Vitamin destekleri nasıl kullanılır? İhtiyaca göre vitamin seçimi

Vitamin desteği almadan önce, multivitamin veya tekli vitaminlerde ihtiyacımıza göre vitamin desteğine nasıl karar verebiliriz? Yıl içerisinde hangi dönemlerde destek almamız gerektiğinden, destek seçiminde dikkat etmemiz gerekenlere kadar her şeyi Eczacı Ayşen Dincer'e sormaya devam ediyoruz. Hangi ihtiyacımız için hangi vitaminlere yönelebiliriz? Cildimize, saçlarımıza veya tırnaklarımıza iyi gelen vitaminler var mı? Multivitaminler ve tekli vitaminler nasıl kullanılmalıdır? | Hazırlayan: Selen Serdaroğlu Bu haberimizi mutlaka okuyun: Vitamin ve mineral takviyelerini doğru kullanıyor muyuz?Merhaba Ayşen Hanım, bir önceki yazımız için sormuştuk ancak okuyucularımız için tekrar hatırlatmakta fayda var. Vitamin hangi aşamada kullanılması gereken bir takviye edicidir?Vitamin ve mineraller sağlık bir yaşam sürebilmek için en gerekli bileşenlerdir. Düşünün ki D vitamini hariç vücudumuzda üretemediğimiz ve dışardan almaya bağımlı olduğumuz bu mikro besin maddeleri, yaşamın devamı için hücrelerinize oksijen taşınmasından tutun da sinir-kas-kemik sisteminin temelinde, görme işleminin devamlılığında, kan yapımı ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde, makro besin öğelerinin enerjiye dönüşümünde, cilt, saç, tırnak dokusunun oluşmasında, toksinlerin temizlenmesinde ve kronik hastalıklardan korunma önemli büyük rol oynuyor.Günlük beslenmemizde Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği gibi 5 ile 9 porsiyon arası sebze veya meyve tüketmiyorsak, dengeli beslenmede tabağımızda olması gereken lif ağırlıklı gıdalar, protein zengini besinler, süt ve süt ürünlerini önerilen miktarda yoksa ihtiyacımız olan vitamin ve minerallere ulaşmak için desteğe ihtiyacımız bulunuyor. Herhangi bir kronik rahatsızlığımız ve özel bir hastalığımız yoksa cinsiyetimize, yaşımıza, ihtiyacımıza yönelik hazırlanmış bir multivitamini doktor tavsiyesi olmadan da kullanabileceğimizi belirtmiştiniz. Yine de multivitamin kullanımına karar vermeden önce içerikleri nasıl incelenmeli, ihtiyaçlarımız nasıl anlaşılabilir?Multivitamin sayısı ve çeşiti özellikle pandemi sonrasında çokça arttı. Bu nedenle tercih edeceğiniz multivitaminin üreticisine mutlaka bakmanızı öneririm. Bunun yanında cinsiyetinize, ihtiyacınıza, yaşınıza göre formüle edilmiş multivitaminleri tercih etmeniz takviyeden daha fazla verim almanıza yol açacaktır. Bir kişi birkaç vitamin ve mineral desteği alıyorsa, bu destekler ne sıklıkla alınmalıdır? Yılın her zamanı mı yoksa belli dönemlerinde mi? Daha önce vitaminleri sadece hasta olduğumuzda ya da kendimizi yorgun hissettiğimizde kullanıyoruz demiştiniz. Ancak sanıyoruz ki bu böyle olmamalı... Vitamin desteğini düzenli olarak kullanmalısınız. Dünya Sağlık Örgütü sağlıklı yaşam için her gün en az 2.5 litre su tüketmemizi, 10 bin adım atmamızı, günde 5-9 porsiyon sebze meyve tüketmemizi, günde 7 saatten fazla uyumamızı, haftada 3’den fazla alkol tüketmememizi ve sigara kullanmamamızı öneriyor. Bunu 3 ay yapıp sonra ara verin demiyor. İhtiyacınıza yönelik kullanılacağınız bir multivitamin için de aynı şey geçerli. Bu takviyeler yaşam boyu alınmalı. Çünkü vitamin ve mineral desteği sadece hastalıklardan hızlıca kurtulmak için değil, sağlıklı yaşamın devamlılığı için de elzem. Ayrıca vitamin, mineral, antioksidanlar (özellikle E ve C vitaminleri) ve amino asitlerden zengin beslenmek özellikle bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışması için çok önemli. Bu içeriği içeren takviyeleri güvenle alabilirsiniz. Bunlar sisteminizin doğru çalışmasını sağlar. Burada dikkat etmeniz gereken