Giriş
Milli Mücadele'nin karargahı geçmişe yolculuğa çıkarıyor
Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapan, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarınca 2 Eylül-18 Aralık 1919 tarihlerinde "Milli Mücadele Karargahı" olarak kullanılan ve günümüzde Atatürk ve Kongre Müzesi'ne dönüştürülen tarihi bina, geçmişe yolculuk yaptırdığı ziyaretçilerine duygu dolu anlar yaşatıyor.
Osmanlı dönemi sivil mimarlık örneklerinden Atatürk ve Kongre Müzesi, kongrenin yapıldığı günlerdeki haliyle muhafaza ediliyor.
XIX. yüzyılın Geç Osmanlı Dönemi sivil mimarlık örneklerinden biri olan yapı, üç katlı ve iç avluludur. Dış cephelerinde taş, iç mekânlarda ise ahşap kullanılmış olan bina Milli Mücadele yıllarında günlerce Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından kullanılmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarına üç buçuk ay süre ile resmi karargâh olarak tahsis edilen bina; Sivas Kongresi içtimalarının burada yapılmış olması, Anadolu'daki Milli Mücadele hareketinin teşkilatlandırılarak millet iradesinin her türlü baskının, kişi ve zümre idaresinin üstünde olduğunun bütün dünyada ispatlanması ve Cumhuriyet yönetiminin temellerinin burada atılmış olması ile tarihi bir hüviyet kazanmıştır.
Milli mücadele yıllarından kalma odaları olduğu gibi korunan "Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi" Sivas Kongresi'nin 102'nci yıl dönümü dolayısıyla yoğunluk yaşanıyor.
Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye tarafından 2 Eylül-18 Aralık 1919 tarihleri arasında "Milli Mücadele Karargâhı"olarak kullanılan bina Cumhuriyet tarihimizde çok önemli ve müstesna bir yer tutmaktadır.
Binanın 12 Rebiül-evvel 1310 H (5 Ekim 1892) tarihinde Sivas Valisi Mazlum Paşazade Mehmet Memduh Bey tarafından Mülki İdadi Binası olarak yaptırıldığını belirten dört satırlık kitabe, halen Sivas Müzesi'nde bulunmaktadır.
Atatürk ve Kongre Müzesi Müdürü İlker Deveci, AA muhabirine, kongrenin yıl dönümü dolayısıyla tarihi binanın ziyaretçi akınına uğradığını söyledi.
Sivas Kongresi'nin 100'üncü yılının 2019'da kutlandığını anımsatan Deveci, "Tabii ki o dönem ziyaretçi yoğunluğu yaşanmıştı ve 400 bine yakın ziyaretçi almıştık. Fakat 2020'de pandemiden dolayı ziyaretçi yoğunluğumuz azaldı.
2020'deki ziyaretçi yoğunluğumuz 130 bin civarına düşmüştü. Şu anda yılın ilk 8 ayı itibarıyla 100 bin rakamını yakaladık. 4 Eylül'ün içerisinde bulunduğu hafta da yaklaşık 50 bin kişi bekliyoruz. Bu seneki hedefimiz 300 bin." dedi.
"Ziyaretçiler duygularına hakim olamıyor"
Milli Mücadele'yi yansıtan tarihi binayı ziyaret edenlerin duygu yoğunluğu yaşadığına şahit olduklarını belirten Deveci, şunları kaydetti:
"Milli mücadeleyi yansıtan bir müze konseptinde ilerliyoruz ve ziyaretçilerimizin buraya girdiği dakikadan itibaren o duygu yoğunluğunu hissediyoruz. Özellikle ilk giriş noktasından müzenin son odası olarak nitelendirdiğimiz Kongre Salonu'nda çoğu ziyaretçinin duygularına hakim olamayarak gözyaşlarını döktüğüne bizzat şahit oluyorum."
"Müzemiz ziyaretçilerine Milli Mücadele döneminde Sivas'a özgü ve Sivas Kongresi'nde yapılan ne varsa bunları hem fiziksel olarak hem de görsel ve yazılı materyallerle sunuyor. Ayrıca o döneme ait eserleri ziyaretçilerimizin beğenisine sunuyoruz. Halihazırda iki yeni teşhir odası oluşturduk."
"1915'te burası Sivas Lisesi olarak kullanılıyordu ve burada okuyan öğrencilerin tamamı Çanakkale Savaşı'na gönüllü olarak gittiklerinden ve şehit olduklarından dolayı okulumuz mezun verememişti. Bu amaçla o öğrencilerin anısına bir sınıf oluşturduk. Bizzat o dönem kullanılan sıralar o teşhir odasında kullanılmıştır. Aynı zamanda dönemin ileri gelenlerinden Şekercizade İsmail Bey isimli bir Sivas beyefendisi, Sivas Kongresi'ne katılan delegelerden 28'ini evinde ve konaklarında misafir etmiştir. Sivas'ın misafirperverliğini göstermek adına Sivas konaklarının baş odasının teşhirini de ziyaretçilerimiz Atatürk ve Kongre Müzesi'nde görebilir."
"Ziyaretçilerimiz, Mustafa Kemal Paşa'nın 108 gün Sivas'ı karargah olarak kullandığı süre zarfı içerisinde istirahat odası, kongre salonu, silikon heykeller gibi bir çok odayı da gezme fırsatı bulabiliyor."
Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapan, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarınca 108 gün "Milli Mücadele Karargahı" olarak kullanılan odalar, geçmişe yolculuk yaptırdığı ziyaretçilerine duygu dolu anlar yaşatıyor.
Müze ziyaretinde tarif edilmez duygular yaşadığını ifade eden Köylü, "Çocukluğumuzda ilkokulda ve lisede sadece fotoğraflarını gördüğümüz yerleri çıplak gözle görerek o duyguyu dolu dolu yaşıyoruz. Atamızın istirahat ettiği yeri, kongre salonunu, Milli Mücadele için neler yaptığını görünce tarifi zor duygular yaşadım. Ne kadar şükretsek ve teşekkür etsek azdır. Atamıza rahmet ve minnet duygularımı iletiyorum." diye konuştu.