Giriş
Erzincan'daki toprak kaymasında 3 büyük hata! 5,5 saat önce ilk işareti vermiş
Erzincan'da heyelanın yaşandığı altın madeninde, 9 işçinin toprak kayması anında konteyner ve araç içinde oldukları bilgisinin gelmesi, zamana karşı yarış başlattı. Çalışmalar 1708 uzman personel ve teknolojik cihazlar eşliğinde sürerken, siyanürlü toprağın Fırat'ın suyuna karışmaması içinse her türlü tedbir alınıyor. Öte yandan Liç alanında kazadan önceki önceki sabah 09.00’da yapılan rutin kontrollerde çatlak olduğu tespit edildi. Çalışmalar hemen durduruldu.
Muzaffer KOŞAN- Hüsnü Ümit AVCI/DHA
İliç'in Anagold Çöpler Altın Madeni'nde siyanürlü toprak 200 metrelik yamaçtan vadiye aktı. Saniyede 10 metre hızla 300 dönüm araziyi kapladı. Kayıp 9 işçiden 7’sinin isimleri Uğur Yıldız, Şaban Yılmaz, Kenan Öz, İbrahim Keklik, Adnan Keklik, Hüseyin Kaya ve Ramazan Çimen olarak açıklandı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın işçilerden 5’inin faciaya konteynerde, 3’ünün araçta, birinin ise kamyonda yakalandığını söylemesi umutları artırdı.
8 KİŞİ GÖZALTINDA
Çalışmalara 827 AFAD mensubunun dışında 626 araç, 32 iş makinesi, 97 aydınlatma kulesi, 5 drone, 3 kimyasal, biyolojik, radyoaktif, nükleer KBRN aracı, 5 metale duyarlı jeoradar cihazı ve 5 kurtarma köpeği eşlik ediyor. Ancak dün başlayan yağmur ve hava sıcaklığının gündüz 3 derece olması çalışmaları yer yer aksatıyor. Soruşturma kapsamında aralarında maden saha görevlisinin de bulunduğu 8 kişi gözaltına alındı.
SET VE HAVUZ KURULDU
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Fırat Nehri'ne siyanür akmadığını açıkladı. Bakanlık, Sabırlı Deresi´nin Fırat'a ulaştığı menfezin kapaklarının kapatıldığını, toprak kaymasını önlemek için önüne ayrıca set çekildiğini duyurdu. Yağmur nedeniyle oluşabilecek akış sularını toplamak için de tedbir olarak sızdırmazlığı sağlanmış bir yüzey suyu toplama havuzu yapıldı. Fırat'tan sürekli numune alınarak inceleniyor.
TOPRAK NEHİR GİBİ AKTI
Erzincan İliç’te Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 2010 yılı Aralık ayından beri altın üretimi yaptığı Çöpler Maden Sahası’nda çıkarılıp istiflenen toprak, önceki gün saat 14.28’de kaymış, yaklaşık 10 milyon metreküp toprak 200 metrelik yamaçtan bir nehir gibi hızla aşağı doğru akmıştı. Toprak altında kalan 9 işçinin 5’inin konteynerde, 1’inin kamyonda, 3’ünün başka bir araçta olduğu belirlendi; metale duyarlı radarlarla tarama yapılarak yerleri tespit edilmeye çalışıldı.
SORUŞTURMA SÜRÜYOR
Çalışmaları yerinde izleyen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Görevlendirilen 4 savcımız açıklığa kavuşturulması gereken ne var ne yoksa inceliyor. İdari ve adli soruşturma eş zamanlı devam ediyor. 4 gözaltı var. Her bir soru yanıtlanacak, her bir konu açıklığa kavuşacak” dedi. Hem firmadan hem de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Fırat Nehri’ne siyanür akmadığı belirtildi. Sabırlı Deresi´nin Fırat’a ulaştığı menfezin kapaklarının kapatıldığını, toprak kaymasını önlemek için menfezlerin önüne set çekildiği, bakanlık açıklamasında vurgulandı.
OLAYDAN SONRA ULAŞAMADIK
Toprak altında kalan ve kimlikleri belli olan işçilerin; Şaban Yılmaz, Kenan Öz, İbrahim Keklik, Adnan Keklik, Hüseyin Kaya, Ramazan Çimen ve Uğur Yıldız olduğu açıklandı. 8 yıldır madende çalışan Uğur kayınpederi Hüsnü Çılgın, “Bir yetkiliyle görüşemedik. Olay olduktan sonra damadımı aradık ulaşamadık. Burada sabahladık, beklemedeyiz” dedi.
1700 PERSONEL MADENDE
339’u arama kurtarma personeli, diğer görevlilerle beraber 1700 personel çalışmalarda yer aldı. 626 araç, 97 aydınlatma kulesi, 32 iş makinesi, 6 dron, 44 jeneratör, 3 KBRN aracı, 5 metale duyarlı radar cihazı çalışmalarda kullanıldı.
FACİA GELİYORUM DEMİŞ
Hürriyet'in haberine göre facia şöyle yaşandı: Maden sahasında sabah mesaisi başladığında, liç alanında (dışarı çıkarılıp istiflenen toprak) rutin kontroller yapıldı. Sabah saat 09.00’da toprağın üst katmanında oluşan çatlaklar fark edildi. Çatlakların olası bir toprak kaymasına neden olabileceği değerlendirildi. Hemen bilgi verildi, raporlama yapıldı.
100 İŞÇİ SAHADAN ÇIKARILDI
Bunun üzerine o bölgede çalışmalar durduruldu, saha boşaltıldı. Normal şartlarda bu sahada 100’e yakın işçi çalışıyordu. Alan boşaltıldıktan saatler sonra 3 bölge amiri (sorumlu) kontrol amaçlı aynı noktaya hareket etti. Saat 14.28’de alana vardıklarında araçlarından inmeye fırsat bulamadan toprak kütlesi nehir gibi üzerlerine aktı ve içinde bulundukları araçla birlikte toprak seline kapıldılar.
UZMANLARA GÖRE 3 BÜYÜK HATA
Maden Mühendisleri Odası eski Başkanı Mehmet Torun ile Çevrebilimci Prof. Dr. Mustafa Öztürk, faciayı getiren ihmaller zincirini Hürriyet’e anlattı...
1- MADEN FAY HATTINDA: Burada birinci hata fay hattı üzerine, Fırat’ın hemen yakınına maden tesisi kurulması. Burada açık işletme yöntemiyle altın çıkarılıyordu yani kayalar patlatılıyor, kırılıyor, un haline getirilip, alta muşamba serilerek 30 metrelik yığınlar yapılıp üzerine siyanür çözeltisi ve sülfirik asit sıkılıp, mikron boyutundaki altını ayrıştırıyorlardı. Akan toprağın tamamı siyanürlü ve ağır metallerle dolu.
2- DEPOLAMA YANLIŞ: Milyonlarca ton toprak tekniğine uygun çıkarılmamış ve depolanmamış. 100 metre yükseklikte bir toprak çıkardıysan en fazla 30 m. yükselterek veya düşürerek depolayabilirsin, yani yataya yakın olacak ve sıkıştırılacak.
3- DRENAJ YOK: Yağmur drenaj sistemi kurulmamış. Drenaj yapılmazsa heyelan olur ve bu toprak su gibi akar. 10 milyon metreküp toprak, saniyede 10 metre hızla, yani saatte 36 bin kilometre hızla akıyor. Bu demek ki bunun önünde hiçbir şey duramaz. Burada denetimin de doğru yapılmadığı anlaşılıyor. Acilen toprak, hava ve suda kimyasal analizler yapılmalı.”
