Z kuşağı iş yerinde pozitif ve güvenilir lider istiyor. Çağın gerisinde kalmamak için bunlara dikkat!

Z kuşağı güçlü irade istemiyor. Pozitif liderlik ve güvenilirlik istiyor. Bu anlamda yeni dönemin gençlerinin liderlik beklentileri değişmiş durumda. Artık bir liderin akıllı ve vizyoner olmasını isteyenlerin oranları çok daha geride kalmış. Bu nedenle liderlerin ve patronların bugünün kuşağının beklentilerini karşılaması gerekiyor. Eski dönemdeki kurallarına bağlı kalma konusunda ısrar eden liderler ve patronların Z kuşağı ile birlikte çalışabilmeleri çok daha zorlaşacak, bu da onları çağın gerisinde bırakacak. Araştırma sonuçlarına göre Z kuşağı zannedildiği kadar kapitalist değil. Onlar gerçek motivasyona ihtiyaç duyuyor! Z kuşağını anlamak ve onlarla iş dünyası arasında bir bağ kurmak için Z Planı Projesi kapsamında, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve İletişim Fakültesi Yeni Medya ve Gazetecilik Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal’ın yönetiminde, Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (BOSİAD) işbirliği ile Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde 18-25 yaş aralığındaki, yaş ortalaması 23 olan, 330 mavi ve beyaz yaka çalışan Z kuşağı ile gerçekleştirilen bir araştırma yapıldı.Araştırma sonuçlarına göre, gençler, iş hayatında motive olmak için heyecan duyacağı, eğlenceli, maddi destek sağlayacak ve takdir edileceği bir iş istiyor. İşte Nöropskiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan'dan araştırma sonuçlarına dair tüm değerlendirmeler ve Z kuşağının bunları neden istediklerine dair önemli ipuçları... Nöropsikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, araştırma sonuçlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede 330 kişiyle yapılan araştırmadan elde edilen verilerin çok önemli olduğunu söyledi ve şunları paylaştı:İlk kez 30 yaşa kadar mavi ve beyaz yakalı olarak çalışanlar araştırılmaya dahil edildi. Z kuşağına giren çalışan kişilerin sosyal medya kullanımı incelendi. Şu ana kadar genellikle öğrenciler incelenmişti hep. Bu araştırmada mavi ve beyaz yakalılar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ele alındı. Gençlerin ihtiyaçları ve beklentilerinin yanı sıra onları bekleyen tehlikeler de değerlendirilen konular arasında yer aldı. Prof. Dr. Tarhan, Z kuşağının beklentilerinin heyecan ve eğlence odaklılık olduğunu belirterek “Özgürleşme ve dijitalleşmekten çok memnunlar. Metaverse’in ilk müşterileri olmaya hazırlar. Az yorulup çok kazanmak istiyorlar. Masumiyet arayışı içerisindeler ve kötülükten uzak olmak istiyorlar.” dedi. Z kuşağında iş motivasyonunun %38,8 oranında heyecanlı ve eğlence odaklı olmasının dikkat çektiğini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu kuşaktaki gençler iş sahibi oldukları halde lise heyecanı devam ediyor. İş insanı olsalar bile önemli bir kısmında uzamış ergenlik halinin söz konusu olduğunu söyleyebiliriz. Heyecana önem veriyorlar ama bu kuşak aynı zamanda sorumluluklarının da farkında. Genellikle 40 yaşından sonra sorumluluk duygusu ön plana çıkar ve iş motivasyonu sağlanır. Heyecan ve eğlence ise daha ergenlik döneminde iş motivasyonu sağlıyor. Sorumluluk, heyecan ve özgürlüğün dengeli gitmesi gerekir. Bu grup için sonuçların ortalamanın üzerinde olduğunu söyleyebiliriz.” diye konuştu. Araştırmanın Z kuşağının karşı karşıya olduğu riskleri de ortaya koyduğunu ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Yalnızlaşma riskleri yüksek. Aceleci ve sabırsız oldukları için kolay hatalı karar alabiliyorlar. Empatiyi öğrenemiyorlar. Çok yüksek oranda (%74,5) yurtdışı yaşama beklentisi var.” uyarısında bulundu. Z kuşağı gençleri farklılıkları tolere etmeye çok açık. Gençlerin %74.5’inde yurtdışına gitme isteği var. Bu isteklerinin üzerinde heyecan odaklı olmaları ve farklılıkları tolere edebilme oranının yüksek olmasının önemli bir rolü bulunuyor. Z kuşağı onlara değer verildiğini hissetmek istiyor. Kısa vadeli mutluluk değil uzun vadeli mutluluğu öğrenmeye ihtiyaçları var. Güven verici, yol arkadaşı olan rol modellere de ihtiyaç duyuyorlar. Yüksek anlam ve amaçların öğrenilmesine ihtiyaçları var. İnovasyonun ve girişimciliğin