Giriş
Kuzey ışıkları nedir, nerelerde görülür? Kuzey ışıkları deprem habercisi mi? Türkiye’deki kuzey ışıkları neden kırmızı?
Kuzey ışıkları kutuplara yakın bölgelerde görülürken her yıl binlerce turist bu göz kamaştırıcı doğa olayını görmek için seyahat ediyor. Ancak son birkaç gündür Türkiye’de de kuzey ışıkları görülmeye başlandı ve bu görüntüler objektiflere yansıdı. Olağan dışı görüntüler ise halk arasında deprem paniğine neden oldu. Şubat ayında gerçekleşen ve 10 ilin etkilendiği depremin yaraları sarılmaya devam ederken, bilim insanları da konuya ilişkin açıklama yaptı. İşte ‘Kuzey ışıkları nedir, nerelerde görülür?’ ‘Kuzey ışıkları deprem habercisi mi?’ ‘Türkiye’deki kuzey ışıkları neden kırmızı?’ sorularının yanıtları…
5 Kasım’da Güneş yüzeyinde meydana gelen paylamanın ardından Türkiye ve birçok Avrupa ülkesinde kuzey ışıkları görüldü. Kuzey ışıklarının yoğun kırmızı rengi dikkat çekerken, bu olayın uydu iletişimini bozabileceği, haberleşmeyi etkileyebileceği ve radyo dalgalarındaki sinyalleri değiştirebileceği kaydedildi. İşte Türkiye’de ve dünyanın pek çok yerinde görülen kuzey ışıkları ile ilgili merak edilen soruların yanıtları…
KUZEY IŞIKLARI NEDİR, NERELERDE GÖRÜLÜR?
Kuzey ışıkları, Dünya'nın manyetik kutup bölgelerinde görülen, Güneş'ten gelen yüklü parçacıkların Dünya'nın atmosferiyle etkileşimi sonucunda oluşan doğal ışımalardır. Kuzey enlemlerde görülen kuzey ışıkları, "Aurora Borealis" olarak adlandırılırken, güney enlemlerde görülenlere ise "Aurora Australis" adı verilir.
Güneş'ten gelen yüklü parçacıklar, Dünya'nın manyetik alanı tarafından yakalanarak Dünya'nın kutup bölgelerinde bulunan manyetik kutuplara doğru yönlendirilir. Bu parçacıklar, atmosferdeki moleküller ve atomlarla çarpışarak enerjilerini kaybederler ve bu enerji, ışık enerjisine dönüşür.
Kuzey ışıklarının renkleri, çarpışan parçacıkların türlerine ve atmosferdeki moleküllerin ve atomların türlerine göre değişir. En yaygın görülen renk yeşildir, ancak kırmızı, mavi, mor ve sarı gibi diğer renkler de görülebilir.
Kuzey ışıkları en sık, Norveç, İsveç, Finlandiya, İzlanda, Kanada, Grönland’de görülür ve her yıl dünyanın farklı bölgelerinden binlerce turist kuzey ışıklarını görmek için bu ülkeleri ziyaret eder.
KUZEY IŞIKLARI DEPREM HABERCİSİ Mİ?
Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Mesut Yılmaz, konuyla ilgili açıklamasında "İnsanlar gökyüzünde gördükleri birçok şeyi depreme atfediyor ama bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalara göre, gökyüzünde meydana gelen olayların depremi tetiklediği olmadı. İnsanlarımız rahat olsunlar.
Bu tamamen bir doğa olayı. Güneş'ten gelen bir patlamanın, bu patlamanın da dünyaya ulaşması sonucu yaşanan bir olay" dedi. Kuzey ışıklarının dünyaya doğrudan bir zararının olmadığını ancak ciddi miktarda radyasyon içerdiğini belirten Yılmaz, uydu iletişimin bozulabileceğini, haberleşmeyi etkileyebileceğini ve radyo dalgalarındaki sinyallerin değişebileceğini söyledi.
TÜRKİYE’DEKİ KUZEY IŞIKLARI NEDEN KIRMIZI?
Yılmaz ayrıca kuzey ışıklarında kırmızı rengin yoğun olmasının oksijen molekülünden, yeşil veya mavi rengin yoğun olmasının ise azot molekülünden kaynaklandığını aktardı.