‘Mavi yakalı işçi’ açığında tehlike çanları çalıyor! Kaynakçı, bankacıdan çok kazanıyor

İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM) tarafından yayınlanan istihdam raporunda, “İstihdam anketinden elde edilen sonuçlara göre, firmalarda ciddi düzeyde bir ilave çalışan ihtiyacı bulunmaktadır. Rapor için gerçekleştirilen mülakat çalışmasına katılan bir imalat sanayi şirketi ‘kalifiye (mavi yakalı) personel’ ve ‘vasıflı usta’ bulmanın çok zor olduğunu, kriterleri gevşetmeye başladıklarını ifade etmektedir. Öyle ki usta kaynakçı 10 yıllık bir bankacıdan daha yüksek maaş almaktadır” değerlendirmesi yapıldı. Rapora göre mavi yakalı çalışan istihdamında yaşanan sorunlar arasında teknik eğitim sistemindeki yapısal sorunlar ve imajstatü problemleri ön planda bulunuyor. Beyaz ve gri yakalı çalışanlarda ise yükseköğretim sistemindeki yapısal sorunlar ve teknolojik açık öne çıkıyor. İstanbul’un Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 20’sini barındırdığına dikkat çekilen istihdam raporunda, işveren tarafından ilan edilmiş ve doldurulmayı bekleyen ‘açık işlerde’ mavi yakalı mesleklerin ciddi bir hakimiyeti olduğu görülüyor. Raporda, anket yapılan firmaların görüşlerine de yer verildi. Buna göre; lojistik sektöründe faaliyet gösteren bir firma, mavi yakalı çalışan bulmada da mevcut mavi yakalı çalışanları elde tutmada da önemli sorunlar yaşadıklarını ifade etti. Firmaya göre, üniversite mezunları ‘Dört yıllık üniversite bitirdim, bu mavi yakalı işi nasıl yapayım?’ diye bir yaklaşım içinde olma eğiliminde. Öte yandan, firmaya göre mevcut mavi yakalı çalışanlar da yüzde 10 gibi görece ufak bir ücret farklılığı nedeniyle toplu bir şekilde başka bir firmaya kolayca geçebiliyor. İmalat sektöründe faaliyet gösteren bir firma ise gençlerin (mavi yakalı) işlere ‘ilgi göstermediğini’, vasıflı mavi yakalı çalışan bulmanın zor olmasının yanı sıra yetiştirecek eleman bulmakta da ciddi sorunlar yaşadıklarını ifade etti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, meslek liselerinde eğitim alan gençlerin mesleklerini yapmadığını belirterek, sistemin gözden geçirilmesi gerektiğini belirtmişti. Avdagiç, ayrıca şunları söylemişti: “Meslek lisesinde 6 çocuk yetiştiriyoruz, bu 6 çocuğun sadece biri mesleğini yapıyor. Yetiştirdiğimiz gençler, hâlâ eğitimini aldığı mesleği yapmıyorsa, sistemimizi gözden geçirmemiz lazım. Çocuğumuz yüksek öğrenimde okuyorsa, zaten önü açık, 200’ün üzerinden üniversite var. Üniversite ve mesleki eğitim, yetkin personel yetiştirilmesi konusunda birbirlerine zarar veren yapılar olmamalı.” Yıllık 12 milyar dolarlık üretim hacmi yakalayan, 200 ülkeye ihracat yapan ve 500 bin kişinin çalıştığı mobilya sektöründe de “yetişmiş ve ara eleman sıkıntısı” yaşanıyor. Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, “Bu bizim için ciddi anlamda tehlike çanları demektir” diye belirtti. Güleç, imalatta çalışacak personel bulamadıklarını, insanların bu alanda çalışmak istemediğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “İster oymacı ister döşemeci deyin, ister kaplama dikiş ustası ister CNC operatörü deyin, isterseniz düz işçi deyin hepsine ihtiyacımız var. Endüstri meslek liselerini özendirmemiz gerekiyor. Hangi bölgede, hangi meslek lisemiz varsa, kaç tane mezun verecekse hepsini istihdam etmeye hazırız.” Raporda, temelde zanaatkarlar, operatörler ve montajcılardan oluşan orta vasıflı mavi yakalı mesleklerdeki ‘açık iş’ payının işsiz payından daha yüksek olduğu belirtilerek, “İş beğenmeme olgusunun ülkemizde temelde bu mesleklerde yaşandığı söylenebilir. Bu mesleklerde özel olarak yaşanan sorunlar arasında ise mesleki eğitimdeki yapısal sorunlar, imaj-statü problemleri ve organizasyonel sorunlar yer almaktadır” tespiti yapıldı.