Tek kanallı dönemden bugüne birçok dizi ve film hayatımızda da unutulmaz izler bıraktı. Kimi Beyaz Gölge ile basketbolcu oldu kimi ise Karate Kid ile uzak doğu sporcusu... Günümüzdeki mafyavari yapımlara inat 'örnek' yapımlar ise gençleri adeta üniversite sıralarına gitmeleri için zorluyor... Yargı'yı izleyip avukat-savcı, Arka Sokaklar'ı izleyip polis akademisine girmek için hayal kuranların sayısında gözle görülür artış var. İşte okuduğunuzda hem 'evet ya bu diziyi ben de çok sevmiştim' diyeceğiniz hem de son dönemdeki yapımların 'heyecanına' şahitlik edeceğiniz 'dizi' analizi ve uzmanından dikkat çeken tespitler... Koç Reeves, onun en büyük 'hasmı' Sybil Buchanan ve Coolidge'den, Salamı'ye, Warren'den, Thorpe'ye bir dönem herkesi ekran başına kilitleyen basketbol sevdalıları... 'Spor' deyince neredeyse sadece futbolun akla geldiği 1980'lerde hayatımıza giren ABD yapımı Beyaz Bölge sadece 3 sezon yayımlanmasına rağmen 7'den 70'e herkese basketbolu önce tanıttı ardından da sevdirdi. Tıpkı yayımlandığı 1984'ten 1990'ların sonlarına kadar her miniği 'önce cilala sonra boya' repliği ile etkileyip karate başta olmak üzere savunma sporlarına meylettiren Karate-Kids filmi gibi. Ya da 'Zamanda yolculuk acaba mümkün mü? dedirtip, birçok miniğin aklına birer bilim insanı olma hayalini kazandıran Gelece Dönüş filmi... Günümüzde çokça eleştiri konusu olan vurdulu-kırdılı mafya dizileri, gençlerin üzerindeki olumsuz etkileri yüzünden sık sık tartışma konusu olsa da günümüzde milyonlarca genci 'diploma'ya sevk eden yapımlar da var. Bunların başında ise Kanal D'nin reyting rekortmeni dizileri Arka Sokaklar ile Yargı geliyor. Dizide; Avukat Ceylin (Pınar Deniz) ile Savcı Ilgaz'ın maceralarla dolu aşkı ya adliye koridorlarında ya da suçluları yakalamak için polis merkezlerinde geçiyor. Tıpkı 2008'den beri izleyenleri ekran başına kilitleyen Arka Sokaklar'da olduğu gibi. Uzmanlara göre aradan geçen zaman zarfında polis-vatandaş ilişkisine olumlu katkı yapan yapımların başında gelen Arka Sokaklar birçok gence polislik mesleğini de sevdirdi. Mafyavari 'olumsuz' yapımlara inat son dönemde artan güzel içeriklerin özellikle gençler üzerinde etkili olduğunu belirten İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Beyler Yetkiner dikkat çeken tespitlerde bulundu. Dizilerin kültürel olarak da insanları yönlendirdiğini hatırlatan Yetkiner Günümüz dizileri kuşkusuz insanları oldukça etkilemektedir. Örneğin artık ailelerin akşam sohbetlerinin yerini tv dizileri almıştır. Bu da toplumsal hayattaki kültürün farklılaşmasını ve geleneksel davranış kalıplarının değişmesini beraberinde getirmekte öyle ki televizyon dizilerinde izletilen karakterler rol model olarak karşımıza çıkmaktadır dedi. Televizyon dizilerinin gençlerin davranışlarının oluşmasında önemli rol üstlendiğini hatırlatan Yetkiner şu tespitlerde bulundu; Son yıllarda yapılan dizilere bakıldığında olmadık rol modellerinin karşımıza çıktığı görülmektedir. Örneğin Kurtlar Vadisi tarzı dizilerin insanları mafyaya özendirdiği ve bu davranışlara yönlendirdiği birçok araştırmada ortaya çıkmıştır. Polat Alemdar gibi “racon kesmek” ve konuşmak onun sahip olduğu tespihin benzerini kullanmak veya yüzüğü takmak gibi birçok özelliğin gençler arasında yayıldığı görülmüştür. Yine lise dizilerinde öğretmenlere yönelik yapılan saygısızlıkların gerçek hayatta da karşımıza çıktığını görmekteyiz. Tüm bu olumsuzluklar içinde tabii ki örnek davranışların sergilendiği dizilerin varlığı da söz konusu. Örneğin farklı doktor, avukat ve sporcu karakterlerin de gençlere rol model oldukları bir gerçek. Mesela Yargı dizisi gençlerin hukuk fakültelerine, yine ruhsal sorunların ele alındığı dizilerin de insanları psikoloji eğitimine yönlendirdiği görülmektedir. Buna benzer birçok örnek verebiliriz. Tüm bunlar bağlamında aslında televizyon dizilerinde hem olumlu hem olumsuz örneklerin bulunduğu söz konusu. Bizim iyi ve güzel işlerin yapıldığı kanalları, ahlak ve erdemin yüceltildiği, insan hak ve özgürlüklerin ele alındığı karakterleri ve değerleri ön planda tutan dizileri desteklememiz bunun dışında kalan dizi ve tv kanallarını ise fazlasıyla eleştirmemiz gerekir. Çünkü 'çok izlenir' diye olmadık dizilerin çekilmesi söz konusu olmamalı