Sigara ve stres en büyük tetikleyicisi! Ufak bir soğuk algınlığıyla başlıyor, 0-5 değer aralığına dikkat!

Beyza Erdoğan – Posta.com.tr / C-Reaktif Protein (CRP), vücudumuzda iltihaplanma veya enfeksiyon gibi durumlar olduğunda yükselen bir proteindir. CRP testleri, vücudun bir sorunla mücadele edip etmediğini anlamamıza yardımcı olur. Ancak CRP’deki artış, her zaman enfeksiyon kaynaklı olmayabilir. CRP’yi artıran farklı birçok neden bulunur. Peki, CRP nedir, neden yükselir? Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Müberra Hraloğlu konuya ilişkin tüm merak edilenleri açıkladı. Uzman isim, CRP’nin yükselme nedenlerini;“Bakteri, virüs veya mantar kaynaklı enfeksiyonlar CRP'yi hızla yükseltebilir. Örneğin:Zatürre, bronşit gibi akciğer enfeksiyonlarıİdrar yolu enfeksiyonlarıCOVID-19 veya grip gibi viral enfeksiyonlarYara enfeksiyonları veya apseler” şeklinde sıraladı. Hraloğlu, bu değerin yükselmesinin enfeksiyon harici nedenlere bağlanabileceğini de belirtti: “CRP artışı sadece enfeksiyonlardan kaynaklanmaz. Aşağıdaki durumlar da CRP seviyesini yükseltebilir:Kronik enflamatuar hastalıklar: Romatoid artrit ve lupus (SLE) gibi otoimmün hastalıklar.Kalp ve damar hastalıkları: Ateroskleroz (damar tıkanıklığı) ve kalp yetmezliği gibi durumlar.Metabolik sorunlar: Obezite ve Tip 2 diyabet, CRP’de sürekli bir artışa neden olabilir.Kanser: Özellikle ileri evredeki kanserlerde (örneğin, lenfoma) CRP yüksekliği görülebilir.Ameliyat ve travmalar: Cerrahi işlemler sonrası vücudun iyileşme sürecinde CRP artar.Sigara kullanımı: Sigara, kronik iltihaplanmaya neden olarak CRP’yi yükseltebilir.Stres ve yoğun egzersiz: Geçici olarak CRP seviyelerinde artışa yol açabilir.Gebelik: Gebeliğin bazı dönemlerinde CRP seviyeleri hafifçe yükselebilir.” Uzman isim, gebelik döneminde de CRP yüksekliği görülebileceğine dikkat çekti. Bu yükselişin asıl nedeni şu şekilde açıkladı:“Hamilelikte CRP yüksekliği bazı fizyolojik ve patolojik nedenlere bağlı olabilir.1. FİZYOLOJİK NEDENLER (NORMAL DEĞİŞİMLER)Hamilelikte vücudun bağışıklık sistemi ve metabolizmasında değişiklikler olur. Bu değişiklikler, CRP’nim hafifçe yükselmesine yol açabilir:Artan bağışıklık aktivitesi: Gebelikte, anne adayının bağışıklık sistemi bebeği korumak için daha hassas hale gelir. Bu durum, düşük seviyede bir iltihaplanma hali yaratabilir.Hormonal değişiklikler: Progesteron ve östrojen gibi hormonların seviyeleri arttıkça, vücutta enflamatuar yanıtlar tetiklenebilir ve CRP yükselebilir.Kilo artışı: Gebelikte alınan kilolar ve vücuttaki yağ dokusunun artması da CRP seviyesini hafifçe yükseltebilir. 