Berdül’acüz nedir? ‘Kocakarı soğukları ne zaman başlar? Cemre ne zaman düşer? İşte detaylar…

Geçimini hayvancılık ve tarımla sağlayan doğu toplumlarında mevsim geçişlerine halk kültüründe farklı isimler verilir. İnsanlar üzerindeki etkisine göre veya durumun vahametini anlatmak için isimlendirilen bu mevsimler bazen türkülere ve ağıtlara bazen de hikayelere konu olur. Bunlardan biri de Berdül’acüz yani ‘kocakarı soğukları’dır. İnternette Berdül’acüz nedir?, Kocakarı soğukları ne zaman başlar? Cemre ne zaman düşer? soruları sıklıkla aratılan konuların başında geliyor. İşte kocakarı soğukları ile ilgili detaylar…

Geçimini hayvancılıkla ve tarımla sağlayan toplumlarda insanlae doğa olaylarını, mevsim döngülerini hayatlarını devam ettirebilmek için takvimlendirir ve onlara kendi kültüründen isim verir. Hayvanların beslenmesinden üremesine, üretilecek ürünlerin hangi mevsimde üretileceği ve saklama koşullarının nasıl belirleneceği tarım kültürlerinde mevsimlere ve hava durumuna göre biçimlendirilir. Kışın bir an önce bitmesini bekleyen tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlar için bahar, bolluğun, bereketin, üremenin, çoğalmanın mevsimidir.

HAMSİN VE ERBAİN NE ZAMAN BAŞLAR?

Türk Halk kültürüne göre kış mevsimi “Erbain” ve “Hamsin” olarak iki dönemdir. Erbain, kırk demektir ve kırk günlük (21/22 Aralık- 31 Ocak) karakışın adıdır; zemheri olarak da bilinir. Hamsin ise, elli anlamındadır ve bu kırk günlük süreden sonra gelen elli günlük (1 Şubat- 21 Mart) devredir.

CEMRE NE ZAMAN DÜŞER?

19 Şubat - 7 Mart arası 17-18 günlük sürede birer hafta arayla cemreler düşer. İlk cemre 20/21 Şubat’ta havaya düşer ve havalar ısınır. İkinci cemre 27/28 Şubat’ta suya düşer, sular ısınır. Üçüncü ve son cemre /7 Mart’ta toprağa düşer ve toprak ısınır.

KOCAKARI SOĞUKLARI NE ZAMAN BAŞLAR?

Cemrelerin düşme sürecinde havanın, suyun ısındığına, toprağın canlandığına tanık olunursa da henüz kış bitmemiştir. Çünkü 10-17 Mart arası günlerde Kocakarı soğukları, Berd-el acûz soğukları olarak adlandırılan soğuk ve yağışlı havalar hüküm sürer. 1 Şubat -21 Mart arası elli günlük sürenin bitiminde kış da bitmiştir ve bahar gelmiştir. 21/22 Mart, Türk kültüründe “Yeni Gün”, yani yılbaşıdır. Bununla birlikte soğuklar sona ermemiştir. Hayvancılık ve çiftçilikle uğraşan toplumlar takvimlerini, mevsimlerin değişimini ve mevsim süresince görülen hava koşullarını gözlemleyerek düzene koymuşlardır.

Toplumun ortak dili, deneyimi veya geleneksel bilgi birikimi olarak adlandırdığımız ortak toplum dili toprağın ne zaman sürüleceği, ne zaman ekileceği ve hasatın ne zaman yapılacağı halk kültürünün bu takvimi belirler.