Desteklerle dönüşüm hızlanıyor

11 ili vuran asrın felaketinin üzerinden bir yıl geçti. Yaşanan kayıplar, yıkılan binalar, büyük hasar alan şehirler, binaların depreme karşı dirençli olmasının önemini bir kez daha hatırlattı. 6 Şubat sonrasında kentsel dönüşüm yeniden odağa alındı. Geçen yılın sonunda kentsel dönüşüm yasasında yapılan düzenlemeler, başlatılan ‘Yüzyılın Dönüşümü İstanbul’ programı ve deprem bölgesinde yürütülen Yerinde Dönüşüm programı ile dönüşüm hızlanıyor.

KİRA DESTEĞİ ARTTI

Türkiye genelinde 6 milyon konut risk altında, 2 milyonunun acilen dönüşmesi gerekiyor. İstanbul’da ise 600 bini acilen olmak üzere 5 yıl içinde 1.5 milyon riskli birimin dönüştürülmesi hedefleniyor. Kamunun projelerinin yanı sıra vatandaş da kendi dönüşüm yapmak istese de artan maliyetler bütçeleri zorluyor. Bu kapsamda kira yardımından uygun faizli krediye kadar bazı destekler sağlanıyor. Son olarak kira yardımları ocak ayında güncellendi.

ŞARTLARI NEDİR?

Buna göre, kira yardımı 2024 yılında İstanbul’da 5 bin 500 liraya yükseltildi. Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir’de kira desteği 4 bin 500 liraya, diğer büyükşehirlerde 3 bin 750 liraya, büyükşehir olmayan diğer illerde 3 bin liraya çıktı. Kira desteğinden yararlanmak için şartlar şöyle: 

Riskli yapılarda 18 ay, riskli ve rezerv yapı alanlarında en fazla 48 ay kira yardımı yapılıyor.

Ev sahiplerine aylık, kiracılara bir kereye mahsus destek veriliyor.

Kira desteği alanlar, kredi desteğinden yararlanamıyor.

KREDİYE DEVLET KATKISI

Riskli alan ya da riskli yapılarda yaşayanlara konut yapım ve konut edinme için 1 milyon 250 bin lira, işyeri yapım için 800 bin lira, işyeri edinme için 350 bin lira, güçlendirme için 320 bin lira kredi imkanı sağlanıyor. Konut kredilerinde 10 yıl, işyeri için 7 yıl vade uygulanıyor. Bu kredilerde devletin desteği konut yapım ve edinmede yüzde 0.70 (ilk konut), güçlendirmede yüzde 0.50, işyeri yapım ve edinmede yüzde 0.40 seviyesinde. Ayrıca evini kendi dönüştürenler yüzde 1 KDV öderken diğer harç ve vergilerden muaflar.

1.5 MİLYON TL’LİK PROGRAM

‘Yüzyılın Dönüşümü İstanbul’ programı kapsamında ‘Yarısı Bizden’ kampanyasına başvuran vatandaşlara her bir bağımsız bölüm için 700 bin lirası hibe, 700 bin lirası kredi, 100 bin lirası da kira yardımı olmak üzere 1.5 milyon lira destek sağlanacak. Kredilerin ödenmesi evler tamamlandıktan sonra başlayacak ve ilk yılı faizsiz olacak. Kalan yıllarda kredi maliyet oranı TEFE’nin yarısı kadar olacak. Kampanyaya başvurup, yüzde 100 anlaşma sağlayanlar yararlanabiliyor.

DEPREM BÖLGESİNDE ‘YERİNDE DÖNÜŞÜM’

Deprem bölgesinde kredi ve hibe desteği içeren ‘Yerinde Dönüşüm’ kampanyası ile konutlar içinde 750 bin lira hibe, 750 bin lira kredi veriliyor. Ahırı bulunan konutlarda kredi miktarı 1 milyon liraya çıkıyor. İşyerleri için de 400 bin lira hibe, 400 bin lira kredi veriliyor. Krediler 2 yılı ödemesiz olmak üzere 10 yıl vadeli ve faizsiz olacak. Başvurular e-Devlet üzerinden yapılıyor.

