Giriş
Sivas'ta yüz yıllık tohumdan üretiliyor! Gurbetçiler koli koli satın alıyor: Prostat, akciğer ve mide kanserini önlüyor, bağışıklığı güçlendiriyor
Sivas'ta ata tohumundan üretilen bu ürün, eşsiz lezzeti ve aromasıyla talep görüyor. Coğrafi işaret tescili almış olan gıda, özellikle büyük şehirlere gönderiliyor. Üretim aşamasında kullanılan tohumların köklü bir geçmişi var ve yıllarca korunmuş. Ürünün ince kabuklu yapısı, taze tüketimi daha yaygın hale getiriyor. Peki, bu ürün nedir? Hangi özelliklere sahip?
Ata tohumlarından elde edilen bu nadir ürün, kendine has aromasıyla yoğun ilgi görüyor. Coğrafi işaretle tescillenmiş ve az sayıda üretici tarafından yetiştirilen gıda, özel yöntemlerle korunmuş tohumlardan üretiliyor. Ürünün yapısı nedeniyle taze tüketimi tercih ediliyor. İşte tüm detaylar...
LEZZETİ VE AROMASIYLA DİKKAT ÇEKİYOR!
Sivas'ın Koyulhisar ilçesinde ata tohumundan üretilen domates tüketicilerce tercih ediliyor. Lezzeti ve aromasıyla talep gören Koyulhisar domatesi, ilçede az sayıdaki üretici tarafından yetiştiriliyor.
Yukarıkale Mahallesi'nde çiftçilikle uğraşan Mustafa Ergüzel de ata tohumundan domates üretiyor. Mahallede bu alanda sınırlı sayıdaki üreticilerden biri olan Ergüzel, yılda yetiştirdiği yaklaşık 70 ton domatesi Koyulhisar'da ve çevre ilçelerde satışa sunuyor. Ergüzel ve diğer çiftçilerin ata tohumundan ürettiği Koyulhisar domatesi, İstanbul ve Ankara'ya da gönderiliyor.
İlçede küçük yaşlardan itibaren çiftçilikle uğraşan 45 yaşındaki Mustafa Ergüzel, AA muhabirine Koyulhisar Ziraat Odasının başvurusunun ardından 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumunca coğrafi işaretle tescillenen Koyulhisar domatesinin şekli, tadı ve aromasıyla diğer domateslerden kolayca ayırt edilebildiğini söyledi. Bu domatesin ilçede uzun yıllardır yetiştirildiğini belirten Ergüzel, kendisinin de vefat eden babasından devraldığı ata tohumuyla üretim yaptığını ifade etti.
EN AZ YÜZ YILLIK GEÇMİŞİ BULUNUYOR
Kullandıkları tohumun en az 100 yıllık geçmişi olduğunu vurgulayan Ergüzel, "Üretimde tohum aşaması çok önemli. Tohum aşamasında en kaliteli domatesi alırız. Tohumu yıllarca saklayacağımız için en güzel şekilde alırız." dedi.
Koyulhisar domatesinin ince kabuklu ve raf ömrünün kısa olması dolayısıyla taze tüketildiğini anlatan Ergüzel, "Özellikle Zara tuzu ile tuzlanıp yenirse daha lezzetli olur." diye konuştu.
ATA TOHUMUNA SAHİP ÇIKIYORLAR
Ergüzel, Koyulhisar Ziraat Odası Başkanı Vedat Canan'ın girişimiyle 2021 yılında domatesin coğrafi işaret tescili aldığını anımsatarak şunları kaydetti:
"Domatesimizi markalaştırdık. Özellikle İstanbul başta olmak üzere Türkiye'nin farklı illerine kolilerle domates gönderiyoruz. Haziran sonlarına doğru seralarda çıkıyor, tarlada ise ağustos ayı gibi çıkıyor. Domatesi kasım ayına kadar bulmak mümkün. Sonbahara doğru yeşil olarak topladığımız domatesleri kasalarda bekletip, kızardıkça pazarda satışa sunarız. Bir domatesimizin ağırlığı bazen 2 kilogram geliyor. Şekilsizdir ama çok lezzetli. Bu domatesin üretimi çok zordur. Gurbetçiler ata tohumundan ürettiğimizi bildiği için Türkiye'nin her tarafından koli koli istiyor. Bu tohumumuz asırlardır var, yıllarca tohumu sakladık. Vatanımızın tohumuna orijinal şekliyle sahip çıkıyoruz."
DOMATESİN FAYDALARI NELERDİR?
- Domates, dünya genelinde en çok tüketilen sebzelerden biridir ve sağlık açısından birçok fayda sunar. İçeriğinde bol miktarda bulunan likopen, güçlü bir antioksidan olarak bilinir ve vücudu serbest radikallere karşı korur.
- Likopen, özellikle kanser hücrelerinin oluşumunu ve yayılmasını engellemede önemli bir rol oynar. Domates tüketimi, düzenli olarak yapıldığında özellikle prostat, akciğer ve mide kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Domatesin bir diğer önemli faydası, kalp sağlığını desteklemesidir. İçeriğinde bulunan potasyum ve C vitamini, kan basıncını dengeler ve damar sağlığını korur.
- Potasyum, kan dolaşımını iyileştirir ve kalp krizi, felç gibi ciddi kardiyovasküler hastalıkların riskini azaltır. Domates, kötü kolesterol seviyelerini düşürerek damarların tıkanmasını önlemeye de yardımcı olabilir.
- Domatesin göz sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır. A vitamini bakımından zengin olan bu sebze, göz sağlığını korur ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıklarının önlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda domates, cilt sağlığına da katkı sağlar.
- İçeriğindeki antioksidanlar ve vitaminler, cildin elastikiyetini artırır ve yaşlanma belirtilerini geciktirir. Güneşin zararlı UV ışınlarına karşı cildi koruyarak kırışıklıkların oluşmasını engeller.
