Giriş
Soğuk havalarda astıma dikkat! Çocuğunuz böyle öksürmeye başladıysa astım olabilir
Solunum yollarının kronik bir hastalığı olan astımda öksürük yaygın belirtilerden birisi. Sağlıklı bir insanda öksürüğün amacı, olası bir enfeksiyonu önlemek için yabancı partikülleri ve bakterileri uzaklaştırmaktır. Öksürük üretken olduğunda, gözle görülür miktarda balgam atılır. Ancak astım hastalığında öksürük daha farklı olur ve bazı dönemlerde artar. İşte astıma işaret eden öksürük çeşitleri ve astıma karşı alınması gereken önlemler...
Kronik bir solunum yolu hastalığı olan astımda en belirgin belirtilerden birisi öksürüktür. Sağlıklı bireylerde öksürüğün amacı, olası bir enfeksiyonu önlemek için yabancı partikülleri ve bakterileri uzaklaştırmaktır. Ayrıca öksürük üretken olduğunda, gözle görülür miktarda balgam atılır. Astım vakalarında ise öksürük balgamlı değildir, kuru bir öksürüktür. Bronş tüplerini daralmaya veya kasılmaya zorlayan bir tahriş ediciye verilen bir yanıttır. Hava yollarının iltihaplanması sonucu şişmesi ve daralması astım hastalığının en karakteristik özelliğidir. Ayrıca astım öksürüklerine genellikle göğüste hırıltı eşlik eder.
Astım öksürüğü ve diğer öksürükler arasındaki farklar
Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, astım öksürüğü ve diğer durumlardan kaynaklanan öksürükleri birbirinden ayırmanın kimi zaman zor olabileceğini belirtiyor ve astımı diğer durumlardan ayıran belirtiler şu şekilde sıralıyor:
- Geceleri veya gülerken veya koşma sonrası kötüleşen bir öksürük
- Gece uykudan kaldıran öksürük
- Sabah uyanınca ortaya çıkan öksürük
- Nefes almada zorluk
- Göğüste sıkışma hissi
- Nefes darlığı
- Hırıltı
Çocuklarda astımdan bahsetmek gerekirse, bu çocuklar soğuk algınlığını beklenenden çok daha sık yaşayabilir veya iyileşmeleri çok daha uzun sürebilir. Bu nedenle Prof. Dr. Akçay, astımın mutlaka kontrol altında tutulması gereken bir hastalık olduğunu belirtiyor.
Astım öksürüğü nasıl tedavi edilir?
Astımın mutlaka kontrol altına alınması gereken bir hastalık olduğunun altını çizen ve aksi durumda astım krizinin ortoya çıkabileceğini belirten Prof. Dr. Akçay, astım krizinin çok ciddi durumlara yol açabileceğini ifade ediyor.
Bu nedenle "özellikle çocuklarda astımın düzenli takip edilmesi gerekiyor" diyor. Buna göre tedavide dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralıyor:
- Çocuğunuzun alerji uzmanı, astım belirtilerine ve mevcut durumuna göre bazı ilaçlar reçete edebilir.
- Bu ilaçların mutlaka belirtildiği şekilde kullanılması gerekir.
- Çocuğunuzun astımının durumuna göre kısa süreli kontrol ilaçları ya da uzun süreli kontrol edici ilaçlar kullanması gerekir.
- Ayrıca çocuğunuzun, alerji uzmanınızla birlikte oluşturduğunuz bir astım eylem planı olması gerekir.
Alerji aşısı ile tedavi seçenekleri
Astımın daha kalıcı bir tedavisi olan alerji aşıları gerekip gerekmediği alerji testleri ile ortaya çıkarılıyor.
- Alerji testinde alerji saptanırsa ve 5 yaşından büyük çocuk ve yetişkinlerde alerji aşısı uygulanabiliyor.
- Alerji aşıları ile alerjenlere karşı vücut direnci artırılıyor, immün sistem kuvvetleniyor. Bunun sonucu olarak alerjenler akciğerde zarar oluşturamaz hale geliyıor. Böylece şikâyet olmamaya, ilaç ihtiyacı olmamaya başlıyor ve hayat kalitesi belirgin seviyede artıyor.
Astımdan korunma yolları nelerdir?
Astımdan korunmak için izlenebilecek bazı yollar var. Öncelikle bireyin astımını neyin tetiklediğini bilmeniz gerekiyor. Tetikleyiciyi öğrendikten sonra bazı adımlar atılıyor.
Toz akarlarının astıma etkileri
Nemli ve sıcak ortamlarda üreme imkanı bulan toz akarları astımın önemli tetikleyicileri arasında ve hemen her evde bulunuyor. Özellikle denize yakın şehirlerde yaşayan ailelerin ev tozu mite’larına karşı önlemler alması gerekiyor.
Buna göre
- Toz akarlarından korunmak için alerjen geçirmez yatak takımları kullanın.
- Çocuğunuzun odasındaki kumaş malzemeleri azaltın. Halılar, tüylü oyuncaklar, peluş oyuncaklar gibi.
- Çocuğunuzun nevresim takımlarını en az haftada bir kere yüksek ısıda yıkayın.
- Çocuğunuzun odasında tekstil ürünü olmayan oyun matı kullanın.
- Çocuğunuzu keskin kokulardan uzak tutun.
- Astımlı bireylerin bronşları çok hassastır ve bu nedenle kokulara aşırı duyarlıdır. Çocuğunuzun keskin kokulara maruz kalmasını önleyin.
- Evde kullandığınız temizlik malzemelerinin kokusuz ve hipoalerjenik olmasına özen gösterin. Çocuğunuzun kıyafetlerini kokusuz deterjanlarla yıkayın.
Astım ile hava değişimi ve hava kirliliği ilişkisi
Hava değişimi ve soğuk havalar da astımı etkileyebiliyor. Özellikle soğuk havalarda dikkatli olmanız gerekiyor.
- Hava sıcaklığı çok düşükse çocuğunuzun dışarı çıkmasını engelleyin.
- Dışarı çıkılması gereken zamanlarda da ağzı ve burnu kapatacak şekilde fular ya da atkı takmasını sağlayın.
- Hava kirliliğinin de astım üzerinde olumsuz etkisi vardır. Bu nedenle hava kirliliğinin yoğun olduğu zamanlarda çocuğunuzun dışarı çıkmasına izin vermeyin.