Giriş
Sağlıklı ayaklar için ayakkabı seçimi nasıl olmalıdır? Babet ayakkabılar ayak için neden sağlıksız?
Ayakkabının ayak sağlığını korumadaki önemine işaret eden uzmanlar doğru ayakkabı seçiminin ayağımızı travmalardan koruyacağını; yürürken, çalışırken, spor yaparken hareketlerimizi kolaylaştıracağını söylüyor. Keza yanlış ayakkabı seçimi sadece ayak sağlığımızı değil, tüm vücut iskelet sistemimizin sağlığını da riske atıyor. Ayakkabı seçimi moda, ekonomik durum, kültürel etkiler gibi pek çok faktörden etkileniyor ancak gün içinde uzun süre kullanılacak ayakkabılarınızda ayak rahatınızı sağlamasına dikkat etmeniz gerekiyor. Peki hem ayak hem de vücut sağlığını korumak için ayakkabı seçiminde nelere dikkat edilmeli? Neden babet ayakkabılar ayak sağlığını bozuyor? Kaygan zeminlerde ne tür ayakkabılar tercih edilmeli? İşte püf noktaları...
Ayağı travmalardan koruyan, yürürken, çalışırken ve spor yaparken hareketleri kolaylaştıran ayakkabının, ayak sağlığını korumadaki rolü çok önemli. Uzmanlar, ayak sağlığı için topuk ve metatarsal bölge gibi fazla yük binen noktalarına ekstra destek sağlayan tasarıma sahip ortopedik ayakkabıların kullanılmasını tavsiye ediyor. Uzmanlara göre, ortopedik ayakkabıların, hafif ve yumuşak materyalden yapılması, ayağa tam olarak oturması, vurma veya ağrıya neden olmaması gerekiyor.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Nihal Özaras, Posta.com.tr okuyucuları için ortopedik ayakkabı ve ayak sağlığına ilişkin değerlendirmede bulundu.
DOĞRU AYAKKABI SEÇİMİ AYAĞI TRAVMALARDAN KORUR
Ayakkabının ayak sağlığını korumadaki önemine işaret eden Doç. Dr. Nihal Özaras, "Ayakkabı, ayağımızı travmalardan korur; yürürken, çalışırken, spor yaparken hareketlerimizi kolaylaştırır. Ayakkabı seçimi moda, ekonomik durum, kültürel etkiler gibi pek çok faktörden etkilenir. Ancak gün içinde uzun süre kullanılacak ayakkabılarda en çok dikkat edilmesi gereken özellik konforlu olması ve ayağı rahat ettirmesi olmalıdır." diye konuştu.
AYAKKABI KONFORLU OLMALI VE AYAĞI RAHAT ETTİRMELİ
Konforlu ve ayağı rahat ettirmesi amacıyla tasarlanarak yapılan, ayağın topuk, metatarsal bölge gibi fazla yük binen noktalarına ekstra destek sağlayan tasarıma sahip ayakkabılar "ortopedik ayakkabı" olarak tanımlanıyor.
ORTOPEDİK AYAKKABILAR HAFİF VE YUMUŞAK MATERYALDEN YAPILMALI
Ortopedik ayakkabılar hafif ve yumuşak materyalden yapılmış olması, ayağa tam olarak oturması, vurma veya ağrıya neden olmaması gerekiyor.
YÜRÜMEYE YENİ BAŞLAYAN ÇOCUKLAR İÇİN YUMUŞAK AYAKKABI TERCİH EDİLMELİ
Ortopedik ayakkabıların her yaş grubunda kullanılabildiğini kaydeden Doç. Dr. Nihal Özaras, “Yürümeye başlamasından itibaren çocuklarda, ayak çevresi bağ ve kasların gelişimini desteklemek için yumuşak, ayağın rahatça hareket etmesine izin veren ayakkabılar seçilmelidir.” dedi.
