Karlı ve buzlu yolda araç kullanırken bunlara dikkat! Kontrolleri yapmazsanız...

Soğuk ve karlı kış koşullarında araç kullanmak, bahar aylarından daha fazla dikkat gerektiriyor. Aracın ve lastiklerin yıllık kontrolleri, gerekli durumlarda lastik değişimleri ve sürüş sırasında takip mesafesi gibi konular hem aracı sürenin hem de yolcuların hayatı için elzem konular. Biz de bu nedenle sizler için karlı havalarda otomobilinizle karlı ve buzlu yola çıkmadan önce mutlaka bilmeniz gerekenleri sıraladık.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden yapılan uyarılara göre bu hafta sonundan itibaren ülke genelinde soğuk ve kar yağışlı hava görülecek. Marmara Bölgesi'nde hava sıcaklığı sıfırın altına düşecek. Türkiye'nin Anadolu tarafı karla kaplanacak. Sürücüler ağırlaşan yol ve iklim koşulları dolayısıyla kış aylarında yaza göre daha fazla kaza riski ile karşı karşıya. Özellikle kış koşullarına karşı hazırlık yapılmaması ya da yapılan hazırlıkların yetersizliği kaza olasılığını artırıyor. Peki kötü hava koşullarında, karlı günlerde güvenli sürüş için nelere dikkat etmeniz gerekiyor? Aracımızda hangi kontrolleri mutlaka yaptırmalıyız?

Karlı ve buzlu havalarda araçla yola çıkmadan önce
- Mutlaka kış lastiği kullanın
- Lastiklerin bazılarını değil, tümünü kış lastiği ile değiştirin
- Araçta zincir bulundurun
- Yola çıkmadan önce lastik havalarını indirmeyin!
- Zorunlu olmadıkça şerit değiştirmeyin
- Takip mesafesini daha uzun tutun
- Gizli buzlanmaya en çok dikkat etmeniz gereken yerler
- Ani gazdan, fren yapmaktan ve vites hareketlerinden kaçının!
- Karlı havalarda ön lastiklere çok fazla güç vermeyin
- Karlı zeminlerde zemin tutuşu için düşük devir ve bir üst vites kullanın
Püf noktası: Lastikleriniz kara saplanırsa ne yapabilirsiniz?
Şimdi gelelim tüm kuralları nasıl uygulayabileceğinize...

1. Mutlaka kış lastiği kullanın
Soğuk hava koşullarında yaz lastikleri daha çabuk sertleştiği için tutunma kabiliyetleri kış lastiğine göre çok düşüktür. Diğer bir lastik türü ise araçlarda standart olarak gelen dört mevsim lastikleridir. Araçlarımızda kullandığımız ve standart olarak gelen dört mevsim lastikleri sadece 7 derece ve üzerinde maksimum tutunmayı sağlayabiliyor. Ancak sıcaklığı 7 derecenin altına düştüğünde bu lastiklerin tutuması zorlaşıyor. Tutunması mevsim ve hava koşullarına uymayan lastikler nedeniyle fren mesafeniz uzar, kazalara daha açık hale gelirsiniz. Bu nedenle karlı ve buzlu havalarda yola çıkarken mutlaka aracınıza 7 derecenin altındaki havalarda da tutunma kabiliyeti yüksek olan kış lastikleri takmalısınız.

2. Lastiklerin bazılarını değil, tümünü kış lastiği ile değiştirin
Lastiklerden sadece ikisini kış lastiğiyle değiştirmek ciddi bir hatadır. Sadece 2 lastiği kış lastiği ile değiştirilmiş bir aracın karlı ve buzlu zeminlerde yere sağlam bir şekilde tutunması imkansızdır. Bu nedenle kış aylarında, 7 derece altı havalarda yola çıkılacaksa, aracın standart olarak gelen 4 mevsim lastiklerinin tümünün, 4 lastiğin birden kış lastiği ile değiştirilmesi gerekir.

3. Araçta zincir bulundurun
Zemin durumuna göre kış lastiklerine de zincir takılması gerekebilir. Sürücülerin hem yasal olarak hem de güvenli sürüş için araçlarında zincir bulundurması gerekiyor.
Sürücülerin bir kısmı kış lastiği kullandıkları için araçlarında zincir bulundurmayabiliyor ancak kış lastiğine de zincir takılır. Çünkü kış lastikleri de kar seviyesi belli bir seviyenin üzerine çıktığında tutunma problemleri yaşar. Özellikle buzla kaplı yollarda yalnızca kış lastiği yetmez, zincir kullanmak da gerekir. Bu nedenle yola çıkmadan önce aracınızda zincir olduğuna emin olun.

4. Yola çıkmadan önce lastik havalarını indirmeyin!
Sürücülerin karlı ve buzlu yollara çıkmadan önce yaptığı önemli hatalardan biri lastiklerin havasını indirmektir. Ancak bu büyük bir hatadır.
- Lastiğin ahvasını indirdiğinizde yük, lastiğin omuz kısmına biner, yere basması gereken sırt kısmı ise temas sorunu yaşar.
- Bir diğer yandan lastik havasını düşürmek yoldaki karın tahliyesini sağlayan olukların, kanalların ve desenlerin arasındaki boşlukların kapanmaısna yol açar. Bu da aracın zemine tutunma kabiliyetinini azaltır.
- Aracınız patinaj ve kayma problemleri yaşar, zemine yeterince tutunamaz.
Ne yapmanız gerekiyor? TAM TERSİNİ!
- Karlı ve buzlu zeminlerde güvenli sürüş için lastik havalarını düşürmek değil, araç üreticisinin belirrlediği lastik havası ölçüsünü 2 psi artırmak gerekiyor.
- Havayı artırmak tahliye kanallarının arasının açılmasına, bu da tutunmayı artırmaya yarıyor.
- Eğer normal zeminde araç kullanacaksanız, bu durumda araç/lastik üreticisinin belirlediği lastik havaları kullanılıyor.

