Giriş
Uzmanı duyurdu: 'Hücre ölümü durdurulabilir' İnsan çalışmaları başladı
Kol, bacak, omuz veya dilde kas seğirmesi, kas krampları ve kontrol edilemeyen ağlama-gülme gibi birçok belirtiyle kendini gösteren ALS (amyotrofik lateral skleroz) hastalığı, ilginç bir gelişmeyle dikkat çekiyor. Northwestern Üniversitesi ALS Araştırma Laboratuvarı'nda yapılan bir çalışma, ölen sinir hücrelerini dirilterek, ALS'nin iyileştirilebileceğini ortaya koydu. Konuyla ilgili detaylı açıklamayı Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Osman Özgür Yalın, Posta.com.tr okuyucuları için yaptı.
Azra Şahin - Posta.com.tr ALS (amyotrofik lateral skleroz), beyin ve omurilikte uzanan motor nöronlarının zamanla ölmesi ile karakterize ediliyor.
Kaslara uyarı gönderen motor nöronlar ölmeye başladığı için beyinden kaslara gönderilen komutlar kaslara iletilemiyor.
Bunun sonucunda hasta yemek yeme, konuşarak iletişim kurma, nefes alma ve hareket etme gibi yeteneklerinde kayıplar yaşamaya başlıyor.
Hastalığın diğer belirtileri arasında; yürürken takılıp düşme, boyun, el bacak, ayak veya ayaklarda zayıflık, geveleyerek konuşma, çiğneme ve yutmada güçlük, eşyaları taşırken zorlanma, yazı yazarken takılma, bilişsel ve davranışsal değişiklikler bulunuyor.
HASTALIĞIN EN ÖNEMLİ BELİRTİSİ BUYMUŞ
Hastalığın en önemli belirtisi kas güçsüzlüğü olarak biliniyor ve bu güçsüzlük kolda veya bacakta başlayabiliyor.
Alt ekstremite (vücudun bacaklar, ayaklar ve ayak parmakları bölümleri) etkilendiğinde yürüyüş bozukluğu, yürürken sendeleme, takılıp düşme gibi belirtiler yaşanabiliyor.
Zaman içinde semptomları kötüleşen ALS hastalığının tam olarak nedeni bilinmediği gibi kesinleşmiş bir tedavisi de bulunmuyor.
Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Osman Özgür Yalın ALS, Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif (beynindeki nöronları etkileyen durumlar) hastalıklar grubunda yer alsa da hem daha nadir hem de farklı grup sinir hücrelerini etkileyen bir hastalık olduğunun altını çizdi.
ALS EN ÇOK BU YAŞ ARALIĞINDA ORTAYA ÇIKIYOR
Bu hastalıkların görülme sıklığının, ilerleyen yaş ile birlikte arttığını ancak ALS'nin, orta yaşlarda daha sık görüldüğünü belirten Yalın, ALS rahatsızlığı hakkında bilinen genetik sebepler dışında göze çarpan başka bir bilgi bulunmadığını ifade etti.
'HÜCRE ÖLÜMÜ DURDURULABİLİR'
Northwestern Üniversitesi ALS Araştırma Laboratuvarı Kurucu Başkanı Doç. Dr. Hande Özdinler, ALS'nin gelişimi esnasında ölen sinir hücrelerini tekrar canlandırmayı amaçlayan bir çalışmayla, bu hastalığa yeniden yön vermeyi amaçlıyor. Doç. Dr. Osman Özgür Yalın, çalışmanın detaylarını şu cümlelerle ifade etti:
"Yeni ilaç geliştirme çabaları bu ilerleyici hastalık için oldukça fazladır ve NU-9 isimli ilaç, ALS’de motor nöronların ölümünden sorumlu SOD1 isimli proteinin birikimini azaltarak etki gösteren bir moleküldür. Northwestern Üniversitesinden Dr. Hande Özdinler ve arkadaşları tarafından yayınlanan çalışmasında NU-9’un hücre ölümünü durdurabileceğini göstermişlerdir. İlaç ile ilgili Faz-1 insan çalışmaları başlamıştır. Bu önemli çalışmanın sonuçlarını merakla bekliyoruz. Alzheimer ve Parkinson hastalığı değil bu ilaç sadece ALS için geliştirilmiş bir ilaç olacaktır."
Şu an için hastalığın kesin tedavisi mümkün olmasa da birtakım ilaçlarla yavaşlatılabiliyor.
Dr. Osman Özgür Yalın, ALS'nin çıkış noktası tam olarak bilinmese de hastaların %10 kadarında, aile öyküsü ve genetik sebepler üzerinde durulduğunu belirtti.
Yalın, son olarak ALS'nin gelişme riskini artıran faktörlere değindi:
"ALS gelişme riskini artıran faktörler arasında askeri görevlerde bulunmak, sinek böcek ilacı veya ağır kimyasallar ile maruziyet, kafa travması ve omurilik travması yaşamış olmak, sigara kullanımı şüphelenilen faktörlerdir."