tek şey satın alacağınız ürünlerin yaşa, cinsiyete ve ihtiyacınıza; kısaca size özel dizayn edilmiş olması. Yazın ya da kışın vücudun da fazla ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller var mı?Hemen hemen yok diyebilirim. Vücut için gerekli vitamin mineral karmasını her mevsim ihtiyacımız ölçüsünde almalıyız. Sadece kışın daha az güneşe maruz kaldığımız için D vitamini, yazın da deri bütünlüğümüzü destekleyen ve UV ışınlarının zararlı etkilerinden korunmamıza destek olan A vitamini biraz ön plana çıkabilir.Kronik yorgunluk, halsizlik hisseden insanlar ne tür vitaminlere yönelebilir? Sürekli multivitamin kullanmak doğru mudur, yoksa yılın belli dönemlerinde mi alınmasını tavsiye edersiniz?Nasıl su içmeye ve egzersiz yapmaya ara vermiyorsak vitamin mineral takviye alımına da ara vermemize gerek yok. Destek olarak alınan magnezyum günün ne zamanında, nasıl şekilde kullanılması etkinliğini artırır?Magnezyum takviyeleri saat fark etmeksizin mutlaka tok karnına, yemeklerden sonra yarım saat içerisinde kullanılmalıdır.Aynı şekilde, selenyum, D vitamini, kalsiyum vb. sıkça kullanılan vitaminlerin alım şekilleri nasıl olmalıdır? Örneğin, D3 vb. damla şeklinde tüketilen vitaminleri hangi besinlerle birlikte almamız iyi olur. Aç karnına, tok karnına, bir parça ekmek ya da zeytin… Her kafadan başka bir ses çıkıyor. Sizin eczacı olarak önerileriniz nedir?Bu takviyeler de tıpkı magnezyum takviyeleri gibi saat fark etmeksizin mutlaka tok karnına, yemeklerden sonra yarım saat içerisinde kullanılmalıdır. Bir vitamin veya mineralin hangi formunu seçmemiz gerektiğine nasıl karar verebiliriz?Etkinliği sağlayan vitamin ve mineralin dozu ve formülasyonudur. Form seçimi (sprey, suda eriyen, tablet, kapsül) tamamen tüketicinin konforunu ve kullanıma uyumunu etkileyen detaylardır. Gün içinde kullanılan hangi vitaminler birbirini destekler, hangilerini aynı gün içinde kullanmamamız tavsiye edilir? Aynı gün içerisinde kullanmamanız tavsiye edilen hiçbir vitamin mineral yoktur. Doğada da yoktur. Ancak bazı vitamin mineraller sinerjik çalışır; mesela C vitamini-demir, bakır-çinko, folik asit-b12 vitamini, folik asit-demir gibi.Son olarak… Biraz da güzellik ve bakıma değinmek istiyorum. İçten dışa güzellik kavramı çok fazla konuşulur oldu… Daha iyi bir cilde sahip olmak için vücudumuzda hangi vitaminlerin dengeli olması gerekir? Neler önerirsiniz?Günümüzde düzensiz beslenme, stres, yetersiz uyku ve UV ışınları sebebiyle yoğun oksidatif stres altında kalıyoruz. Bu durum cildimizi doğrudan etkiliyor. Üstelik UV ışınları da cildi en hızlı yaşlandıran etkenlerden başında geliyor. Güzel bir cilt, güçlü tırnaklar ve saçlar için antioksidanlara ihtiyacımız var. Üzüm çekirdeği C vitamininden 20 kat, E vitamininden 50 kat daha güçlü bir antioksidan… Hem kılcal damarlarda kanlanmayı arttırarak saçların beslenmesini sağlıyor hem de cildin yaşlanmasını hızlandıran UV ışınlarına karşı koruma sağlıyor. Biotin, çinko ve selenyum da saç, cilt, tırnak sağlığı için en önemli vitamin mineraller arasında yer alıyor.Bu nedenle, içten dışa güzellik için saç, cilt, tırnak sağlığı için özel olarak geliştirilmiş güzellik vitaminlerinden de faydalanabilirsiniz. Düzenli kullanımda etkilerini daha net bir şekilde görmek mümkün olur. Özellikle tırnaklarınız sık kırılıyorsa selenyum ve çinko destekleri, saçlarınız için biotin, selenyum ve çinko destekleri, cildiniz için düzenli bir bakım ihtiyacınız varsa biotin, niasin, riboflavin ve çinko destekleri faydalı olacaktır. Cildin normal fonksiyonu için gerekli olan normal kolajen oluşumuna katkı sağlaması için de tabii ki vitamin C'yi es geçmemek gerekiyor.