Giriş
Shirin Abendinirad'ın eserleri 1-11 Mart'ta Trabzon Kızlar Manastırı'nda
Bizans imparatorlarından 3. Alexios döneminde kurulduğu tahmin edilen Trabzon Kızlar Manastırı 1-11 Mart tarihleri arasında ziyarete açılacak yeni bir sergiye ev sahipliği yapacak. İran asıllı Amerikalı ünlü sanatçı Shirin Abendinirad, eserlerinin yer alacağı sergi ile Mina'nın Çocukları projesinin sesi olacak. Daha önce Eylül ayında 11 tanınmış sanatçının resim, heykel, enstalasyon, video eserleri yer aldığı “Kolektif Hafıza” isimli serginin ardından gerçekletirilen "Yansıma" Ayça Okay küratörlüğündeki serinin devamı niteliğinde.
Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD) İstanbul Şubesi bünyesindeki Mina’nın Çocukları Projesi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde tüm dünyaya Trabzon’da renovasyonu yeni tamamlanmış olan Kızlar Manastırı’ndan güncel sanat ile mesaj verecek. 1 – 11 Mart tarihleri arasında ziyarete açık olacak sergi Kızlar Manastırı’nda dünyaca ünlü İran asıllı Amerikalı sanatçı Shirin Abedinirad “Mina’nın Çocukları” projesinin sesi olacak.
Mina’nın Çocukları, yaşamın her alanında disiplinlerarası kurguladığı projelerini sanat ile zenginleştirerek daha geniş kitlelere yaymak ve kız öğrencilerini çağdaş sanatla buluşturmak üzere projelere imza atmaya devam ediyor. Bu kapsamda Eylül ayında 11 tanınmış sanatçının resim, heykel, enstalasyon, video eserleri yer aldığı “Kolektif Hafıza” isimli sergisini Bodrum’da izleyiciler ile buluşturmuştu. Ardından Türkiye’nin ve bölgenin önde gelen çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul’da “Kolektif Hafıza” seçkisinden bu proje için özel üretilmiş bir eser sergilenmişti. Mina’nın Çocukları Ayça Okay küratörlüğünde serinin devamı niteliğindeki Kolektif “Yansıma” ile güncel sanatın gücüyle Trabzon Kızlar Manastırı’nda sanatla tüm dünyaya sesini duyuracak.
Bizans imparatorlarından 3. Alexios döneminde kurulduğu tahmin edilen Trabzon Kızlar Manastırı, güneyde içinde "kutsal su" bulunan kaya kilisesi ve onun girişinde şapel ve birkaç hücreden oluşuyor. Kaya kilisesinde kitabeler, 3. Alexios’un eşi Theodora ve annesi Eirene’nin portreleri yer alıyor. Manastır, birkaç kez onarılarak son şeklini 19. yüzyılda almış. Tarihi dokusuyla her zaman yerli ve yabancı turistlerden ilgi gören; Boztepe Mahallesi’nde kente hakim noktada yer alan; iki teras üzerine inşa edilen manastır kompleksi, yüksek koruma duvarıyla çevrili bulunuyor.
1-11 Mart’ta Trabzon’dan dünyaya anlamlı mesaj
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gündemimizin üst sıralarında yer aldığı bu günlerde, insani değerlere ve kadının toplumdaki önemine mekana özgü üreteceği yapıtlarla dikkat çekmeyi hedefleyen projede; dünyaca ünlü sanatçı Shirin Abedinirad’ın yapıtları kadın birliği ile kurulmuş ve kadın dayanışması ile kolektif iyilik hareketi olarak ortaya çıkmış olan Mina’nın Çocukları projesine eklemlenecek.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ne de denk gelen zaman diliminde hayata geçirilen Kolektif “Yansıma”da Mina’nın Çocukları proje yöneticilerinin de katılımı ile 13 .YY’da kız öğrencilerin yaşam ve üretim alanı olarak korunma misyonu ile inşa edilmiş Trabzon Kızlar Manastırı’ndan global bir mesaj verilecek. Serginin yanı sıra güncel meselelerin çok değerli konukların katılımı ile bir dizi söyleşi yapılması ve izleyicinin de interaktif şekilde parçası olması kurgulanıyor.
1986 yılında Tebriz’de dünyaya gelen multidisipliner kavramsal sanatçı Shirin Abedinirad, güncel üretimlerine yaşadığı ABD’nin Michigan eyaletinde devam ediyor. Türkiye’yi birçok kez ziyaret eden sanatçı, Kolektif “Yansıma” projesi ile şu açıklamalarda bulundu:
Kızlar Manastırı kadınların bir şeyler ürettiği ve geçimini sağladığı çok özel bir mekan. Bu projede eserlerimle kadınları cesaretlendirmek ve onlara kendi ayakları üzerinde durabilmeleri için aynadaki yansımalarına bakmalarının yeterli olduğunu eser yerleştirmelerimle anlatmaya çalışıyorum. Özellikle erkek egemen toplumlarda, üretken, gökyüzü gibi aydınlık kadınlara umutsuzluğa kapıldıklarında gökyüzüne bakmalarına ve yaptıklarını yapmaya devam etmeleri için bir mesaj veriyorum. Bence burada önemli olan cesaret. Çünkü kadınlar saf enerjilerini, saf benliklerini, potansiyellerini ortaya çıkartabilirlerse güçlenerek yollarına devam edebilirler. Bu yüzden bu projeye dahil olmak ve kadınların kaldığı, ürettiği ve yaşadığı tarihi bir manastırda çalışmanın çok heyecan verici buluyorum. Yapım uygulamam Manastır ile mükemmel bir şekilde eşleşti çünkü mekan da yıllar süren tadilattan sonra saf bir güzelliğe sahip. Manastırın yaşanmışlığı her bir taşında hissediliyor. Umarım bu proje ile Mina’nın Çocukları’nın sesini duyurmaları için aracı olurum ve dünyanın farklı coğrafyalarında sesleri yankılanır.
Projenin küratörü Ayça Okay da Kolektif “Yansıma” ile ilgili düşüncelerini şu şekilde paylaştı:
Mina’nın Çocukları, kolektif hafızayı yapılandırarak anıları iyiliğe dönüştürüp, geleceğe aktarma misyonuyla düzenlediği sergi serisinin ikincisi niteliğindeki Kolektif “Yansıma” için altı aylık bir küratöryel süreç hazırlığı yaptı. Bu özel projenin devamında da yer almanın mutluluk ve gururu ile söylemek isterim ki dünya çapında bienallere katılmış sanat yapıtı ve mekan ilişkisinin gücünü gözler önüne seren Shirin Abedinirad’ın projede yer alması heyecan verici. Üretim pratiğinde kırılgan ve hassas ancak bir araya geldikçe güçlü bir yapıya dönüşen aynaları tarihi Kızlar Manastırı’nda üretkenlik ve birlik mesajları vermek üzere mekan ile yeniden yorumlama, canlandırma ya da yeni bir kimlik kazandırmaya yönelik yaklaşımla izleyiciye sunuyor. Küratöryel süreçte tarihi mekanda deneyimlediğimiz raslantısallık ise projeyi içselleştirmemiz adına büyük bir etken oldu.
