Giriş
Kuduz hastalığı nasıl bulaşır? Kuduz hastalığının belirtileri nelerdir, kaç günde ortaya çıkar? Tedavisi var mı?
Kuduz hastalığı zaman zaman çıkan haberlerle ülke gündemine gelmeye devam ediyor. Son olarak Şanlıurfa’nın Akçakale Devlet Hastanesi’nde kuduz teşhisi koyulan bir hasta kilitli olduğu odadan kaçmış, Suriyeli olduğu belirtilen hastanın görüntüleri sosyal medyada büyük yankı yaratmıştı. Olayın ardından Kuduz hastalığı nasıl bulaşır? Kuduz hastalığının belirtileri nelerdir, kaç günde ortaya çıkar? Tedavisi var mı? araştırmaları da hızlandı…
Kuduz hastalığı tarih boyu insanları en çok korkutan hastalıklar arasında yer almış, Louis Pasteur tarafından bulunan aşı ile hastalığın önlenmesinde büyük yol kat edilmiştir. Ancak hayvanlardan insanlara geçen bu hastalık zaman zaman halk arasında bir tehdit unsuru oluşturmakla birlikte günümüzde de kuduz hastalığına nadir de olsa rastlanmaktadır. İşte kuduz hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler…
KUDUZ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
"Kuduz hastalığı," kuduz virüsü (Rabies virus) tarafından oluşturulan bir enfeksiyon hastalığıdır. Kuduz, genellikle hayvanlardan insana bulaşan bir viral enfeksiyondur. Kuduz, enfekte hayvanların tükürük, tırnak veya diğer vücut sıvıları yoluyla temas sonucu bulaşabilir. En yaygın bulaşma yolları şunlar olabilir:
Hayvan Isırıkları veya Tırmalamalar: En yaygın bulaşma şekli, kuduz virüsünün tükürük yoluyla insana bulaştığı hayvan ısırıkları veya tırmalamalarıdır. Kuduz virüsü, enfekte bir hayvanın tükürüğünde bulunur ve ısırık veya tırmalama sonucu deri yoluyla vücuda girebilir.
Mukozal Temas: Kuduz virüsü, göz, burun veya ağız gibi mukozal yüzeylerle temas sonucu da bulaşabilir. Enfekte bir hayvanın tükürüğünün bu bölgelere temas etmesiyle virüs bulaşabilir.
Kuduz, genellikle yaban hayvanları (örneğin, tilki, rakun, yarasa) ve evcil hayvanlar arasında yaygın olarak bulunabilir. Bu nedenle, vahşi hayvanlarla temas etmekten veya sokak hayvanlarına müdahale etmekten kaçınılması önemlidir.
Kuduz, erken aşamalarda semptom göstermeyebilir, bu nedenle potansiyel bir enfeksiyon durumunda ısırık veya tırmalama hemen tıbbi yardım almak önemlidir. Eğer kuduz şüphesi varsa, aşı ve tedavi süreci başlatılarak hastalığın gelişimi önlenebilir.
KUDUZ BELİRTİLERİ NELERDİR, KAÇ GÜNDE ORTAYA ÇIKAR?
Kuduz virüsüne maruz kalındıktan sonra belirtiler genellikle başlangıçta ortaya çıkmaz. Bu döneme "inkübasyon periyodu" denir. İnkübasyon periyodu, virüsün vücuda girmesinden ve beyine yayılmasından sonraki zaman aralığıdır. Kuduzun inkübasyon süresi kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle ortalama 1 ila 3 ay kadar sürebilir.
Kuduz virüsü beyne ulaştıktan ve semptomlar başladıktan sonra ise hastalık hızla ilerler ve tedavi genellikle etkili olmaz. Kuduzun klinik belirtileri genellikle aşağıdakileri içerebilir:
Ağrı ve Karıncalanma: Enfekte kişi genellikle ısırık veya temas noktasında ağrı, karıncalanma veya yanma hissi yaşar.
Ateş ve Halsizlik: Kuduzun erken evrelerinde ateş, baş ağrısı, halsizlik ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlar görülebilir.
Sinir Sistemi Belirtileri: Hastalık ilerledikçe sinir sistemi etkilenmeye başlar. Kişi anksiyete, ajitasyon, halüsinasyonlar, suya veya ışığa karşı hassasiyet, salya akışında artış ve yutkunmada güçlük gibi belirtiler yaşayabilir.
Kas Kasılmaları ve Felçler: Kuduz hastalığının ilerleyen evrelerinde kaslarda kramp, kasılma ve felçler görülebilir. Bu durum genellikle "kuduz felci" olarak adlandırılır.
Bilinç Kaybı ve Ölüm: Kuduzun ilerleyen evrelerinde kişi bilinç kaybına ve solunum yetmezliğine doğru hızla ilerler. Tedavi edilmezse ölüm meydana gelir.
Kuduz belirtileri oldukça ciddi ve hayati tehlike arz edebilir. Eğer kuduz virüsüne maruz kaldığınızı düşünüyorsanız veya belirtiler ortaya çıktıysa, hemen tıbbi yardım almanız gerekmektedir. Ancak belirtmeliyim ki, kuduzun belirtileri genellikle ortaya çıktığında hastalığın ilerlemiş evresine işaret eder ve tedavi etmek zorlaşabilir. Bu nedenle öncelikli olarak kuduzdan korunmaya yönelik önlemler almak ve maruz kalmışsanız hemen tıbbi yardım almak çok önemlidir.
KUDUZ HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MI?
Kuduz hastalığının tedavisi mevcuttur. Ancak tedavi, kuduz virüsüyle enfekte olmadan önce başlatılmalıdır. Kuduz bir kez belirtiler göstermeye başladığında tedavi genellikle etkili olmaz ve hastalık ölümcül olabilir.
Kuduzun tedavisi iki aşamada gerçekleşir:
Önleyici Aşı (Profilaksi): Kuduz virüsüne maruz kalmış ancak henüz semptomlar göstermeyen kişilere yönelik olarak kuduz önleyici aşı yapılır. Bu aşılar, kuduz virüsünün vücuda girmesini engeller. Eğer ısırık, tırmalama veya mukozal temas sonucu potansiyel bir kuduz maruziyeti varsa, hemen tıbbi yardım almak ve önleyici aşı almak önemlidir. Önleyici aşı serisi, belirli zaman aralıklarında uygulanır.
Kuduz Durumunda Tedavi: Eğer kişi kuduz virüsüne maruz kaldıktan sonra semptomlar başlamışsa, hastalığın tedavisi daha karmaşık hale gelir. Kuduz virüsü beyne ulaştığında ve semptomlar ortaya çıktığında tedavi genellikle etkili olmaz. Bu nedenle, kuduz virüsüne maruz kalmış kişilerde semptomlar başlamadan önce önleyici aşı almak büyük önem taşır.
Kuduz hastalığının ciddiyeti ve ölümcüllüğü nedeniyle, herhangi bir kuduz maruziyeti durumunda hızla tıbbi yardım almak çok önemlidir. Eğer kuduzun erken evrelerinde tedavi başlatılırsa, hastalığın gelişimi durdurulabilir. Ancak tedaviye karar verme sürecinde uzman bir sağlık profesyonelinin yönlendirmesi ve değerlendirmesi büyük önem taşır.