Giriş
Sivilce neden çıkar? Sivilce neden olur?
Sivilce, her yaşta görülebilen rahatsız edici bir cilt sorunudur. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıksa da çeşitli nedenlerle yetişkinlik döneminde de oldukça sık ortaya çıkabilir. Sivilceleri geçirmek ve onlardan tamamen kurtulmak kolay değildir, bunun için çeşitli tedaviler uygulanabiliyor olsa da sivilcenin neden çıktığını bilmek onların oluşmasını engellemek için oldukça önemlidir. Peki, sivilce neden çıkar? Sivilce neden olur? / ÖZEL
SİVİLCE
Sivilce, çoğunlukla yüzde, alında, göğüste, omuzlarda ve sırtın üst kısmında sivilcelere neden olan çok yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Sivilce genellikle gençleri etkiler, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Peki, sivilce neden çıkar? Sivilce neden olur?
Sivilce, ciltteki gözeneklerin yağ, bakteri, ölü cilt hücreleri ve kir tarafından tıkanmasıyla oluşan yaygın bir cilt sorunudur.
Farklı şiddette ve çeşitlilikte sivilce türleri vardır.
Tıkanmış gözenekler, ciltte yaşayan ve normalde zararsız olan bakterileri tetikleyerek, iltihap meydana getirir bu da daha şiddetli sivilcelerin oluşmasına neden olur.
Sivilcenin çıkması için 3 faktörün bir araya gelmesi gerekir;
- Aşırı aktif yağ (yağ) bezleri,
- Ölü deri hücrelerinin anormal dökülmesi ve hızlı üretim (proliferasyon)
- Akneye neden olan bakteriler.
SİVİLCE NEDEN ÇIKAR?
Birçok araştırmacı aknenin inflamatuar bir cilt durumu olduğuna inanmaktadır.
Akne, cildin orta tabakasında bulunan sebum yani yağ salgılayan kanalların tıkanması, şişmesi ve daha sonra bakterilerle inflame olması sonucu ortaya çıkar. Deride artan yağ salgısı ve gözeneklerin tıkanması sonucu siyah nokta (komedon) oluşur.
Genel olarak akne, cildiniz buna meyilli olduğu için gelişir.
Bazı şeyler sivilceye neden olabilir ve/veya daha da kötüleştirebilir:
- Hormona değişiklikler
- Kadınlarda adet dönemi boyunca dalgalanan hormon seviyeleri.
- Sivilcelerin bakterilerinin yanlış işlemler nedeniyle yayılması
- Şapkalar ve spor kaskları gibi giysiler ve başlıklar nedeniyle tıkanan gözenekler
- Hava kirliliği ve belirli hava koşulları, özellikle yüksek nem nedeniyle tıkanan gözenekler
- Yanlış kişisel bakım ürünleri
- Rutin olarak yağla temas ettiğiniz bir alanda çalışmak (örneğin yağlı gıda yüzeylerinin ve kızartma yağının bulunduğu bir restoranda çalışmak gibi)
- Sigara içmek ve uyuşturucu madde kullanımı, yaşlılarda sivilceye katkıda bulunabilir
- Bazı ilaçlar
- Genetik yatkınlık
İşte madde madde sivilce neden çıkar?
SİVİLCEYE NEDEN OLAN BAKTERİLER
Propionibacterium akneleri( P. acnes ) deride yaygın olarak bulunan bakterilerdir.
Akneli bazı kişilerde P. acnes popülasyonu kontrolden çıkar.
Bir gözenek ölü deri hücreleri ve sebum tarafından tıkandığında, oksijen gözenek içine giremez. Buna anaerobik denir. P. acnes gibi bazı bakteriler anaerobik koşullarda gelişirler. Tıkanmış bir gözenekte, popülasyonları hızla büyüyebilir.
Bakteriler, gözenekte sıkışan yağı sindirirken bir yağ asidi atığı yapar. Atık, kızarıklığa ve iltihaplanmaya neden olan gözeneklerin astarını tahriş eder.
