Giriş
Ukrayna'da neler oluyor?
Rusya'nın Ukrayna sınırına 100 bin asker göndermesinin ardından tüm dünya diken üstünde olacakları bekliyor. Ukrayna ve diğer birçok ülke, Rusya'yı sınıra on binlerce askerini yığmakla suçlarken Rusya, suçlamaları reddediyor. Peki zaman zaman çatışmalara yol açan bu gerilim nasıl ortaya çıktı? Ukrayna'da son durum ne?
KRİZ NASIL BAŞLADI?
Rusya ile Ukrayna'yı karşı karşıya getiren kriz dönemin Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Avrupa Birliği (AB) Ortaklık Anlaşması'nı imzalamaması ile başladı.
Bu adım sonrası 21 Kasım 2013'te ülkede gösteriler başladı. Yanukoviç'in, gösterilerin büyümesi üzerine Şubat 2014'te ülkeden kaçmasının ardından ülkenin doğusundaki Donbas bölgesinin Donetsk ve Lugansk şehirlerinde Rusya yanlısı ayrılıkçılar bağımsızlıklarını ilan etti.
Bunun üzerine ayrılıkçılarla Kiev yönetimi arasında çatışmalar başlamış, 18 Mart 2014'te bölge Rusya tarafından ilhak edilmişti.
Resmi rakamlara göre, 2014'ten bu yana süren çatışmalarda, 13 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
15 BİN KİŞİ HAYATINI KAYBETMİŞTİ
Savaş 2015'te sona ermiş olsa da Temmuz 2020'deki ateşkese kadar çatışmalar devam etti. Yaklaşık 15 bin kişi hayatını kaybetti.
Rus nüfusun da çoğunlukta olduğu Donetsk ve Lugansk'te (Donbas bölgesi) tek taraflı bağımsızlık ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılar varlığını sürdürüyor. Çatışmaların ve ateşkes ihlallerinin sürdüğü bölgede zaman zaman gerilim artıyor.
UKRAYNA TOPRAKLARINDA İLERLEME PLANI
Ateşkesin ardından 2021'nin Mart ayı sonlarında yaşanan çatışmalarda dört Ukrayna askeri hayatını kaybettikten sonra Nisan ayında Ukrayna'daki birçok üst düzey ordu, istihbarat ve dışişleri yetkilisinden Rusya'nın bölgedeki varlığını güçlendirdiğine dair açıklamalar geldi. Rusya'nın ayrılıkçılar üzerinden "Ukrayna topraklarında ilerleme planları yaptığı" belirtildi.
"RİSK İŞTAHI HAFİFE ALINMAMALI"
2021 sonunda ise Batı ülkelerinin hazırladığı istihbarat raporları, Kiev yönetimini doğrular nitelikteydi. Aralık ayı başında Washington Post'ta yayımlanan bir habere göre, ABD istihbarat yetkilileri Kremlin'in önümüzdeki yılın ilk aylarında birden fazla cephede 175 bin askerle bir işgal planladığından endişeleniyordu.
Aynı dönemde CIA Başkanı William Burns de, "Rusya liderinin risk iştahını asla hafife almayacağını" söyledi.
NATO'NUN KARŞILIĞI
NATO, bu yılın başlarında Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik yeni bir harekât başlatacağından endişeli.
İki NATO diplomatına göre, muhtemelen gelecek ay üye ülkelerin savunma bakanlarının bir araya gelerek Romanya'daki NATO merkezine daha fazla asker gönderme gerekliliğini masaya yatıracak.
İsveç, bir yandan da olası bir tehdide karşı yüzlerce askerini hafta sonu boyunca Baltık Denizi'ndeki Gotland Adası'na taşıdı.
Danimarka, Litvanya'ya dört tane daha F-16 savaş uçağı ve bir savaş gemisi göndereceğini duyurdu.
İNGİLTERE SİLAH GÖNDERDİ
Rusya'nın Ukrayna sınırına 100 bin asker göndermesinin ardından, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Rusya'ya karşı savunmasını güçlendirmesi için Ukrayna'ya kısa menzilli tanksavar füze gönderileceğini açıkladı.
Wallace, Ukrayna'nın kendisini savunma hakkı olduğunu belirterek bu silahların kısa menzilli ve savunma amaçlı olduğunu, Rusya'ya karşı herhangi bir tehdit unsuru oluşturmadıklarının altını çizdi.
Ayrıca herhangi bir saldırının "işgal" olarak nitelendirileceğini ve iki tarafta da büyük kayıpların yaşanmasına neden olabileceğini aktardı.
BEYAZ SARAY'DAN 'ACİL' KODLU AÇIKLAMA
Biden'ın bu sözleri 'ABD, Rusya işgaline yeşil ışık mı yakıyor?' yorumlarının yapılmasına neden oldu ve bu açıklamadan kısa süre sonra Beyaz Saray 'acil' koduyla bir açıklama yayınladı.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Rusya'nın Ukrayna sınırını geçmesinin bir işgal olacağını belirtti ve Biden'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e bunu açık bir şekilde ifade ettiğinin altını çizdi.
Söz konusu açıklamada 'Bu duruma da ABD ve müttefikleri tarafından katı, ciddi ve ortak bir cevap verilir' denildi.
Rusya'nın siber saldırılar ve paramiliter taktiklerin de aralarında yer aldığı geniş bir saldırı opsiyonu olduğunu belirtilerek şu ifadelere verildi:
'Biden, Rusya'nın saldırganlığının kararlı, iki taraflı ve ortak bir cevapla yanıtlanacağını açıkça belirtti.'
Kaynaklar: BBC Türkçe - Hürriyet