Giriş
Yeşil çayı bile geçti... Antioksidan kaynağı Matcha çayı ile kek de yapılabiliyor
Yeşil çay yapraklarının toz haline getirilmesiyle elde edilen matcha çayı, Japonlar tarafından yaklaşık 800 yıl önce keşfedilmiş. Amerika ve Avrupa’da mucizevi faydalarının keşfedilmesiyle popülerliği oldukça artan Matcha aslında yeşil çayın toz halidir ancak kurutulma şekli nedeniyle ondan çok daha fazla klorofil üretebiliyor. Yüksek klorofil seviyesi sayesinde parlak yeşil renge ve daha yüksek antioksidan özelliğine sahip oluyor.
Son yıllarda adından en çok söz edilen bitkisel ürünlerden biri olan matcha, geleneksel olarak Japon çay töreninde rol alan toz yeşil çay türüdür
Matcha, yeşil çay gibi camellia sinensis bitkisinden üretilir ancak farklı şekilde yetiştirilir ve benzersiz bir besin profiline sahiptir.
Günümüzün besin değeri en yüksek içeceklerinden biri olan matcha çayının bir fincanının, normal yeşil çaydan 10 kat daha değerli olduğu söyleniyor. Aynı şekilde 137 kat daha fazla antioksidan içeriyor.
Bu çay, toplanmadan önce 15 gün gölgede bırakılarak daha fazla klorofil salgılaması sağlanıyor. Zaten çayın parlak yeşil rengini de klorofil veriyor.
Yüksek miktarda antioksidanın yanı sıra A, B, C ve E vitamini içeriyor. Matcha çayı doğrudan içilebildiği gibi birçok içecekte ve tatlıda da kullanılabiliyor.
Sağlık ürünlerinden kafelere kadar her yerde görülen matcha; latte, çay ve hatta tatlılarla bile kullanılır.
Japonlar tarafında yıllar önce keşfedilmiş olan, son yıllarda Amerika ve Avrupa’da mucizevi faydalarının keşfedilmesi ile popülerliği oldukça artan matcha çayı ile ilgili yapılan araştırmalarda, matcha çayının kolesterol üzerindeki pozitif etkisi konusunda henüz kesin sonuçlara varılmamış olsa da, düzenli olarak matcha çayı içenlerin LDL (kötü) kolesterolü içmeyenlere oranla daha düşük ve HDL (iyi) kolesterolün ise daha yüksek olduğu gözlenmiştir.
Matcha, yeşil çay gibi camellia sinensis bitkisinden üretilir ancak farklı şekilde yetiştirilir ve benzersiz bir besin profiline sahiptir. Çiftçiler, doğrudan güneş ışığından kaçınmak için hasattan 20-30 gün önce çay bitkilerini örterek matcha yetiştirir. Bu, klorofil üretimini ve amino asit içeriğini arttırarak bitkiye daha koyu yeşil bir ton verir. Çay yaprakları elle toplandıktan sonra, saplar ve damarlar çıkarılır, yapraklar matcha olarak bilinen ince bir toz haline getirilir. Kurutulmuş, gölgede yetiştirilen çay yaprakları tencha olarak bilinir.
Geleneksel olarak granit taşlarla süper ince bir toz haline getirilen yaprakları öğütmek oldukça uzun sürer ve öğütme işlemi içeriğindeki besinleri korumak için karanlıkta yapılır. Matchanın bu şekilde yetiştirilmesi yapraklardaki faydalı bileşikleri de arttırır. Bitki, insan sağlığı için olumlu etkilere sahip olan L-teanin adı verilen bir amino asitten zengindir. Matchanın farklı dereceleri vardır. Çay olarak kullanılan matcha, en yüksek kalitedir.
Matcha çayı nasıl yapılır?
Her ne kadar matcha çayı, yeşil çayın toz hali olsa da yapılışı, yeşil çaydan ve diğer bitki çaylarından farklıdır. Genel olarak yeşil çaylar demlenirken, matcha çayı demlenmeden özel bir yöntemle yapılır.
Matcha tozu olarak da bilinen matcha, yeşil renkli ve pudra şekeri görünümlü toz çay formundadır ve farklı şekillerde yapılabilir En çok tüketilen çeşidi klasik matcha yeşil çay ve matcha lattedir. Yapımı için özel olarak üretilen bambu fırça ya da kaşıklar kullanabilirsiniz. Bu malzemelerin yerine herhangi bir süt çırpıcı, kaşık veya atalı da tercih edebilirsiniz.
