Giriş
Geçen hafta dünyanın öbür ucundaydık. Amerika kıtasının güneyinde… Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun 6 ülkeyi kapsayan Latin Amerika seyahatinde, dış politika ve güvenlik başlıklarından oluşan gündemi takip etmenin yanı sıra bu ülkelerdeki günlük yaşamı gözlemleme fırsatı da buldum. Siyasi çalkantılar, ekonomik krizler ve üzerine gelen pandemiyle zor zamanlar geçiren Güney Amerika ülkelerinde hayat yavaş yavaş normale dönüyor. Murat Çelik/Latin Amerika'dan izlenimler
Murat Çelik / murat.celik@posta.com.tr
RİO KARNAVALI’NI ARATMIYOR
Latin Amerika’nın en büyük ülkesi Brezilya. Brezilya’nın en büyük kenti de Sao Paulo. Aynı ismi taşıyan eyaletin nüfusu 45 milyona yaklaşırken, Sao Paulo şehri 12 buçuk milyon kişinin yaşadığı bir metropol. Evsizlerin yaşadığı, çadır bile denilemeyecek naylonlar ya da teneke evlerden oluşan bölgeler, kent merkezinde fakirlik ve sefaletin fotoğrafı olarak çıkıyor karşınıza.
Bu dramatik gerçekle taban tabana zıt bir hayat da var şehirde. Sao Paulo hem sıkışık trafiğiyle meşhur hem de yoğun hava trafiğiyle. Dünyanın en yoğun özel ‘helikopter trafiği’ bu kentte yaşanıyor. Varlıklı kesim, şehir içi ulaşım için helikopter taksileri kullanıyor. Neredeyse her büyük binanın çatısında bir helikopter pisti var.
ÇOK ÖPÜŞÜYORLAR
Eğlenmeyi çok seven Brezilyalılar pandemide çok sıkılmış. Tedbirler gevşetilince kendilerini sokaklara, mekanlara atmışlar. Bizden bile çok öpüşüyorlar. Karşılaştıklarında öpüşerek selamlaşıyorlar. Ve dakika değil saniyeler sonra vedalaşırken bir daha öpüşüyorlar. Latin Amerika’nın genelinde olduğu gibi Brezilya’da da müziğin ayrı bir yeri, bir büyüsü var.
Hareketli ritmi duyan herkes olduğu yerde dans etmeye, tempo tutmaya başlıyor. Dünyaca ünlü Rio Karnavalı’nın bir benzeri de Sao Paulo’da yapılıyor. Karnaval, Latin Amerika’da bir gelenek. 15’inci yüzyıldan beri düzenlenen karnavala, son iki yıldır COVID-19 pandemisi nedeniyle ara verilmişti.
Her yıl şubat ayının sonunda yapılan karnaval bu sene nisanın son haftasına ertelenmişti ve biz işte o günlerde Sao Paulo’daydık. Geleneksel olarak halkın katılıp dans ettiği karnavallar artık mahalle aralarında kalmış. Meşhur samba okullarının renkli gösterileriyle yaptığı geçit resminin gerçekleştiği büyük organizasyon ise şimdilerde Formula 1 benzeri bir etkinliğe dönüşmüş.
CIP, VIP özel bölümleri, tribünlerden ayrı giriş kapıları, özel salonlar, localar vs… Aynı futbolda olduğu gibi samba okullarının da taraftarları var tribünlerde. Bayraklarla, meşalelerle herkes favori samba okulunu destekliyor geçit töreninde…
GÖSTERİŞ AYIP SAYILIYOR
3 buçuk milyon nüfuslu Uruguay, Latin Amerika’nın en sakin ve huzurlu ülkesi. Bir milyon 800 bin nüfuslu başkent Montevideo’da günlük yaşama sadelik hâkim. Şehrin merkezindeki Bağımsızlık Meydanı’nda (Plaza İndependencia), önünde tur otobüslerinin park ettiği, insanların gezip oturduğu bina Uruguay Devlet Başkanlığı. Hemen yanında Teatro Solis var. 1856’da yapılan opera ve tiyatro salonunda eskiden sıradan halk ile seçkinlerin girdiği kapılar farklıymış. Büyük hasar gördüğü yangından sonra restore edilen bina 2004’te, bu defa tek bir büyük kapıyla açılmış. Localara girenler de sıradan koltuk sahipleri de aynı kapıyı kullanıyor artık. “Bu ülkede herkes eşit” mesajını bu şekilde de veriyor Uruguaylılar.
‘BU GÖRGÜSÜZ BİZDEN OLAMAZ’
Uruguay halkının genel karakteri sadelik. Gösteriş ‘ayıp’ sayılıyor. Pahalı markalı ürünler giymiyor, lüks otomobiller kullanmıyorlar. Özetle lüks ve gösterişli tüketimden uzak, mütevazı bir hayat yaşıyorlar. Türkiye’nin ‘Tosuncuk’ lakabıyla tanıdığı Çiftlik Bank sanığı Mehmet Aydın da işte böyle bir ülkede Ferrari ile gezince dikkat çekmiş. 2017 yılında, kentin 40 kilometrelik sahil şeridi La Rambla’da (Kordon boyu) boy gösteren lüks spor otomobil Uruguaylıların dikkatini çekmiş. Kendi ifadeleriyle “Bu görgüsüz bizden olamaz” diyen yerel medya ve polis, ‘Tosuncuk’u böylece keşfetmiş.