en önemli özelliğinin farklılıkları tolere edebilmeleri olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan bu durumu şu şekilde açıklıyor:Farklı fikirlere ve eleştiriye açık olmaları da oldukça önemli. Tüm yetkiler bende olsun diyen otokrat kişiler girişimci olamazlar. Bir hedef koyuyorlar ve onu yapmaya uğraşıyorlar. Demokrat kişiler farklı fikirlere de katılarak ve takım çalışması ile ilerlerler. Girişimcilik programları uygularken onlarda üretme isteğini nasıl uyandırabileceğimize odaklanıyoruz. Girişimcilikle ilgili gençler üzerinde PR yapmak şu anda pek işe yaramıyor. Araştırma sonuçlarına göre 1-3 saat sosyal medya kullanım oranlarının %60.6 olarak çıkmış. Farklılıkları hoşgörme oranı arttıkça sosyal medya kullanımı azalıyor. Sosyal medya ile çok zaman geçirenler farklılıkları daha az tolere ediyor. Bu kişilerin içine kapanık ve yalnız kişiler İçine kapanık yalnızlaşmanın arkasında da benmerkezcilik yatıyor. Benmerkezci olan kişiler sosyal medyayı daha çok kullanıyorlar. Sosyal medyada yalnızlar, karşılarında empati yapmaları gereken bir durum olmuyor.Bencilliğin karşılığı empatidir. Kişi hep ‘benim istediğim olsun’ demeyecekse ve başkalarının da fikirlerini anlamaya çalışmak istiyorsa ben kalarak biz olmayı hedeflemesi lazım. Farklılıkları hoş görmeyen kişilerde sosyal medya kullanımının daha yüksek çıkması bu kişilerde benmerkezcilik ve yalnızlaşma eğilimi olduğunu gösteriyor. Çalışmanın en çarpıcı sonuçlarından biri fikirlerine değer verilmesi Z kuşağını motive ediyor.Yöneticilerin takdir etmeleri, onaylamaları ve güzel söz söylemeleri onlara maaş ödülü vermekten daha etkili olduğunu sonuçlar açıkça gösteriyor. Z kuşağı bencil ve kapitalist olmakla suçlanıyor ama öyle değiller. Araştırma sonuçlarına göre hiyerarşiden rahatsız olanlarda sosyal medya kullanımı daha yüksek. Çünkü hiyerarşiden rahatsız olan kişiler kendini sosyal medyaya veriyor.Bu, hiyerarşiden hoşnut olmadıklarını gösteriyor. Stres azaltma yöntemi olarak da sosyal medya kullanıyorlar. Farklılıkları tolere edemiyorlar.Bu durumda kişiler kendi egolarına ve dünyalarına kapanmak istiyorlar ve sosyal medyaya yöneliyor. İş dünyasında artık Z kuşağı yer almaya başlamış durumda. Bu nedenle işverenlerin geleneksel düşünce yerine esnemeleri ve zamanın ruhuna uyum sağlamaları gerektiyor.Patronların kendi kuşaklarındaki alışkanlıklarını ‘dur-düşün-yeniden değerlendir’ yapmaları gerekiyor. Z kuşağını yetiştireceksek başka da çare yok. Zamanın ruhunu onlar temsil ediyor. Z kuşağı dijital bir nesil. Bu nesle dijitaleşmeyi azaltmak yerine doğru hedefler koymak gerekiyor. Örneğin onlara bu işe yapay zekayı nasıl katabilirsiniz, bu işle ilgili nasıl bir yazılım aracı haline nasıl getirirsin? Burada daha iyi üretimi nasıl yaparız? diye sorabilmek, işimize bunu katmamız gerekiyor. Bunu kattığımız zaman, onların dijitalleşme beklentilerini doğru hedefleyip verimliliği artıracak şekilde yönetmek mümkün hale gelebilir.İşverende dijitalleşmenin verimliliği düşüreceği endişesi var. Ancak dijitalleşmeyle beraber nasıl verimliliği artırırız? demeli, bunu hedeflemeleri gerekiyor. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, araştırma sonuçlarında dikkatini çeken bir başka sonucun da gençlerin yöneticide pozitif liderlik ve güvenilirliğe önem verdiğini gösterdiğini kaydediyor.Z kuşağı güçlü irade istemiyor. Pozitif liderlik ve güvenilirlik istiyor. Bu oran %57.6. Gençlerin liderlik beklentileri değişmiş durumda. Artık bir liderin akıllı ve vizyoner olmasını isteyenlerin oranları çok daha geride kalmış. Bu nedenle ancak bugünün kuşağının beklentilerini karşılayan liderler onları da arkalarında sürüklemeyi başarabilir. Metaverse’ten kaçılamayacağını ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Şu anda dünyanın gidişi bu yönde. Şu anda 5G, 6G yazıcılar, internet altyapıları oluştuğu zaman geniş bantlar ortaya çıktığı zaman, kripto ve kuantum bilgisayarlar ortaya çıktığında bu durum hızlanacak. Artık bu hayal ya da bilim kurgu değil. Buna direnirsek tarihin çöp sepetinde kalırız. O nedenle yöneticilerin dijitalleşmeyi verimliliğin artmasını sağlayacak şekilde hayata geçirmeleri ve buna yönlenmeleri lazım.” dedi.