Giriş
Yıpranma sigorta başlangıcını geri çeker mi? Sigortalıların en çok merak ettiği sorular
Sosyal güvenlikte en çok merak edilen soruları Posta Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu köşesinde yanıtladı. EYT'den emekliliğe kadar vatandaşın merak ettiklerini yanıtlayan Sarısu, "Borçlanma başlangıcı askerlik tarihine götürür mü?" sorusuna dikkat çeken bir yanıt verdi.
Borçlanma başlangıcı askerlik tarihine götürür mü?
SORU: Sigorta tescil tarihi 1996, uzun vadeli sigorta başlangıcım Kasım 2003’te. Askerlik borçlanması yapsam ne kadar süre kazanırım? Askere gidiş yılım 1993’tür. Askerlik borçlanmasıyla sigorta girişimi 1993’e çekebilir miyim?
Deniz KÖSE
CEVAP: Askerlik borçlanmasıyla borçlanma gün sayısı kadar prim kazanırsınız. Ancak askerlik borçlanması, sigorta başlangıç tarihinizi askerlik tarihine götürmez. Borçlanma gün sayısı kadar geri çeker. Bu da emekli olma şartlarınızı değiştirmez.
Askerliğimi borçalanabilir miyim?
SORU: Sigorta giriş tarihim 15 Mayıs 1997 olup 4500 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıcından önce olan askerliğimi borçlanabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?
Adem EREN
CEVAP: Doğum tarihiniz ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra, 710 gün daha prim ödeyerek priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın açıkladığı gibi, sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp aranan yaşın dolmasını bekleyenleri emekli eden bir yasa çıkarsa priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yaş ararsa ayrıca aranan yaşı da doldurmanız gerekir.
Yıpranma başlangıcı geri çeker mi?
SORU: Fiili hizmet zamları sigorta başlangıcını öne çekiyor mu? Örneğin Ekim 1999’da sigortalı olan kişinin 2003 yılında yaptığı askerlik hizmetinden (Emekli Sandığı) dolayı 2 aylık fiili hizmet zammı sigorta başlangıcını Eylül 1999’a geri çeker mi?
Yücel KONUKÇU
CEVAP: Fiili hizmet süresi zammı (FHZ) sigorta başlangıç tarihini geri çekmez. Ancak ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlarda FHZ, 23 Mayıs 2003 tarihindeki hizmet süresine (prime) eklendiğinden başlangıç tarihini farazi olarak geri çekiyormuş gibi sonuç doğurur. Yani FHZ; süresine bağlı olarak kademeli emeklilik şartlarında, daha uygun emeklilik şartlarına tabi olmayı sağlayabilir. Ancak ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olduğunuzdan FHZ sizde farazi de olsa başlangıcı geri çekmiş gibi sonuç doğurmaz. Ancak prim gün sayınızı artırır.
Vergi kaydıyla 1993'ten Bağkur'a kayıt olunabilir mi?
SORU: 1974 doğumluyum. Sigorta girişim 2005 yılı ancak 1993 yılında işyeri açtım, o dönem zorunlu Bağkur vardı. O döneme ait tüm işyeri belgeleri elimde aslı ile mevcut. Bir tek SSK sicil kaydım yok. 1994’te askere gittim, aileme vekalet ile bıraktım. Daha sonra yaşadığım olaylar yüzünden ilgilenemedim, kanun da değişince bıraktım. Şimdi kurumu mahkemeye verdim ve 3 celsedir olumlu sonuç alamadık. Bu ayın sonu dördüncü celse var. Şu an 4650 günüm var. Şayet mahkeme olumsuz sonuçlanır ise girişimi askerlik borçlanması ile hangi tarihe çekebilirim?
Ersin ŞAHİN
CEVAP: Yeni bir kanun çıkartılarak hak verilmediği sürece bugün için 1993’ten Bağkur’a kayıt yaptıramazsınız. Muhtemelen mahkeme de lehinize sonuçlanmayacak. Fakat sizin gibi Bağkur’a süresi içinde kayıt ve tescili yaptırmayan ve vergi kaydına istinaden Bağkur’a geçmişten kayıt hakkı isteyen çok sayıda kişi var. Belki siyasi otorite bu kişilerin taleplerine duyarsız kalmaz, bir yasa çıkartarak geçmişten Bağkur’a kayıt hakkı verir. Şayet böyle bir yasa çıkarsa vergi kaydı ibraz ederek Bağkur başlangıcınızı 1993’ten başlatabilirsiniz. Askerlik borçlanması 2005’teki başlangıcınızı borçlanma gün sayısı kadar geri çeker. 4650 günü SSK’ya ödemişseniz 2350 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4650 günü Bağkur’a ödemişseniz, 4350 gün daha prim ödeyerek Bağkur priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.