Giriş
Migren ataklarına neden olan durumlar
Migren, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre en çok görülen sinir sistemi hastalıkları arasında yer alıyor. Genellikle tek taraflı baş ağrısı yaratan migren; bulantı, kusma ve ışığa hassasiyetin eşlik ettiği bir hastalık... Migren genetik ile yakından ilişkilidir. Migrenli çocukların %70’inin ailesinde migren öyküsü vardır. Sosyo ekonomik düzey migren görülme sıklığını da etkiliyor. Sosyo ekonomik düzey düştükçe migren sıklığı artıyor.
Toplumda her 100 kişiden 12’si migren öyküsüne sahiptir. Kadınlarda erkek bireylere göre 3 kat daha fazla gözlenenen migren hastalığını tetikleyen bazı durumlar var. Diyetisyen Hülya Çağatay konu hakkında bilgiler verdi.
Mensturasyon migreni tetikler
Çalışmalar mensturasyon döneminde değişen östrojen ve progesteron hormunu düzeylerinin migren ataklarını tetikleyebileceğini göstermektedir. Serum magnezyum düzeyinin azalması migren atakları ile ilişkili bulunmuştur. Magnezyum takviyesi ağrıları azaltmaya yardımcı olacaktır. Bu dönemde magnezyum içeren besinlerin diyete eklenmesi oldukça önemlidir. Ispanak, pazı, brokoli, taze fasulye, enginar, pırasa, muz, çilek, baklagil ve deniz ürünleri magnezyum içeren besinlerden bazılarıdır.
Yeme düzeni değişikliği ile migrenin önüne geçilebilir
Öğün atlama ya da açlık % 39-66 arasında migreni tetiklemektedir. Açlık sonucu oluşan hipoglisemi migreni tetiklemektedir. Düzenli yemek yeme, daha sık ve azar azar beslenme baş ağrılarının azalmasına yardımcı olacaktır.
Uyku bozukluğu migreni tetiklemektedir
Düzensiz ve kalitesiz bir uyku düzeni migreni tetiklemektedir. Bireyler aynı saatlerde uyuyup uyanmalı ve uyku saati 7-9 saatin altında veya üstünde olmamalıdır.
Kafeinin uyarıcı etkisine dikkat
Kafein uyarıcı etkisinden dolayı baş ağrısı mekanizmasında etkili olabilmektedir. Kafein tüketimi ile oluşan migren semptomları bireyseldir.
Alkol migreni tetiklemekte
Yapılan çalışmalar alkollü içeceklerin baş ağrısı gelişiminde rolü olduğunu belirtmektedir. Alkolün içeriğindeki bazı maddelerin tetikleyici etkileri sebebiyle özellikle kırmızı şarap vs. içkilerin tüketilmemesine özen gösterilmelidir.
Tiraminden zengin besinlere dikkat
Tiramin besinlere sonradan eklenen bir madde değildir. Yıllanma, fermentasyon, uzun süre depolama veya besinin tazeliğini kaybetmesi ile oluşur. Yüksek konsantrasyonda tiramin içeren besinler; eski veya olgunlaşmış peynir, füme veya salamura et ya da balık, kırmızı şarap, olgunlaşmış kuz, avokado, konserveler vb. Düşük tiramin içeren besinler: taze alınan ve hazırlanan beyaz ve kırmızı etler, yumurta, süt, lor peyniri, kafeinsiz kahve, meyve suları, kafeinsiz gazlı içecekler, soda…
Sağlıklı kiloda olmak migreni azaltmaktadır
Artmış yağ dokusu ile migren arasında ilişki bulunmaktadır. Yapılan bir çalışmaya göre yaşları 18-23 arasında değişen 14,000 genç kadından obez olanlarının obez olmayanlara göre % 47’sinde daha fazla baş ağrısı veya migren olduğu rapor edilmiştir. Yapılan son çalışmalar BKİ’si (kişinin kilosunun boyuna göre normal olup olmadığını gösteren bir parametre) 30’un üzerinde olan kadınların BKİ’si düşük olanlara göre baş ağrısı çekme oranının %35 daha yüksek olduğunu göstermekte. Bu nedenle cinsiyet fark etmeksizin tüm bireylerin sağlıklı kilo aralığında olmaları büyük önem taşımaktadır.
Çikolata baş ağrılarını tetiklemektedir
Yapılan bir çalışmada baş ağrısı tetikleyicileri sorulduğunda hastaların %20’si çikolatayı göstermiştir. Bunun yanı sıra kronik baş ağrısına sahip 63 kadın hasta üzerinde yapılan bir çalışmada çikolatanın migren tetikleyicisi olmadığı bulunmuştur. Çalışmaların sonuçları migren ve çikolata arasında çelişkili bulunmuştur. Bireyler çikolatanın baş ağrılarına neden olduğunu düşünüyorsa, tüketim sınırlandırılmalıdır.