Giriş
24 Kasım 2021 - 12:27 | Son Güncelleme:
Saçkıran tedavisinde ilk tercih kortizon
1
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burhan Engin, Posta Gazetesi'nde saçkıran hastalığının teşhis ve tedavi yöntemlerini anlatıyor.
24 Kasım 2021 - 12:27 | Son Güncelleme:
2
Saçkıranın kesin bir tedavisi olmasa da tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabiliyor. Tedavide kortizonlu kremler ya da iğneler önemli yer tutuyor.
SAÇKIRAN NASIL TEŞHİS EDİLİR?
- Teşhis için öncelikle hastadan detaylı bir öykü alınmalı. ‘Hastalık ne zaman başladı?’, ‘Saçlar aniden mi yoksa yavaş bir şekilde mi döküldü?’, ‘Saç dökülmesi hangi bölgelerde oldu?’, ‘Daha önce benzer şekilde saç dökülmesi var mıydı?’, ‘Ailede saçkıran geçmişine sahip bireyler var mı?’, ‘Bugüne kadar ne tür tedaviler aldınız?’, ‘Başka bir şikayetiniz var mı?’ gibi sorular sorulur.
- Ardından detaylı bir fizik muayene gerekir. Tanı için sınırları belirgin bir saç dökülmesi alanı olması gerekir. Başka bir hastalığın dışlanması için saçlar, saçlı deri ve saç olan diğer vücut alanları dikkatli bir şekilde muayene edilir.
- Eşlik eden kaşıntı, kızarıklık, tırnak bulguları olup olmadığı incelenir. Tüm vücut detaylı muayene edilir.
- Saç çekme testi yapılarak saç dökülmesinin o an aktif olup olmadığı tespit edilebilir.
- Dermoskopi cihazı ile saç içeren bölgeler yakınlaştırılıp ve büyütülerek incelenebilir.
- Kesin tanıyı doğrulamak için aktif saç dökülmesi olan yamanın kenarından biyopsi yapılabilir.
3
KESİN TEDAVİSİ VAR MI?
Saçkıran hastalığında kesin iyileşme sağlayan veya önleyici olarak nitelendirilen bir tedavi yok. Bu nedenle verilen tedaviler daha çok hastalığın aktifliğini ve ilerlemesini durdurmaya yöneliktir. Özellikle hastalığı daha hafif olan hastalarda, hastalık kendiliğinden durabilir veya iyileşme gösterebilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
- En popüler yaklaşım kortizon (kortikosteroid) tedavisidir. Kortizon farklı yollar ile uygulanabilir. İlk tedavi seçeneği, kortizonun enjeksiyon (iğne) veya krem formunda kullanılmasıdır. Saçkıran, saçlı derinin yüzde 50’sinden daha az bir bölgeyi kaplıyorsa ilk seçenek olarak saçlı deriye kortizon enjeksiyonu düşünülebilir. Dermatoloji uzmanı 4-6 haftada bir saçlı deriye enjeksiyon uygular. Enjeksiyon birkaç seans yapılır. Sonuçlar 1-2 ay sonra ortaya çıkmaya başlar. Yüksek miktarda uygulandığında, enjeksiyon derinliğinin yetersiz kaldığı durumlarda veya sık yapılması durumunda deride geçici olarak incelme görülebilir.
- Minoksidil içeren sprey formunda uygulama tüm saç dökülme çeşitlerinde tedaviye yardımcıdır. Bu tedaviyle çocuklarda yaşlılara oranla daha iyi yanıt alınır.
- Antralin, sürülen alanda irritasyon (tahriş) yaparak saç çıkışı sağladığı düşünülen etkili bir tedavi yöntemidir.
- Dirençli hastalarda topikal immunoterapi olarak bilinen tedavi haftada 1 kez uygulanabilir.
- SADBE ve DPCP olarak bilinen ilaçlar saçlı deride irritasyon yaparak saç çıkışını sağlar. Bu tedaviye bağlı saçlı deride kızarıklık, yanma gibi yan etkiler görülebilir.
- Son tedavi seçeneği ise belli merkezlerde uygulanabilen ışık tedavisidir (fototerapi). Ancak fototerapinin uzun dönem sonuçlarının değerlendirilmesi gerekir.
- Bu tedavilere yanıt vermeyen hastalarda sistemik kortizon (ağızdan alınan kortizon hapları); siklosporin grubu ilaçlar ve tofasitinib, barisitinib gibi JAK inhibitörleri denen ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavilerin belli merkezlerden verilmesi ve hastaların yan etkiler açısından takip edilmeleri gerekir.