5. Zorunlu olmadıkça şerit değiştirmeyin
Karlı zeminler ve gizli buzlanma olabilecek yollarda mümkün olduğunda daha az hareket etmek, zorunlu olmadıkça şerit değiştirmemek gerekir.
Yapılacak ani ve sert direksiyon hareketleri aracın ağırlık transferinin de bozulmasına yol açabilir.
Bu nedenle karlı ve buzlu havalarda direksiyon hareketleri yavaş olmalıdır.

6. Takip mesafesini daha uzun tutun
Karlı ve buzlu zeminlerde araç kullanırken sadece kendi önlemlerinizi almanız yetmez. Bu tür yollarda diğer sürücülerin olası hatalarına karşı temkinli olmanız gerekir.
Yavaş ve kontrollü direksiyon hareketleri, takip mesafesinin artırılması bunun için çok önemlidir.
Takip mesafesi nasıl ayarlanır?
- Takip mesafesi, standart hava ve yol şartlarında aracın kilometre cinsinden hızının en az yarısı kadar olmalıdır.
- Örneğin 100 km/ saat hızla ilerliyorsunuz. Bu şartlarda takip mesafeniz en az 50 metre olmalıdır.
Bunun için "88-89" kuralı uygulayabilirsiniz. Kurala göre trafikte önünüzdeki araç bir ağacın ya da herhangi büyük bir cismin yanından geçtiğinde siz de tam o noktada 88, 89 şeklinde 2 saniye saymalısınız. Öndeki aracın geçtiği noktaya 2 saniyeden önce gelmediyseniz takip mesafenizi koruyorsunuz demektir.
Yağmurlu ve sisli havalarda, karlı ve buzlu yollarda takip mesafesi farklıdır
Uzun yolda ve karlı ve buzlu zeminlerde araç kullanırken takip mesafesini daha uzun tutmak gerekir.
- Yağmurlu ve sisli havalarda, görüşümüzün kısıtlandığı zamanlarda takip mesafemiz en az 3-4 (üç ya da dört) saniyedir.
- Kış aylarında zeminin karlı ve buzlu olduğu durumlarda önümüzdeki araç ile takip mesafemiz ise en az 6 (altı) saniye kadar olmalıdır.

7. Gizli buzlanmaya en çok dikkat etmeniz gereken yerler
Eriyen kar suyunun bulunduğu yerler, köprü üstleri, viyadükler ve yoğun rüzgar alan zeminler gizli buzlanma açısından büyük risk oluşturuyor.
Bu bölgelere yaklaşırken
- Hızınızı yarı yarıya düşürün.
- Takip mesafenizi iki katına çıkarın.
- Araç içinde telefon, müzik sistemi gibi dikkat dağıtacak ekipmanlarla uğraşmayın.
- Reflekslerinizi hazır tutun.

8. Ani gazdan, fren yapmaktan ve vites hareketlerinden kaçının!
Aracın zemine tutunmasının zor olduğu karlı ve buzlu zeminlerde araç sürücülerinin ani manevralardan kaçınması gerekir. Bu nedenle ani gaz ve fren hareketlerinden uzak durulmalıdır. Her ani veya sert hareket, patinaj ve kayma problemini doğurur. Bu nedenle karlı ve buzlu havalarda gaz ve fren pedalları çok yumuşak kullanılmalıdır.
ÖNEMLİ UYARI: Fren yerine vites küçültmeyle yavaşlamayı tercih eden sürücülerin debriyajdan ayağını çok yavaş şekilde çekmesi gerekir. Aksi takdirde yük bir anda ön tarafa toplanır, aracın ağırlık transferi bozulur ve kayma problemi başlar.

9. Karlı havalarda ön lastiklere çok fazla güç vermeyin
Karlı zeminlerde sadece ani gaz ve fren hareketleri değil, kalkış sırasında ön lastiklere fazla güç vermek de patinaj yapmaya neden olabilir. Bu nedenle aracı ikinci vitese alıp, gaz ve debriyaj hareketlerini çok yavaş uygulayarak sorunsuz kalkabilirsiniz.
OTOMATİK ARAÇLARDA KALKIŞ
Aracınız otomatik vites ise gaz pedalına çok yavaş ve kademeli olarak basın.

10. Karlı zeminlerde zemin tutuşu için düşük devir ve bir üst vites kullanın
Sürüş esnasında aracın devrini yükseltmek karlı zeminler için dezavantaj oluşturur. Bu nedenle düşük devir ve bir üst vitesi tercih edin.
Örnek vermek gerekirse, ikinci viteste 45 km/s hızla gitmek yerine, üçüncü viteste aynı hızla gidin. Böylece aracın yere tutunması kolaylaşır.

Püf noktası: Lastikleriniz kara saplanırsa ne yapabilirsiniz?
Aracınız bir veya birden fazla lastiği kara saplanırsa çok fazla gaz vermeyin. Çünkü bu hareket aracı saplandığı yerden çıkarmaz, ayrıca boşa dönen lastik düştüğü çukuru da derinleştirir.
- Aracı mümkünse ikinci vitese alıp, çapraz şekilde öne ve arkaya doğru manevra denemeleri yapın.
- 4-5 denemeden sonra araç yerinden hiç hareket etmemişse daha fazla zorlamayın. Hem araca zarar verirsiniz hem de aracın saplandığı yerden çıkış süresi uzar.
- Eğer aracınız çıkmıyorsa, bir desteğiniz yoksa çekici yardımı almanız gerekir.