Giriş
Karton bardaklardaki gizli tehlike! Elimizden düşürmüyoruz ama durum ciddi
İş yeri, kafe, sokak ya da kalabalık ortamlarda sıcak içecekleri içmek için karton bardak kullanılıyor. Tek kullanımlık karton bardaklar pratik kullanımı sebebiyle çok sık tercih ediliyor. Ancak çay, kahve, su içmek için kullandığınız tek kullanımlık kağıt bardaklar üzerinde yapılan bir araştırmada çıkan sonuçlar tehlikeli gerçeği ortaya çıkardı. Karton bardakların sağlığa ciddi anlamda zarar verdiği açıklandı. Karton bardakların saçtığı tehlikeyi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral Posta.com.tr okurları için anlattı.
Aydan Durak / Posta.com.tr | Tek kullanımlık karton bardaklar genellikle kahve ve çay gibi sıcak içecekleri tüketmek için tercih ediliyor. Ancak tek kullanımlık karton bardakların sağlığı ciddi anlamda tehdit ettiği ortaya çıktı.
Kolayca bulunabilmeleri, uygun fiyatlı olmaları, hafif olmaları ve nem, oksijen ve mikrobiyal varlıklara karşı başarılı bir şekilde bariyer görevi görmeleri nedeniyle, içeceklerde ve gıda paketleme sürecinde popülerlik kazanan karton bardaklar küçük plastik parçacıkların, zararlı iyonların ve ağır metallerin sıvıya geçmesine neden oluyor.
Bu da vücutta birikerek, ileriki yıllarda sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, karton bardakların sağlık açısından zararlarını Posta.com.tr okurları için detaylarıyla anlattı.
KULLANIM SÜRESİ ARTTIKÇA ZARARI DA ARTIYOR
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral'da "Dayanıklılık sağlamak için iç yüzeyinin polietilen plastik ile kaplanan karton bardaklar sıcak suya maruz kalınca, içindeki plastik ve kimyasal maddelerin, sıcak içeceğimize geçmesine neden oluyor. Sıcaklık ve kullanım süresi arttıkça, zararlı etkisi de daha fazla artıyor" ifadelerini kullanarak şöyle devam etti:
"İngiltere ve AB ülkeleri, kendi ülkelerindeki karton bardakların sağlıklı olduğunu, diğer bazı ülkelerde üretilen bazı karton bardakların, plastik ve kimyasal açısından sağlıksız olduğunu, her karton bardağın güvenli olmadığını söylüyor. Araştırmacılar, her karton bardağın 15 dakika sonra yaklaşık 25.000 küçük plastik parçacığı, sıcak suya saldığını buldu. Bu nedenle, günde 3 fincan çay veya kahve içen bir kişinin, insan gözünün göremediği 75.000 küçük plastik parçacığını yutabileceğini söylüyorlar. Soğuk içeceklerde de, soğuğun etkisi ile karton bardağın yapısını da bozuyor."
Prof. Dr. Vedat Göral, "Karton bardağın 15 dakika boyunca sıcak sıvıya maruz kalması küçük plastik parçacıkların, zararlı iyonların ve ağır metallerin sıvıya geçmesine neden oluyor. Bu da, vücutta birikerek, ileriki yıllarda sağlık sorunlarına neden olabiliyor" diye konuştu.
KARTON BARDAKTA BULUNAN MADDELER HASTA EDİYOR
Karton bardak üzerinde yapılan araştırmalara değinen Prof. Dr. Göral, karton bardak nedeniyle bu maddelerin yutulmasının; üreme kusurları, kanser ve hatta nörolojik bozukluklar geliştirme riskini artırabileceğini; çocuklarda dikkat eksikliği ve davranış bozukluklarına da sebep olabileceğini söyledi.
SUYUN SICAK OLMASI ASIL SORUN!
"Ayrıca; su örneklerinde florür, klorür, nitrat ve sülfat gibi iyonlar ile kurşun, krom, kadmiyum ve arsenik gibi toksik ağır metaller de tespit edildi. Ancak oda sıcaklığında su tutan kağıt bardaklarda, plastik parçacıklara ve iyonlara rastlanmaması, kirleticilerin plastik kaplı bardaklardan geldiğini gösteriyor."
Uluslararası bir pazar araştırma şirketi olan Imarc Group'a göre, 2019 yılında dünya genelinde çay, kahve, çikolata, meşrubat ve çorba gibi yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi için yaklaşık 264 milyar kağıt bardak üretildi.
Imarc'a göre tüketiciler, dünya çapında artan paket servis ve yemeye hazır gıda trendinin teşvik ettiği taleple birlikte, yoğun yaşam tarzları ve yoğun programları nedeniyle kağıt bardak kullanıyor. Çünkü karton bardaklar, ayrıca temizlik gerektirmiyor ve kullanımdan sonra atılabiliyor.
Ancak, Sudha adlı bir araştırıcı, "mikroplastikler, iyonlar gibi kirletici maddeler, paladyum, krom ve kadmiyum gibi toksik ağır metaller ve ayrıca hidrofobik (su itici) olan ve hayvanlar alemine geçebilen organik bileşikler için, taşıyıcı görevi görüyor" diyor. Zaman içinde düzenli olarak alındığında sağlık üzerindeki olumsuz etkileri ileriki yıllarda ciddi olabilir.
Ancak, Sudha adlı bir araştırıcı, "mikroplastikler, iyonlar gibi kirletici maddeler, paladyum, krom ve kadmiyum gibi toksik ağır metaller ve ayrıca hidrofobik (su itici) olan ve hayvanlar alemine geçebilen organik bileşikler için, taşıyıcı görevi görüyor" diyor. Zaman içinde düzenli olarak alındığında sağlık üzerindeki olumsuz etkileri ileriki yıllarda ciddi olabilir.
Tek kullanımlık kağıt bardaklar, çöplükte ayrışmazlar ve geri dönüştürülemezler. Bu nedenle onlar için ancak daha fazla ormansızlaştırmayla karşılanabilecek sürekli ve artan sorunlar da neden olabilmekle beraber çevre ve doğayı kirletebiliyor.
KARTON BARDAKLARA ALTERNATİF ÖNERİ UZMAN İSİMDEN GELDİ
Prof. Dr. Göral karton bardak tehlikesine dikkat çektikten sonra kritik bir öneride bulundu. Cam bardak ve fincanların daha yararlı olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Göral, "Karton bardakların bu olumsuz etkileri nedeniyle, cam bardak veya porselen fincanların kullanılması daha yararlıdır. Karton bardak kullanılacaksa, kaliteli ve tehlikeli kimyasal içermeyen yapıda olmalıdır. Özellikle küçük çocukların ve gençlerin her gün karton bardak kullanmamaları gerekir. Sadece, piknik yapılan yerlerde ve özel toplantılarda kullanılmasını öneriyorum" ifadelerini kullandı.