Engelliler televizyon ve radyo yayınlarına daha kolay erişecek

AA

Radyo, Televizyon Üst Kurulunca (RTÜK) yapılan düzenlemeyle medya hizmet sağlayıcıları 6 ay içinde, engelli dostu programların yayın sürelerini aylık yayın sürelerinin en az yüzde 10'una ulaştıracak, haftada en az 2 akşam kuşağı programını ve ana haber bültenlerinden birini işaret diliyle yayınlayacak, hava ve yol durumu, güncel piyasa, döviz ve skor durum ekranları seslendirilecek.

RTÜK'ün hazırladığı Sağırların, İşitme ve Görme Engellilerin Yayın Hizmetlerine Erişiminin İyileştirilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

Buna göre, medya hizmet sağlayıcıları 6 ay içinde, engelli dostu programların yayın sürelerini aylık yayın sürelerinin en az yüzde 10'una ulaştıracak.

Engelli dostu yayınlar, en az yüzde 5'i ayrıntılı altyazı, en az yüzde 5'i işaret dili, en az yüzde 5'i sesli betimleme çeviri türlerinde olmak üzere 2 yıl içinde toplam yayın süresinin yüzde 25'i; en az yüzde 10'u ayrıntılı altyazı, en az yüzde 10'u işaret dili, en az yüzde 10'u sesli betimleme çeviri türlerinde olmak üzere 5 yıl içinde toplam yayın süresinin yüzde 40'ı kadar olacak.

Ayrıntılı altyazı, işaret dili ve sesli betimleme çeviri türlerinin üçünün birlikte ya da biri sesli betimleme olmak üzere iki çeviri türünün birlikte aynı engelli dostu programda kullanılması durumunda her bir çeviri türünün süresi ayrı değerlendirilecek.

Söz konusu yayın sürelerinin hesaplanmasında, saat 02.00-06.00'da yayınlanan engelli dostu programlar dikkate alınmayacak.

Engelli dostu programların başında, sonunda ya da bölüm aralarında yayınlanan ticari iletişim de söz konusu oranlara ulaşılmak için yapılan hesaplamalarda kullanılamayacak.

Engelli dostu akşam kuşağı programları

Ana haber bültenleri hariç haftada en az 2 akşam kuşağı programının, ilk yayınlarında ya da ilk yayınlarını takiben bir hafta içinde engelli dostu program olarak yayınlanması zorunlu hale getirildi.

Engelli dostu programların yayınlanacakları gün ve saatle ayrıntılı altyazı, işaret dili ve sesli betimleme çeviri türlerinden hangisiyle yayınlanacağı, yayın tarihinden en az bir gün önce kamuoyuna duyurulacak. Bu hüküm ana haber bültenleri için geçerli olmayacak.

Program tanıtımlarında, engelli dostu programda yayınlanacak çeviri türü bilgisi mutlaka bulunacak.

Bu kapsamda yayınlanan dizi filmlerin devam eden bölümleri de engelli dostu program olarak yayınlanacak.

Engelli dostu programların yayınlanma oranlarına ilişkin istatistiksel veriler, her ayı takip eden 10 gün içinde Üst Kurulun izlemeburo@rtuk.gov.tr internet adresine elektronik postayla gönderilecek.

Ana haber bültenlerinde işaret dili

İfade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması amacıyla medya hizmet sağlayıcıların ana haber bültenlerinden birini günlük olarak işaret dili ile yayınlaması, hava ve yol durumu, güncel piyasa, döviz ve skor durum ekranlarını seslendirmesi zorunlu olacak.

İşaret dili ve/veya ayrıntılı altyazı ve/veya sesli betimleme çeviri türleri kullanılsa dahi ana haber bültenleri, engelli dostu yayın oranlarının hesaplanmasında dikkate alınmayacak.

Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun (TRT), Üst Kurula bildirdiği en az 3 kanalında, bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yayın yapacak.

Kamu spotlarında da en az bir çeviri türü bulunacak

İşaret dilinin programlarda kullanımında işaret dili çevirmenine yeşil perde veya mavi ekran uygulamasıyla ekranın en az sekizde biri ölçülerinde yer verilecek, çevirmenin bel plan görüntüsü ekrana getirilecek.

Kamu spotlarında ayrıntılı altyazı, işaret dili ve sesli betimleme çeviri türlerinden en az biri bulundurulacak. Bu çeviri türlerinden herhangi birini bulundurmayan kamu spotu başvuruları Üst Kurulca reddedilebilecek.

İşaret dili ve/veya ayrıntılı altyazı ve/veya sesli betimleme çeviri türleri kullanılsa dahi, kamu spotları engelli dostu yayın oranlarının hesaplanmasında dikkate alınmayacak.

Koruyucu semboller seslendirilecek

Koruyucu Sembol Sistemi'nde kullanılan sembollerin seslendirilmesi zorunlu olacak.

Yönetmeliğin haberlere erişim, kamu spotu ve koruyucu sembole ilişkin maddeleri, 3 ay sonra, diğer maddeleri ise yayım tarihinde yürürlüğe girecek.

Öten yandan Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in "engellilerin yayın hizmetlerine erişimi" başlıklı Ek 1'inci maddesi yürürlükten kaldırıldı.