2. PATOLOJİK NEDENLER (SAĞLIK SORUNLARI) Bazı sağlık sorunları ve komplikasyonlar hamilelikte CRP’nin daha belirgin şekilde yükselmesine yol açabilir:Gebelik zehirlenmesi (Preeklampsi): Preeklampsi, yüksek tansiyon ve idrarda protein kaybıyla seyreden bir gebelik komplikasyonudur. Bu durumda iltihaplanma artar ve CRP seviyeleri yükselebilir.Enfeksiyonlar: İdrar yolu enfeksiyonu ve bakteriyel vajinoz gibi enfeksiyonlar gebelikte sık görülür ve CRP’nin yükselmesine neden olabilir. Amniyon sıvısı enfeksiyonları (koryoamniyonit) da CRP’yi belirgin şekilde artırır ve erken doğum riskini yükseltir.Gestasyonel diyabet: Gebelikte kan şekeri kontrolünün bozulmasıyla ortaya çıkan gestasyonel diyabet, CRP seviyelerinde artışa yol açabilir.” Gebelik döneminde CRP artışı yaşayan kişiler için “Sadece CRP yüksekliğine bakarak kesin bir teşhis koymak doğru değildir. Hamilelikte CRP artışı hem fizyolojik hem de patolojik nedenlerden kaynaklanabilir. Eğer CRP yüksekliği, ateş, ağrı, idrar yaparken yanma, şiddetli baş ağrısı veya tansiyon yüksekliği gibi belirtilerle birlikteyse, enfeksiyon veya preeklampsi gibi durumlar akla gelmelidir.. Düzenli doktor kontrolleri, bu tür durumların erken teşhis ve tedavisinde büyük önem taşır.” diyen Hraloğlu, kontrolün önemine de dikkat çekti. CRP hakkında hemen her detaya hakim olduk,. Peki, CRP’mizin yükseldiğini nasıl anlayacağız? Uzman isim, enfeksiyona bağlı CRP yüksekliğinin belli başlı belirtiler verdiğini dile getirdi ve tüm belirtileri tek tek sıraladı:“CRP yüksekliği ile birlikte bazı belirtiler varsa, enfeksiyondan şüphelenmek gerekir. Bu belirtiler:Yüksek ateş ve üşüme-titreme: 38°C ve üzeri ateş, genellikle enfeksiyon belirtisidir.Solunum sistemi belirtileri: Öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı ve göğüs ağrısı.İdrar yolu belirtileri: İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, kötü kokulu veya bulanık idrar.Cilt ve yara enfeksiyonları: Kızarıklık, şişlik, ısı artışı, apse veya irinli akıntı.Sindirim sistemi belirtileri: İshal, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve ateş.Kas ve eklem ağrıları: Grip gibi viral enfeksiyonlarda yaygın kas ağrıları ve ateş.Şiddetli yorgunluk ve halsizlik: Ani başlayan halsizlik, özellikle enfeksiyonlarda yaygındır.Kan basıncı düşüklüğü ve bilinç değişikliği: Sepsis gibi ciddi enfeksiyonlarda düşük tansiyon ve bilinç bulanıklığı.” Elbetteki CRP yüksekliği, vücuttaki bir sorunu işaret eder, ancak kesin tanı için yeterli değildir. Doktorlar, CRP sonucunu hastanın şikayetleri, fizik muayene bulguları ve diğer testlerle birlikte değerlendirir. Uzman isme göre şu yöntemler kesin tanı koymaya yardımcı olabilir:Tam kan sayımı: Beyaz kan hücrelerinin artışı enfeksiyonu düşündürür.Kültür testleri: Kan, idrar veya balgam kültürüyle enfeksiyon etkeni tespit edilir.Radyolojik incelemeler: Akciğer grafisi veya ultrason gibi yöntemlerle enfeksiyonun yeri ile ilgili bilgiler edinilebilir. Uzman isim son olarak CRP artışı ile ilgili “CRP, vücudun iltihaplanma veya enfeksiyon durumlarında yükselen önemli bir göstergedir. Ancak CRP yüksekliği her zaman enfeksiyona işaret etmez; kronik hastalıklar, stres, sigara veya ameliyat gibi durumlar da CRP’yi artırabilir. Eğer CRP yüksekliği ile birlikte ateş, öksürük, yara enfeksiyonları veya idrar yolu belirtileri gibi şikayetler varsa, bir sağlık uzmanına başvurmak gerekir. Erken müdahale, özellikle enfeksiyonlarda tedavi sürecini olumlu etkiler.” diyerek sözlerini noktaladı.