Giriş
Tiroid yetmezliği boy kısalığına neden olabilir
Tiroid bezinin az çalışması anlamına gelen hipotiroidi çocuklarda gelişme geriliği ve boy kısalığının en önemli nedenlerinden. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdullah Bereket, çocuklarda hipotiroidi hastalığını anlatıyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
Hipotiroidi çocuklarda neden önemli bir sağlık sorunu?
Hipotiroidi (tiroid bezinin yetersiz çalışması) çocukların hem fiziksel hem zihinsel gelişimini olumsuz etkiler. Çocuklarda büyümede geriliğe, boy kısalığına neden olabilir. Doğumsal hipotiroidi tedavi edilmezse zeka geriliği yapabilir.
Kız çocuklarında daha mı fazla görülüyor?
Sonradan ortaya çıkan hipotiroidinin en sık nedeni olan Haşimoto tiroiditi kız çocuklarında ve genel olarak kadınlarda daha sık görülür.
Çocuklarda hipotiroidi tanısı nasıl konulur?
Fizik muayene bulgularının yanı sıra kanda T4 düşüklüğü ile tanı konur. Tiroid bezine ait nedenlerle ortaya çıkan hipotiroidide TSH yüksekliği eşlik eder. Santral hipotiroidide ise T4 düşüklüğü olmakla birlikte TSH normal, düşük veya çok hafif yüksek olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Hastanın yaşı ve kilosuna uygun dozda verilen T4 hapı ile hipotiroidinin yol açabileceği tüm sorunlar engellenir. Kalıcı doğumsal hipotiroidilerde tedavi yaşam boyu sürmek zorundadır.
Bu çocukların takibi nasıl yapılır?
Genellikle bir çocuk endokrinolojisi uzmanı tarafından yapılır. Doğumsal hipotiroidilerde ilk başta aylık ya da iki aylık periyotlarla daha sonra 3-6 aylık aralarla takip edilir. Olgulara göre değişmekle birlikte erişkinlerde yılda bir takip yeterli olabilir.
İlaçların yan etkileri var mı?
Hipotiroidi tedavisinde kullandığımız ilaç zaten kanda eksik olan T4’ün kendisi. Yani vücuda yabancı bir kimyasal madde değil. Kanda eksik olan T4’ün kendisi bizzat vücuda veriliyor. İlacın dozu da kan düzeyine bakılarak olması gereken seviyede ayarlanıyor. O nedenle doktorun önerdiği dozda kullanılırsa ve gerekli takipler ihmal edilmezse uzun dönemde herhangi bir yan etkisinin olması mümkün değil
ÖNEMLİ BELİRTİLERİ
Yenidoğanlara yapılan topuktan kan alma taraması ile doğumsal hipotiroidi önemli ölçüde yakalanıyor. Fakat bir bebekte uzamış sarılık, kabızlık, hareketlerde yavaşlık, aşırı uyku, az ağlama gibi belirtiler varsa hipotiroidi olup olmadığı incelenmeli. Hipotiroidi doğumsal değil de sonradan ortaya çıkarsa şu belirtilere yol açabilir: k Fiziksel ve zihinsel yavaşlık. k Boy artışında azalma. Kilo alma. Kaba bir yüz görünümü. Enerji azlığı, aşırı yorgunluk ve uyuma isteği. Ciltte kuruma, solukluk. Kabızlık. Boyunda tiroid bölgesinde şişlik. Ergenlikte gecikme veya erken ergenlik.