- Klasik Matcha Çayı
Klasik matcha çayı için 1 çay kaşığı matcha tozu ve bir fincan sıcak su yeterlidir. Matcha tozunu süzgeçten kaşık ile ezerek bir kâse içine ekleyin. Bir fincan sıcak suyun yarısını kâse içindeki toz matcha çayının üzerine dökün ve bambu fırça yardımıyla yoğun bir kıvama gelinceye kadar karıştırın. Daha sonra geride kalan suyu matcha karışımına dökün ve fırça ile hızlı bir şekilde üstü köpük köpük oluncaya dek çırpın. Çayınızı servis için fincana alın.
- Matcha Latte
Matcha latte, 1 çay kaşığı maça tozu, yarım çay bardağı sıcak su ve 1 fincan sıcak süt ile hazırlanır. Tıpkı klasik matcha çayı gibi latte hazırlarken de bir kâse içerisine toz matchayı kaşık ile ezerek süzgeçten geçirin. Üzerine yarım çay bardağı sıcak su ekleyerek yoğun bir kıvam alıncaya kadar bambu fırça ile çırpın. Daha sonra karışımın üzerine sıcak sütü dökerek üstü köpükleninceye kadar çırpmaya devam edin. Matcha latte servise hazırdır.
Not: Matcha çayı yaparken bambu karıştırıcıya sahip olmak aromasının daha da ortaya çıkmasına yardımcı olacaktır.
Matcha çayının faydaları nelerdir?
- Yüksek oranda antioksidan bileşen içeren matcha çayı, özellikle kateşin denilen fenol bileşenler açısından oldukça zengindir. Antioksidanlar, hücrelere zarar verebilecek ve kronik hastalığa neden olabilecek bileşikler olan zararlı serbest radikalleri stabilize etmeye yardımcı olur.
- Bazı çalışmalar matcha çayının karaciğer hasarını önleyebileceğini ve karaciğer hastalığı riskini azaltabileceğini gösteriyor. Ancak karaciğer üzerinde matcha çayının faydaları ile ilgili ek çalışmalara ihtiyaç vardır.
- Matcha, yeşil çaydan daha yüksek oranda kafein içerir. Yarım çay kaşığı (yaklaşık 1 gram) matcha tozu 35 mg kafeine sahiptir. Kafein metabolizma hızını artırarak yağ yakımına ve zayıflamaya yardımcı olabilir.
- Yapılan çalışmalarda, zengin besin profiline sahip matcha çayı içmenin kalp hastalığına karşı korunmaya yardımcı olabileceğini gösterir. Ayrıca düzenli matcha çayı tüketiminin trigliseritlerin yanı sıra toplam kolesterolün ve damar tıkanıklığına neden olan LDL kolesterolün seviyelerini azaltabileceği söylenir.
Matcha çayı içmenin bir diğer faydası ise metabolizmayı diğer çaylara göre 4 kat fazla artırmasıdır. Yapılan bir çalışmaya göre egzersizden hemen önce içilen matcha çayı, egzersiz esnasındaki kalori yakma oranını %8-10’dan %35-43’e çıkarmaktadır.
Matcha çayı diğer yeşil çaylara göre 5 kat daha fazla L-theanin içermektedir. L-theanine, dopamin ve serotonin hormonlarının salgılanmasını sağlamaktadır. Bu iki hormonun özelliği ise hafızayı güçlendirmek, daha iyi konsantrasyon sağlamak ve ruh halini olumlu yönde artırmaktır.
Bütün yeşil çaylarda olduğu gibi matcha çayının içinde de kafein bulunmaktadır. Ancak burada bulunan kafein, kahvelerin içinde bulunana göre daha sağlıklıdır. Theophlline olarak bilinen kafeinin bu özel formu enerji seviyesini ters bir etki olmadan sürdürür.
Matcha’yla Başka Neler Yapılabilir?
Matcha ile sıcak çay dışında yapılabilecek birkaç tarif şu şekildedir:
• Ice Matcha Tea: 2 çay kaşığı Matcha’yı shaker’a alın, üzerine buz ve soğuk suyu koyup karıştırabilirsin.
• Matcha Green Tea Smoothies: 1 çay kaşığı matcha, ½ bardak yoğurt, 2 yemek kaşığı bal ve ½ bardak buzu bir kaba alıp blender yardımıyla karıştırabilirsin.
• Matcha Green Tea Latte: Süt ve matcha çayının karışımından oluşan lezzetli aromalı bir çay türü olan matcha tea latte’yi sıcak süt ve sıcak su yardımıyla evde yapabilirsin. Badem sütü içeriği ile protein bakımından zengin olan matcha tea latte’yi kahvaltıda, ara öğünlerinde veya spor sonrasında kullanabilirsin.
•Matcha Powerball: Çay, latte güzel de ben faydalı ve lezzetli bir şeyler de yemek istiyorum dersen matcha’lı protein topları da yiyebilirsin. Bu toplar ile tatlı ihtiyacını da bastırabilirsin.