Giriş
Otizm gerçeği: Erkek çocuklarda 3-4 kat daha fazla görülen otizm, beslenme sorunlarına da yol açıyor!
Ülkemizde kısaca otizm olarak nitelendirien Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Amerika Psikoloji Derneği tarafından "erken çocukluk çağında ortaya çıkan, sözel, sözel olmayan iletişim (davranışsal) ve ilgi alanında yetersizliği olan, sınırlı ve tekrarlayıcı davranışları ile karakterize nörogelişimsel bir durum" olarak tanımlanıyor. Otizm, özellikle erkek çocuklarda 3-4 kat fazla görülen bir nörogelişimsel bir bozukluk. Ancak otizmden kaynaklanan bir sorun daha var ki o da otizme bağlı beslenme problemleri... Peki otizmli çocukların nasıl beslenmesi gerekiyor?
Türkiye’de 550 bin otizm tanısı olan birey ile 0-14 yaş grubunda 150 bin civarında çocuk bulunduğu varsayılıyor.
Otizm görülme sıklığının, erkek çocuklarda kız çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla olduğunu belirten uzmanlar, otizm tanısı olan çocukların sağlıklı çocuklara göre daha fazla yemek yeme eğiliminde olduklarını ifade ediyor.
Uzmanlar, otizmli bireylerin bağırsaklarının aşırı geçirgen olmasının ve beslenmede çok seçici olmalarının sonucu olarak pek çok vitamin ve mineral eksikliği yaşadıklarını vurguluyor. Bu nedenle otizmli çocukların beslenmesine de ayrıca dikkat edilmesi, özel bir beslenme programı uygulanarak yeterli vitamin ve mineral almalarının sağlanması gerekiyor.
Her 54 çocuktan 1'inde otizm var!
Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verileri, bugün dünya genelinde okul çağındaki her 54 çocuktan 1’inde Otizm Spektrum Bozukluğu olduğunu gösteriyor.
- Otizm görülme sıklığı, erkek çocuklarda kız çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla.
- Türkiye 2015 Otizm Tarama Projesi kapsamında 44 bin 45 çocuktan 4 bin 605’inin risk grubunda.
- Otizm Platformu, günümüzde 550 bin otizm tanısı olan birey ile 0-14 yaş grubunda 150 bin civarında çocuk bulunduğunu varsayıyor.
- Otizm tanısı olan bireylerin ebeveynleri, kardeşleri, yakın akraba çevreleri de hesaba katıldığı zaman Türkiye'de otizmden etkilenen 2 milyondan fazla bireyden bahsediliyor.
Otizm neden oluyor?
- Kesin olmamakla birlikte otizmde genetik faktörlerin etkili olduğu görüşü hakim.
- Ek olarak virüsler, radyasyona maruz kalma ve ilaç kullanımı gibi çevresel etmenlerin de etkili olduğu belirtiliyor.
- Ayrıca beynin toksik maddelere hassasiyeti ve doğum öncesi yaşanan maruziyetlerin de ileri yaşlarda ortaya çıkan otizm ile ilişkili olduğu düşünülüyor..
Otizmi çocukların neden beslenmesine dikkat etmek gerekiyor?
Peki beslenme ne zaman devreye giriyor? Neden otizmli çocukların beslenmesine daha fazla dikkat edilmesi gerekiyor?
Bu konuda sorularımızın yanıtlarını Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dr. Pınar Hamurcu'dan alıyoruz. Dr. Hamurcu'nun ifadelerine göre otizm tanısı olan çocuklar sağlıklı çocuklara göre daha fazla yemek yeme eğiliminde.
Dr. Hamurcu bu durumun son zamanlarda beslenme davranışı problemleri literatüründe dikkat çeken bir konu haline geldiğini belirtiyor.
Literatür otizm tanısı olan çocukların birçok yiyeceği reddettiğini, özel yemek yeme araçlarına ihtiyaç duyduklarını, özel besin hazırlanması gerektirdiğini, oldukça dar bir besin tercihine ve kendilerine has beslenme davranışlarına sahip olduklarını gösteriyor.
Otizmli çocuklarda beslenme reddi, yaş ile birlikte geçmeyebiliyor
Otizmli çocuklarda en sık görülen beslenme sorunlarının başında gıda reddi ve sınırlı besin repertuarı olduğu bildiriliyor ve bu durum duyusal problemlerle ilişkilendiriliyor.
Benzer beslenme problemleri, normal gelişim gösteren çocuklarda yaş ilerledikçe ortadan kalkmaktayken otizm tanısı olan çocuklarda, problem artarak devam ediyor.
Otizmli çocuklara özel besinler hazırlanmalı
Otizm tanısı olan bireylerin bağırsaklarının aşırı geçirgen olmasının ve beslenmede çok seçici olmalarının sonucu olarak pek çok vitamin ve mineral eksikliği yaşadıklarını ifade eden Dr. Pınar Hamurcu, beslenme desteği konusunda otizmli çocuklar için bazı tıbbi tedavi yaklaşımlarından ve beslenme modellerinden bahsediyor.
Otizmli çocuklar için özel beslenme programları
- Glutensiz- Kazeinsiz diyet
- Ketojenik Diyet
- Özel Karbonhidrat Diyeti
- Feingold Diyeti
- Candida Vücut Ekoloji Diyeti
- Elimine Alerji Diyetleri
- Düşük okzalatlı diyet
Bu diyetler hakkında daha fazla bilgi için şu haberimizi okuyabilirsiniz:
Buna göre aileler, örneğin renklendirici ve koruyucu gıda katkı maddesi olarak da kullanılabilen ve besinlerde doğal olarak bulunan Fenol'den yana fakir bir diyet seçerek veya ketojenik diyet gibi özel programlarla çocuklarında otizm kaynaklı bazı sorunların daha da artmasına yol açabilecek faktörlerin azaltılmasına destek olabiliyor.