Gümüşhane’nin Dumanlı köyü sınırlarında yer alan ve 17. yüzyılda Rumlar tarafından kurulduğu bilinen Santa Harabeleri arkeolojik ve doğal sit alanı olmasının yanında kesin korunacak hassas alan olarak ilan edilmişti.
"GÖKYÜZÜNE YAKIN SAKLI KENT"
Toplam 7 mahalleden oluşan ve her bir mahallesinde dönemin özelliklerini yansıtan tek ve iki katlı taş binalar ile çok sayıda kilise ve çeşmenin bulunduğu Santa Harabeleri derin bir vadinin içerisinde “Gökyüzüne yakın saklı kent” olarak da biliniyor.
Demir ve kurşun madenlerinin işlendiği, yaşayanların taş ustalığı, duvarcılık ve inşaat işçiliğinde ustalaştığı Santa’da 7 mahallede 1923 yılı verilerine göre 5 bine yakın insan yaşarken, o dönemdeki toplam bin 123 haneden 157’si, 16 kilise ve şapelden 9’u, 7 okuldan 2’si ve 7 çeşmeden 5’i günümüze ulaştı.