Sıfır otomobiller için düzenleme! Önce uyarı sonra iptal

Türkiye'de sıfır araç bulmak imkansızlaşmaya başladı. Bayiler, distribütörlerin kendine kotayla araç verdiğini, bu yüzden sıfır araç satışında zorlandıklarını belirtseler de ikinci el ilan sitelerinde sıfır araçlar şahıslar tarafından sıfır kilometre olarak jelatinleri üstünde satışa çıkıyor. Buna dikkat çekmek isteyen Ticaret Bakanlığı önemli bir düzenleme gerçekleştirdi. İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Ticareti Hakkındaki yönetmelikte değişiklik yapan Ticaret Bakanlığı İlk tescil motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinde de bulunan işletmenin bu faaliyeti yürütürken satıştan kaçınması, taşıtın üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde fiyat talep etmesi, tüketiciyi aksesuar almaya veya takas yapmaya zorlaması ya da takas fiyatını piyasa fiyatının önemli ölçüde altında belirlemesi gibi ilk tescil motorlu kara taşıtına ulaşılmasını zorlaştırıcı faaliyette bulunması halinde ikinci el satış yetki belgesi iptal edilecek açıklamasını Resmi Gazete'den yaptı. Verilen süre içinde aykırılığı ortadan kaldırmayan bayilerin aynı takvim yılı içinde aykırılığı tekrarlaması halinde yetki belgesi iptal edilecek. Yetki belgesi iptal edilen işletmeye bu durum gerekçesiyle Bilgi Sistemi üzerinden bildirilecek. Yetki belgesi iptal edilen işletmeye ve işletme sahibinin diğer işletmeleri ile temsilcisi olduğu işletmelere, iptal tarihinden itibaren bir yıl süreyle yetki belgesi de verilmeyecek. Bayilere gidilerek sıfır araç talep edilse de bayide bulunan satış temsilcisi bir ajandaya ad, soyad, telefon, istenen otomobil markası/donanımını not ederek Biz sizi arayacağız diyor. Aradan aylar geçmesine rağmen, ODD'nin de sıfır otomobil satışlarına ilişkin rakamları açıklayıp satışların arttığına dair verileri de ortaya koymasına rağmen bayiler sıfır araçların kendilerine gelmediğini, önümüzdeki aylarda ne kadar sıfır araç geleceğinin bilinmediğini, sıfır araç gelse de geldiği tarihte fiyat neyse o seviyeden satışa sunulacağını açıklıyor. İkinci el ilan sitelerinde 2023 model sıfır olarak satışa sunulan araçlar bulunuyor. Bu araçlar bayi satış fiyatlarının çok üstünde fiyatlardan satışa çıkıyor. Genel olarak Ahmet Bey, Mehmet Bey gibi takma rumuzlarla satışa sunulan sıfır araçlar galericilerin elinde bulunuyor ve kilometreleri de 6001 olarak işaretleniyor. Vatandaşlar ise mecbur kalarak sıfır otomobil bulamadığı için yüz binlerce lira fazla vererek galericilerden ya da bir şekilde sıfır olarak otomobil alan ve bunu al-satçı olarak piyasaya süren kişilerden satın almak zorunda kalıyor. Takas yapmak isteyenlere ise takas aracının fiyatını normalin çok altında söyleyerek hem takas aracından kazanan bayi, hem de sıfır araca fazla fiyat çekip ikinci avantajı yakalıyor. Bir de bunun üstüne aksesuar dayatması yapan bayiler büyük kazançlar sağlıyor. Otomobil üretimi yapan fabrikalarda üretim durması, vardiya azalması, çip sorunu gibi problemler ortadan kalkmaya başladı. Çip sorunu nedeniyle bazı markalar üretimlerini yavaşlatsa da bunu sadece belli dönemler dahilinde gerçekleştirmişlerdi. Bunun dışında fabrikalar üretimlerine devam ediyor.Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin son yaptığı açıklamada 2023 yılı Ocak-Nisan döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 57,3 oranında arttı. Ocak-Nisan 2023 tarihleri arasında 330 bin 650 adet araç satışı gerçekleştirildi. Türkiye'nin otomobil, motosiklet, SUV, traktör, kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs gibi tüm araçları içeren 25 milyonluk araç parkı bulunuyor. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, Otomobil fiyatlarındaki artışın ve piyasada otomobil almak isteyenlerin sıraya girmesinin nedeninin vatandaşların alım taleplerinin olmasından kaynaklandığını belirtti. Yeni çıkan yönetmeliğin kesin çözüm olmayacağını belirten Şahin “Vatandaşın da burada suçu var. Bayi istediği fiyata satmakta özgür, bunu vatandaş kabul ediyor, alan razı satan razı oluyor. Bayi faturasını kestiği sürece yasal olarak sıfır aracı istediği fiyata satabilir. Yönetmelik diyor ki, takas fiyatını düşürürsen, aksesuar satarsan, distribütörün fiyatının üstünde fiyat koyarsan Ikinci El satış yapmana müsaade etmem. İki defa uyarıda bulunulduktan sonra zaten yetki belgesi iptal ediliyor. Bayiler de ne yapıyor, filanca galericiye git, arabayı oraya ver, sonra gel bizden sıfırı al diyorlar, böylece arkadan dolaşmış oluyorlar” dedi.İkinci ele düşmüş sıfır otomobillerde de noterlerin kilometreye yönelik sorumluluğunun olduğunu belirten Şahin “Noterler kilometrelere bakmakta sorumlu ama hangi noter gidip kilometreye bakıyor? Sözlü ifadeyle Satış evrakına yazılıp geçiliyor” ifadelerini kullandı.Burak TAŞÇI / Hürriyet