Giriş
Sivas'ta hasadı başladı! Kilosu 100 TL: Grip ve nezleden koruyor, yüksek kan şekerini anında sıfırlıyor, şeker hastalarının doğal ilacı, kolesterolün kökünü kazıyor
Toplaması kadar kurutması da zahmetli olan madımak bitkisinin tazesi 100 lirayken kurutulmuşu ise 500 liradan alıcı buluyor.Sivas'ın geleneksel lezzetleri arasında yer alan madımak bitkisi, yaz aylarında yaş tüketilirken kış aylarında da kurusuyla sofraları süslüyor.Peki, madımağın faydaları nelerdir? Madımak neye iyi gelir?
Yaz aylarında Sivas ve çevresinde doğada yetişen ve sabırla toplanan madımak, özellikle kış aylarında kurutulmuş haliyle büyük talep görüyor. Köylerde kadınların el birliğiyle tek tek topladığı bu bitki, mayıs ayında hasat edilip yaz boyunca kurutularak yıl boyunca tüketilebiliyor. Yaz aylarında kilosu 100 liradan satışa sunulan taze madımak, kurutulduğunda fiyatı neredeyse beş kat artarak 500 liradan alıcı buluyor. Madımak bitkisi, içerdiği antioksidanlarla kansere ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu özellikler taşımasıyla biliniyor. Sağlık açısından da faydalarıyla öne çıkan madımak, Sivas mutfağının vazgeçilmez tatları arasında yer alırken, halk tarafından birçok yemeği yapılıyor. 5 kilogram yaş madımaktan yaklaşık olarak 1 kilogram kuru madımak elde ediliyor. Toplaması kadar kurutması eda zor olan madımağı Sivas'ın yerli halkından çok gurbetçileri tercih ediyor.
GURBETÇİLER ÜLKELERİNE DÖNMEDEN ALIYORLAR
Genellikle gurbetçi vatandaşların yaşadıkları ülkelere gitmeden kuru madımaklarını da aldıklarını belirten Yusuf Kurt, “Madımakları genelde köylüler getirir, köylülerden alırız. Fiyatı yaklaşık 500 lira. Madımak Sivas'ın olmazsa olmazlarındandır. Yazın toplanır ve kurutularak kışın tüketilir. Gurbetçi vatandaşlarımız genelde alıyor, yaşadıkları yerlerde bulamadıkları için gitmeden buradan alıp gidiyorlar. Madımak Sivas'ımızın olmazsa olmazıdır” ifadelerini kullandı.
KURUSU KİLOSUNDAN 5 KAT PAHALI
Kurutulduğu zaman 5 kilogram yaş madımaktan, 1 kilogram kuru madımak çıktığını belirten Kurt, “Madımak yazın tek tek toplanır, kuru bir ortama serilir ve kuruduktan sonra toplanır, kalbur ile elemsi yapılır. Köylülerimizin genelde geçim kaynağıdır, topladıkları madımağı burada satarak evlerinde katkıda bulunurlar. 5 kilogram yaş madımaktan, 1 kilogram kuru madımak çıkar. Kurutulup temizlendiği zaman ise onun sadece yaprak kısmı kaldığı için 5 kilogramdan, 1 kilograma düşüyor. Yaş madımağın kilosu 100 lira ise ortalama kuru madımağın fiyatı da 500 liradır” dedi.
TAZE TAZE TÜKETİYORLAR
İstanbul'daki komşularını da madımağı beğenip kendisinden istediklerini belirten Hakan Erdoğan, "Yazın taze olarak alıp taze tüketiyoruz, kışın ise kışlık olarak kurusunu alıyoruz. Kışın kuru madımak çok güzel oluyor, Ramazan ayında falan çok lezzetli oluyor. Sivas'ımızı yöresel bir lezzetli biz de sürekli severek tüketiyoruz. Çorbasını yapıyoruz, yoğurtlu yemeğini yapıyoruz. Ailemizle çocuklarımızla severek yiyoruz, komşularımıza ikram ediyoruz. İstanbul'dan komşularımız da istiyor, ben de gitmeden onlara da alacağım. Eşimin tavsiyesi üzerine buraya geldim almaya, nasip olursa buradan alıp götüreceğiz” dedi.
MADIMAK FAYDALARI NELERDİR?
Özellikle A, C ve K vitaminleri bakımından zengindir. A vitamini, göz sağlığı için önemliyken, C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir.
K vitamini ise kan pıhtılaşmasında rol oynar. Ayrıca, madımak, demir, kalsiyum ve magnezyum gibi mineraller açısından da zengin bir kaynaktır, bu da kemik sağlığını destekler.
Madımak, doğal antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve hücre hasarını önler.
Düzenli madımak tüketimi, yaşlanma belirtilerinin azaltılmasına ve çeşitli kronik hastalıkların riskinin düşürülmesine yardımcı olabilir. Bu özellikleri sayesinde, madımak kalp sağlığını destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Madımak, sindirim sistemine de faydalıdır. Lif içeriği sayesinde bağırsak sağlığını destekler ve kabızlık gibi sindirim sorunlarını önler.
Lif, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur ve tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolüne katkıda bulunur. Ayrıca, madımak, mide problemlerine karşı da hafifletici etkiler gösterebilir.
Madımak, anti-inflamatuar özelliklere sahip bileşenler içerir. Bu nedenle, eklem ağrıları, romatizma ve diğer iltihaplı durumlar için rahatlatıcı bir etki yaratabilir. Geleneksel olarak, madımak yaprakları, iltihaplı bölgelere uygulanarak ağrının azaltılmasına yardımcı olmak için kullanılır. Bu özellikleri, madımakın doğal bir tedavi aracı olarak popülaritesini artırmıştır.
Madımak, özellikle Anadolu mutfağında önemli bir yere sahiptir. Hem yemeklerde hem de çeşitli salatalarda kullanılır. Madımaklı yemekler, özellikle yöresel lezzetler arasında öne çıkar.
Bitkinin kültürel önemi nedeniyle, yerel festivallerde ve kutlamalarda da sıkça yer alır. Bu durum, madımakın sadece besin kaynağı olmanın ötesinde, toplumsal bir değere sahip olduğunu gösterir.