Giriş
Pankreas iltihabı (pankreatit) nedir, nasıl belirti verir?
Pankreatit, üst karın bölgesinde yer alan pankreasın iltihaplanmasına denir. Pankreas ise, sindirim enzimlerini üreterek ince bağırsağa doğru yönlendirir. Bu enzimler ise, gıdalardaki karbonhidratları, yağları ve proteinleri parçalar. Pankreas iltihabı (Pankreatit) nedir, neden olur, Posta.com.tr okurları için derledik.
Kanda bulunan şeker miktarını düzenleyen insülin hormonu ise, pankreasta üretilir. Pankreasta iltihap olması halinde ise, ciddi bazı belirtiler meydana gelebilir.
PANKREAS İLTİHABI (PANKREATİT) NEDİR?
Pankreatit ise, pankreasın iltihaplanmasına denir. Pankreas iltihaplandığı zaman kendi ürettiği güçlü sindirim enzimleri de kendi dokusuna zarar verebilir. Aynı zamanda böbreklerinize, akciğerlerinize ve kalbinize de zarar verebilecek toksinlerin ve enflamatuar hücrelerin salınmasına yol açabilir.
PANKREAS İLTİHABI (PANKREATİT) NEDEN OLUR?
Kısa sürede ve aniden meydana gelen pankreas iltihabına akut pankreatit ismi verilir. Bunun nedeni ise, genellikle safta kesesi taşları ya da aşırı alkol tüketimi nedeni ile ortaya çıkar. Safra kesesi taşının pankreas kanalını tıkaması sonucunda pankreasta bir iltihap meydana gelir. Kronik pankreatit ise, pankreas iltihabının çok daha uzun bir süre tedavi edilmediği zaman görülür.
Pankreastan vücudun sindirim işlemine yardım etmek için ince bağırsağa salgılanan enzimlerin daha bu organın içindeyken aktive olması sonucunda pankreasta iltihaplanma meydana gelir. Akut yani (ani başlangıçlı) bir şekilde gerçekleşen pankreatit olguları genellikle bir safra taşının enzimlerin ince bağırsağa ulaşmasına yardımcı olan kanalı tıkaması sonucunda meydana gelir. Ani başlangıçlı pankreas iltihabı için de, sık karşılaşılan bir diğer neden ise aşırı alkol tüketimidir.
Alkol etkisi ile ortaya çıkan pankreas iltihabı kullanılan maddenin ise, direkt olarak organ üzerinde zehirleyici bir (toksik) etkisine ve vücudun bu duruma verdiği tepkiye bağlı olarak ortaya çıkar. Kronik pankreatit ise, pankreasta görülen iltihaplanma sürecinin iltihaplanmanın süresinin uzaması ya da yeniden meydana gelmesi ile doğrudan ilişkilidir. Uzun süreli bir inflamasyon süreci o bölgede oluşan bir yara dokusu gelişmesi ile sonuçlanabilir.
Pankreasın bu şekilde hasar görmesi sonucunda insülin üretiminden sorumlu olan hücreler etkilenebilir. Aynı zamanda kan şekerinin düzenlenmesini de önleyebilir. Bu durum ise, kronik pankreas iltihabı meydana gelen kişilerin hemen hemen yarısında şeker hastalığı ile meydana gelmesi ile sonuçlanabileceği için önem taşır.
PANKREATİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Pankreas iltihabı sonucunda sindirim sisteminde bazı bozulmalar da meydana gelir. Kronik pankreatit ve akut pankreatit belirtileri de farklılık gösterebilir. Akut pankreas iltihabının belirtileri ise genel olarak şunlardır;
- Kusma, mide bulantısı,
- Hazımsızlık
- Karında şişlik
- Ateş
- Deri döküntüsü
- Hıçkırık
- Gaz sancısı
En sık görülen kronik pankreatit belirtilerinde ise kusma, bulantı ve hazımsızlığa ek olarak hızlı kilo kaybı ve kötü kokulu dışkılama da görülebilir. Tedavi edilmediği zaman ise daha ciddi sonuçlara neden olarak kalp ve böbrek gibi organlarda bozulmalara neden olabilir. Pankreas iltihabı tanısını koymak için öncelikle belirtilerin dikkate alınması gerekir. Ateş, kan basıncı gibi çeşitli etkenler de değerlendirilir. Kan, gaita testlerini, idrar ve ek olarak görüntüleme teknikleri de yapılabilir. Röntgen, karın bölgesi MR görüntüleme teknikleri, ultrason da kullanılabilir.