AYAKTA ÇALIŞANLAR ORTOPEDİK AYAKKABILAR TERCİH ETMELİ
Erişkinlerde, özellikle gün boyu ayakta çalışan veya çok yürüyen meslek gruplarında, mutlaka ortopedik ayakkabılar tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Nihal Özaras, “Yine ev içinde, mutfak işi vs nedeniyle çok ayakta duran kişilerin de ortopedik terlikler kullanması uygun olacaktır.” diyor.
ŞEKER YA DA ROMATİZMA HASTALARININ AYAKKABI SEÇİMİNE DİKKAT ETMESİ GEREKİYOR
Doç. Dr. Nihal Özaras, “Yaşlılarda, şeker hastalığı veya romatizmal hastalıkları olanlarda da ayaktaki dokuları ve eklemleri zorlamayan ortopedik ayakkabılar kullanılmalıdır.” diyor.
BAZI AYAK SORUNLARINDA ÖZEL TABANLIK KULLANILMALI
Doç. Dr. Nihal Özaras, ayağında düz tabanlık veya farklı yapısal problemler olanlarda ise piyasada satılan ortopedik ayakkabıların yeterli olmadığını vurgulayarak bu kişilerin kendi ayak yapılarına göre özel düzenlenmiş tabanlıklar kullanılmasını önerildiğini söylüyor.
NEDEN BABET AYAKKABI GİYMEMELİYİZ?
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mustafa Serkan Zaimoğlu da uzun süreli kullanımlarda babet ayakkabıların bazı sağlık sorunlarına neden olabileceğini belirtiyor ve bu sorunları şu şekilde sıralıyor:
- Topuğa binen yüklenmeden dolayı topuk dikenine neden olabilir.
- Plantar fasiit dediğimiz ayak tabanındaki esnekliği sağlayan bağ dokusunun iltihaplanması hatta yırtılmasına neden olabilir.
- Ayak kavisini desteklemediği için uzun kullanımlarda taban çökmesine, hatta düztabanlığa neden olabilir.
- Ayak bileğini yeterince desteklemediği için ayak bileğinde burkulma ve yaralanmalara, özellikle aşil tendonunun gerilmesine bağlı olarak aşil tendinitine neden olabilir.
- Ayak parmaklarının sıkışmasına bağlı tırnak batmasına, ayak parmaklarında kireçlenmelere, ayak parmaklarında şekil bozukluğu ve kemik çıkıntılar oluşmasına, Halluks Valgus olarak adlandırılan ayak başparmak eğriliğine yol açabilir.
- İnce tabanlarından ötürü ayakta nasır oluşabilir.
- Yürüme esnasında topukta daha fazla yüklenmeye neden olduğu için yürüme dengesini bozar ve diz, kalça ve bel ağrısına neden olabilir. Uzun süreli kullanımlarda dizlerde kireçlenme oluşabilir.
KARLI HAVALARDA BOT SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEKLER
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. R. Gökhan Ulusoy da karda düşmeden yürümek için bot seçiminde zemin tutuşu çok iyi olan araç lastiklerinden ilham alabileceğimizi belirtiyor.
Hatta bu tür botları seçerken dikkat edeceğimiz topuk yüksekliği, günlük hayatımızda tercih edebileceğimiz topuk yüksekliği için fikir oluşturuyor. Çünkü yürüyüş dengesi açısından düz tabanlı ayakkabılar yerine hafif topuk tercih edilmesi denge merkezinin korunmasını destekliyor.
- Tıpkı araba lastiklerinde olduğu gibi oluklu tabanı olan botlar, karda yürümek için ideal.
- Oluklar ayakkabının tabanının zemine dengeli bir şekilde oturmasını sağlar. Zemini güçlü bir şekilde kavrar.
- Botun çok hafif topuğunun olması da yürüyüş dengenizi korumaya yardımcı olur. Böylece ağırlığınız arkaya doğru gitmez, denge merkeziniz korunur.
- Tabanlarda kar için özel dizayn edilmiş malzemelerin kullanılması, kauçuk tabanlar işinizi daha da sağlama alır.