Risksiz getirinin adresi TL'de fon oldu

Merkez Bankası’nın faiz artırımına hız verdiği Haziran 2023 itibarıyla para piyasası fonlarına giriş artmaya başlamıştı. Faiz artırımından önce para piyasası TL fonların toplam portföy değeri Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) verilerine göre; 160 milyar seviyelerindeydi. Politika faizi Mart 2024’te yüzde 50’ye çıkınca fonlara para girişi de hızlandı. Mart ayında 381 milyar lira olan fonlardaki tutar ekim ayında 1 trilyon lira barajını aştı. 9 Ocak 2025 itibarıyla ise 1.6 trilyon liraya ulaşarak rekor kırdı. Son 1 yıllık artış yüzde 546 oldu. Para piyasası fonlarına bu yılın ilk 6 iş gününde 50 milyardan fazla giriş oldu. Bu fonlara ilginin her geçen gün artıyor olması elbette tesadüf değil. Faizde ilk indirim adımından sonra bile paranın bu tarafa doğru kaymasında günlük faiz getirilerinin cazibesini koruması etkili. Ayrıca bu yüksek getirinin kısa süre içinde de sona ermeyeceği öngörülüyor. Şu anda para piyasası fonların günlük getirileri yüzde 0.1230 ila yüzde 0.1410 arasında seyrediyor. Daha açık anlatımla 1 milyon lirasını günlük fona yatıran stopaj dahil 1.107 lira ila 1.269 lira arasında net kazancı cebine koyuyor. Para piyasası TL fonların bileşik getiri mucizesi de var. Bu, günlük faiz getirilerinin anaparaya eklenip tekrar getiriye dönüşmesi anlamına geliyor. Bir başka ifadeyle faiz kazancından faiz elde ediliyor. Para hem günlük değerleniyor hem de günlük getirisi katlanarak artıyor. Eğer fonun günlük getirisi yüzde 0.1230’da sabit kalırsa 32 günün sonunda getirisi yüzde 4.01 oluyor. Oysa yüzde 0.1230’u 32 günle çarpsaydık yüzde 3.96 olurdu. Fark çok az gibi ama 1 milyon liranın getirisini net 450 lira etkiliyor. Bu farkları dikkate almak gerekiyor. 1 Kasım 2024’ten sonra alınan fonlardan elde edilen gelir ve kazançlara yüzde 10 stopaj uygulanıyor. Yani yüzde 10 vergi kesintisi var. Bunların dışında yıllık yönetim ücreti, saklama ücreti gibi toplamda yüzde 1-2 civarı kesinti oluyor. Merkez Bankası bu yıl 12 yerine 8 faiz toplantısı yapacak. Enflasyondaki düşüşe göre Para Politikası Kurulu uygun görürse indirim yapılacak. Politika faizlerindeki düşüş direkt mevduat ve para piyasası TL fonların getirilerini de bir miktar aşağı çekecektir. Ancak bu indirimlerin kademeli olacağını düşünürsek bugünden yarına faizde sert bir indirim beklenmemeli. Fonların şu anki günlük getirileri sabit kalsaydı yıllık (365 gün) bileşik getirisi yüzde 57 ila yüzde 67 arasında olacaktı. Eğer faiz indirimlerine rağmen günlük fon getirileri ortalamada yüzde 0.1’in altına düşmezse yıllık kazanç yüzde 44’lere ulaşabilecek. Bu yılın ilk faiz kararı 23 Ocak’ta. Yani 14 gün daha en az yüzde 0.1230 civarı günlük kazanç imkanı var. Bu tarihte faizde 2 puanlık indirim olursa fon getirileri günlük 0.1150 seviyelerine inebilir. Yılın ikinci faiz kararı 6 Mart’ta. Yani 42 gün bir ara olacak. Bu toplantıda da 2 puanlık indirim olduğunu ve fon günlük getirisinin yüzde 0.1050’ye düştüğünü varsayalım. Üçüncü faiz kararı da yine 42 gün sonra 17 Nisan’da. Bu tarihe kadar 98 gün var. Bu süre içinde yaklaşık fon getirisi yüzde 12 civarında olacak. Yani 1 milyon lirada 120 bin lira civarı risksiz kazanç söz konusu olacak. Peki para piyasası TL fonları genelde saat 13.00’a kadar emir verildiyse aynı gün alınıp satılabiliyor. Bazı likit fonları 7 gün 24 saat alıp satmak mümkün. Vade derdinin olmaması, paranın ihtiyaç halinde hesaba hızlıca geçmesi fonları, vadeli mevduata göre avantajlı kılıyor. Vadelide piyasadaki en yüksek faizi almak için en az 32-45 günlük hesaplar açmak gerekiyor. Vade bitmeden faiz kazancı hesaba geçmiyor. Örneğin 31’inci gün acil nakde ihtiyacınız olduğu için vadeli hesabı kapatırsanız kazancınız sıfırlanıyor. Profesyoneller tarafından yönetilen para piyasası TL fonların varlık dağılımında ‘ters repo’, ‘devlet tahvili’, ‘TL mevduat’, ‘varlığa dayalı menkul kıymet’, ‘özel sektör tahvili’, ‘finansman bonosu’ belli oranda yer alıyor. Şu sıralar ağırlıklı olarak ters repo bu fonların portföyünde bulunuyor. Bu durum fonların piyasa faizinin günlük değişimine duyarlı olduğundan faiz yukarı gidince faiz artışını çok hızlı yansıtabiliyor.