Prim eksiği olanlar dikkat! Askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanmasına asgari ücret etkisi! Ocakta fark açılacak

Emeklilikte üç şart aranıyor. Yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi. Bu şartları yerine getirenlere maaş bağlanıyor. EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olanlarda yaş şartı kaldırılmıştı. Yani bu kişilerin prim ve sigortalılık süresini tamamlaması gerekiyor. Çoğu kişi diğer şartları taşısa da primleri tamamlamakta zorluk yaşıyor. Bu noktada belli şartlarda borçlanma hakkı tanınıyor. Bağkur prim borcu olanlar, staj sigortasından veya SSK’lı işe girdikten sonra çocuk sahibi olan anneler, vatani görevini yerine getiren erkekler, yurtdışında çalışanlar veya yurtdışında kaldığı süre içinde çalışmayan ev kadınlarının borçlanma hakkı bulunuyor. Yine memurlarda ücretsiz izin süreleri, halk eğitimde usta öğreticilikte geçen eksik günler, doktora ve tıpta uzmanlık süreleri için SGK’ya prim borçlanması yapabiliyor. Sigortalının bizzat kendisi borçlanma talebinde bulunabildiği gibi, vefatı halinde hak sahipleri de borçlanma talebinde bulunabiliyor. Borçlanma talebi; örneği SGK tarafından hazırlanmış olan Borçlanma Talep Formu ile yapılıyor. Talep formuna borçlanma haline ilişkin belgelerin de (askerlik, doğum staj belgesi vb.) eklenmesi gerekiyor. Borçlanma SGK İl veya Merkez Müdürlüğüne doğrudan yapılabildiği gibi e-Devlet üzerinden de başvuru oluşturulabiliyor. Borçlanma bedeli; sigortalı ve hak sahibinin borçlanma tarihinde prim hesabına esas günlük kazancın alt sınırı (asgari ücret olup bugün için 666.75 TL’dir) ile üst sınır (asgari ücretin 7.5 katı olup bugün için 5000.63 TL) arasında kalmak şartıyla belirleyecekleri günlük kazanç tutarının ‘yüzde 32’ oranında hesaplanacak. Buna göre; yıl sonuna kadar yapılan borçlanma taleplerinde her bir gün için tahakkuk ettirilecek borçlanma bedeli;* Alt sınırı: 666.75 TL x yüzde 32 = 213.36 TL* Üst sınırı: 5000.63 TL x yüzde 32 =1600.20 TL.Sigortalı veya hak sahibi kaç gün borçlanmak istiyorsa, borçlanma bedeli; talep edilen gün sayısı ile sigortalı veya hak sahibince belirlenen günlük borçlanma bedelinin çarpılması suretiyle bulunacak. Örneğin; aralık ayı çıkmadan 540 gün askerlik süresini, prim hesabına esas kazancın alt sınırından borçlanmak isteyen bir sigortalı; 540 gün X 213.36 TL = 115 bin 214 TL ödeyecek. 2025 yılı net ücret yüzde 30 artırıldığı için, günlük asgari ücret tutarı da yüzde 30 artarak 666.75 TL’den 866.85 TL ye yükselecek. Bu kişinin, Ocak 2025’te borçlanma talep etmesi halinde, bir günlük borçlanma için; 866.85 X yüzde 32 = 277.39 TL ödemesi gerekecek ve 540 X 277.39 TL = 149 bin 790 TL borçlanma bedeli yatıracak. Yani 34 bin 576 TL fark çıkacak. Yine 31 Aralık 2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) bir doğum (720 gün) için borçlanma yapan 720 gün X 213.36 TL =153 bin 619 TL ödeyecek. İki doğumda bu tutar 307 bin 238 TL olacak. Üç doğum yani 2160 gün için ise 460 bin 857 TL ödenecek. Ancak ocak itibarıyla bu tutar yüzde 30 artacak. Tek çocuk için borçlanma bedeli 199 bin 720 liraya çıkacak. Yurtdışı borçlanmalarında borçlanılacak günlük tutarın alt sınırı asgari ücretin günlük kazancının yüzde 45’i tutarında oluyor. Şu anda alt sınır 666.75 TL X yüzde 45 = 300.04 TL. Örneğin; 31 Aralık 2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) 3600 gün yurtdışı çalışma süresini prime esas kazancın alt sınırından borçlanmak isteyen bir sigortalıya; 3600 gün X 300.04 TL = 1 milyon 80 bin TL borçlanma bedeli hesaplanacak. 1 Ocak’tan sonra ise bu tutar 1 milyon 404 bin liraya yükselecek. Borçlanmaları bu ay çıkmadan yapmakta yarar var. Zaten ödemenin şubat ayına sarkması muhtemel. İdare önce borçlanma bedelini hesaplayacak. İdarenin hesapladığı borçlanma bedeli posta yoluyla (taahhütle veya iadeli taahhütlü olarak) sigortalıya tebliğ edilecek. Tebliğ edilen borçlanma bedeli; tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenecek. Dolayısıyla borcun son ödeme tarihi Şubat 2025’e sarkabilir.