KOCAELİ’DEN HATAY’A GÖNÜL KÖPRÜSÜ

Geçtiğimiz yıl 6 Şubat’ta meydana gelen ve Türkiye’yi yasa boğan asrın felaketinin ardından deprem bölgesine koşan Kocaeli ile Hatay arasında bin kilometrelik kopmaz bir gönül bağı kuruldu.

1999’da deprem felaketini yaşayan Kocaeli, 6 Şubat’ta meydana gelen iki deprem sonrası ‘Sizi en iyi biz anlarız.’ diyerek, bölgeye ilk koşan iller arasında yer aldı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, tüm birimleriyle depremden büyük yara alan yerlerden Hatay’da dayanışma örneği gösterdi. Göçük altında kalan 82 depremzedeye can olan, evleri yıkılanlara sıcak yuva kuran, ilk andan itibaren yemek kazanlarını kaynatan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, adeta seferberlik ilan etmişti. Acının kardeş ettiği Kocaeli ile Hatay arasında kurulan gönül köprüsü hala devam ediyor. Büyükşehir Belediyesi, bir yandan da ‘Dirençli Şehir Kocaeli’ anlayışıyla kenti olası bir depreme hazırlıklı hale getirmek için çalışıyor.

HEP YANLARINDA OLDU

Kocaeli, aradan geçen bir yılda elini hiçbir zaman deprem bölgesinin üzerinden çekmezken, Hataylılar da en zor anında yardımına koşan Kocaeli’yi hiç unutmadı. Depremin hemen ardından Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın’ın Hatay Defne’de görevlendirilmesiyle devam eden süreçte bölgede temel ihtiyaçlar, alt ve üst yapının yanı sıra depremzedelerin sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarına kadar her şeye cevap verildi.

250 BİN KİŞİLİK HASTANE

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin yaralı depremzedeler ve hastalar için kısa sürede Defne’de kurduğu hastane hala faaliyetlerine devam ediyor. 54 yatak ve yıllık 250 bin hasta kapasiteli, poliklinik hizmetlerinin yanı sıra ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri de bulunan hastanede yaralı depremzedelerin ve hastaların tedavileri yapıldı.

KENTSEL YENİLENME

17 Ağustos 1999’da büyük bir depremle sarsılan, bu nedenle Hatay’da yaşanan acıları en iyi bilenlerden olan Kocaeli, bir yandan da şehri olası bir depreme hazırlıklı hale getiriyor. Bu amaçla Kocaeli Büyükşehir tarafından şehirde 1999 ve 2007 öncesinde inşa edilen yaklaşık 200 bin bina tek tek tarandı ve envanteri çıkarıldı. Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın’ın, “Kentsel dönüşüm için çok önemli olan bu çalışmayı Büyükşehir olarak ‘Dirençli şehir Kocaeli’ yolunda kentsel yenilenme fırsatı olarak görüyoruz’’ dedi.

646 TIR YARDIM

Kocaeli Büyükşehir, Defne’de çadırkent ve üç etap halinde 300 konteynerden oluşan konteyner kent kurdu. Ayrıca depremzedelere bin adet çadır dağıttı. Kocaeli Büyükşehir, Hatay esnafının işlerini yapabilmesi ve günlük hayatın canlandırılması için 7 ayrı noktaya toplam 555 prefabrikten oluşan çarşı kurdu. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, AFAD ve Kocaeli Valiliği koordinasyonunda toplanan 646 yardım tırı ile 16 vagonluk deprem yardım treni bölgeye gönderildi. 830 personelini bölgeye seferber eden Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 294 iş makinasıyla arama kurtarma, enkaz kaldırma ve hafriyat çalışmalarını gerçekleştirdi. Kocaeli Büyükşehir, Defne’de kurduğu Mobil Afet Mutfağıyla depremzede vatandaşlara ve ilk yardım ekiplerine üç öğün yemek sağladı.