Beyaz kan hücreleri, iltihaplanmaya tepki olarak gözeneklere akar. Öldüklerinde ölü deri hücreleriyle karışarak irin yaparlar .
BAZI BESİNLER SİVİLCEYi ARTTIRIR
Şimdiye kadar, araştırmalar sivilceye neden olan herhangi bir yiyecek bulamadı. Beslenme sivilcenin doğrudan nedeni olmasa da var olan sivilcelerin kötüleşmesine neden olabilir.
Sivilce neden olur? Evet, sivilceyi tetikleyen etmenlerden biri de beslenmedir. Bazı araştırmalar belirli yiyecekleri ve diyetleri sivilce ile ilişkilendirmiştir. Yağsız süt, peynir altı suyu proteini ve şeker ve yağ oranı yüksek beslenme sivilcenin alevlenmesine katkıda bulunabilir. Çikolatanın doğrudan sivilce ile bağlantısı bulunmamıştır.
Bol miktarda taze meyve ve sebze, özellikle C vitamini ve beta karoten açısından zengin olan dengeli, besleyici bir diyet yemek iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Balık yemenin yardımcı olabileceğine dair bazı kanıtlar da var.
KADINLARDA SİVİLCE DAHA ÇOK ÇIKAR
Kadınların erkeklerden daha fazla yetişkin aknesi olma olasılığı daha yüksektir. Birçok yetişkin sivilce vakasının, birçok kadının belirli zamanlarda sahip olduğu hormon seviyelerindeki değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Kadınlarda sivilce neden çıkar?
- Menstrasyon dönemi – bazı kadınlarda adet döneminden hemen önce bir sivilce patlaması olur
- Hamilelik dönemi – birçok kadında bu dönemde, genellikle hamileliğinin ilk 3 ayında akne belirtileri görülür.
- Polikistik over sendromu – akneye, kilo alımına ve yumurtalık içinde küçük kistlerin oluşumuna neden olabilen yaygın bir durum
ANORMAL CİLT HÜCRESİ DÖKÜLMESİ
Sivilce neden çıkar? Ciltte aşırı sivilce sorununun en önemli nedenlerinden biri de anormal cilt hücresi dökülmesidir.
Derinin en üst tabakasına epidermis denir . Bu katman, ölü deri hücrelerini deskuamasyon adı verilen bir süreçle sürekli olarak atar . Cilt bu şekilde pul pul dökülür ve kendini yeniler.
Sivilceye meyilli cilt, normalden daha fazla ölü cilt hücresi üretir. Bu hücreler düzgün bir şekilde dökülmediği için folikülün içinde sıkışıp kalırlar ve onu bloke ederler.
GENETİK FAKTÖRLER
Sivilce neden çıkar? Nedenlerden biri malesef genetik yatkınlıktır. Bu durum sivilcenizi iyileştirebilmenizi zorlaştırır. Anne babanızda sivilce varsa, muhtemelen sizde de sivilce çıkacaktır.
Bir çalışma, anne ve babanızın her ikisinde de sivilce varsa, erken yaşta daha şiddetli sivilce yaşama ihtimalinizin daha yüksek olduğunu bulmuştur.
Ayrıca, ebeveynlerinizden birinin veya her ikisinin de yetişkin aknesi varsa, sizin de yetişkin akneniz olma olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
TESTOSTERON
Ergenlik döneminde sivilce neden çıkar diye merak ediyorsanız, hormonlara bakmak gerekir. Ergenlik döneminde ortaya çıkan ve testosteron adı verilen bir hormondaki artışın ergenlik sivilcelerini tetiklediği düşünülmektedir.
Hormon, erkeklerde penis ve testislerin büyümesini ve gelişmesini uyarmada ve kızlarda kas ve kemik gücünü korumada önemli bir rol oynar.
Yağ bezleri özellikle hormonlara duyarlıdır. Artan testosteron seviyelerinin bezlerin cildin ihtiyaç duyduğundan çok daha fazla sebum üretmesine neden olduğu düşünülmektedir.