Giriş
Gece kâbus görüp uyananlar dikkat! Rüyaları yönlendirmek mümkün
Rüyalar insanların üzerinde farklı etkiler bırakır. Çoğu insan rüyayı bir kâbus gibi görebilir. Bu durum genellikle aşırı stresli olduğunuz zamanlarda ortaya çıkar. Süregelen ve tekrarlayan rüyalar yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Ancak kötü rüyalarınızı ve kâbuslarınızı yönlendirebilmeniz mümkün. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, rüyalara müdahale etmenin ve kâbuslarla baş edebilmenin tüm detaylarını Posta.com.tr okurları için açıkladı.
Aydan Durak/ Posta.com.tr | Rüyalar uyku sırasındaki görsel ve işitsel algı durumudur. REM uykusu uyuyan her canlı rüya görür. Rüyalar beynin gün içinde yaşadığı tecrübeler, algılar ya da daha fazlası olarak ifade edilir. Rüyaların altında yatan gerçeklik ve gereklilik hala bilim tarafından net olarak açıklanmadığı için rüyalar gizemini koruyor. Görülen rüyalar bazen kişiye rahatsızlık verecek boyutta kabuslar halini alıyor. Bu durumla her insan hayatının bir döneminde karşılaşabiliyor. Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, kâbus şeklinde görülen rüyaları şöyle açıklıyor.
"Bazen yüksekten düştüğünüzü ya da bir kişi tarafından saldırıya uğradığınızı görürsünüz. Açıkçası sinir sisteminiz stres karşısında 3 şekilde organize olur. Bunu kaçma, donma ve saldırma olarak açıklayabiliriz. Kabus şeklinde görülen rüyalarda sinir sistemi bu 3 duyguyu test eder ve dener. Kabus görüldüğü sırada bu durum duygusal bir yük oluşturur."
KÂBUS GÖRMEK FİZYOLOJİK ETKİLERE SEBEP OLUYOR
Görülen kâbusla beraber uyku sırasında artan stres seviyesi bazen de gerçek düzeyde fizyolojik etkilere sebep olabiliyor.
"Duyusal yük uyku esnasında stres oluşturuyor. Bu durum çarpıntı, kalp ritim bozukluğu tansiyon gibi durumlara sebebiyet verebiliyor. Uykuda görülen kâbuslar zaman içerisinde kronik bir hal de alabiliyor. Çok sık ya da belli aralıklarla görülen kâbuslar uyku bozukluğu olarak karşımıza çıkıyor. Çok sık kâbus görenler uykuya dalmakta zorluk çekiyor ve hatta uyku isteği azalıyor. Bu kişiler uykuya daldıklarında çarpıntı ve ritim bozukluğu ile uyanıyor. Bunların hepsi ciddi bir anksiyete ve gerginlik oluşturuyor"
Uyku sırasında görülen kâbus şeklindeki rüyaları önlemek için çeşitli tedavi yöntemleri bulunuyor. Bu tedavi yöntemlerinden en bilineni ise psikoterapiler. Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu "Klasik bir tedavi yöntemi olan psikoterapiler, çok yüksek olmasa bile bazı kişilere ciddi katkı sağlıyor. Ancak bu konuda çok heyecanlandıran gelişmeler de var" dedi.
GÖRÜLEN RÜYAYA MÜDAHALE ETMEK MÜMKÜN!
Cenevre Üniversitesi Uyku Laboratuvarı'nda İsviçreli psikiyatristlerden oluşan bir ekip tarafından yapılan çalışmalar ses terapileri ile kabusların önlenebileceğini ortaya çıkardı. Çalışmaya katılan 36 gönüllüye iki hafta boyunca uyku esnasında REM aşamasında ses çıkarabilen bandajlar takıldı. İki hafta sonucunda her iki grupta da kabuslar azaldı. Gördükleri rüyaların kurgusu çok daha olumlu hale geldi. Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, bu konuyu şöyle açıklıyor.
"Burada ilginç bir şey yapıyorlar. Kişiler üzerinde duygu durumu oluşturabilecek ve gerginlik yaratabilecek rüyayı önce dinliyorlar. Eğer sabit ve benzer bir rüya ise örneğin, rüyada sürekli arkasından bir adam koşuyorsa sürekli yüksekten düşüyorsa bunu düzeltecek şekilde bir algı oluşmasını sağlıyorlar. Yani stres oluşturan algıyı olumlu bir şekilde yönlendirmeye çalışıyorlar. Bunu da bir melodi ve müzikal bir ritimle eşleştiriyorlar. Dinletilen ritimlerle kişiye "Buradan kaç", "Şu yoldan geç" gibi komutlar veriliyor. Rüyasında sürekli kâbus gören kişiler yattığı zaman kollarına akıllı bir bileklik bağlıyor. Kabus görmeye başladığını bileklik sayesinde algılayabiliyor ve bir melodi duyuyor. Böylece kişilerin uyku sırasında o melodi ile beraber eşleştirdikleri korunma refleksini ve korunma algısını hatırlatıyor. Böylece kişinin rüyayı yönetmesini ve stres oluşturacak durum ile mücadele etmesini destekliyorlar"
PSİKOTERAPİDEN ÇOK DAHA ETKİLİ
Rüyaya ses terapisi ile müdahale çalışmasının klasik tedavi yöntemi olan psikoterapiden daha etkili olduğunu söyleyen, Dr. Akkoyunlu, "Bu tedavi yöntemi ile rüyaya hükmedilmek ve rüyayı değiştirebilmek yani rüyaya müdahale edebilmek mümkün. Bu sebeple yapılan çalışmalar büyük bir gelişme. Rüyaya müdahale etme bilim kurgu filmlerine bile konu olan bir olay. Bu sebeple bu konudaki çalışmalar geliştirilerek sürdürülüyor." dedi.
