İstanbul'da deprem gerçeği çabuk unutuldu... 6 ayda sıfıra kadar düştü

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin ardından Türkiye’nin birçok şehrinde bina dayanıklılık testi taleplerinde rekorlar kırılmıştı. “Evim depremde yıkılır mı?”, “Binam sağlam mı?” sorularına yanıt arayanlar, “Deprem Dayanıklılık Testi” yapan belediyeler, lisanslı mühendislik firmaları ve üniversitelerin kapısını çaldı. Fakat felaketin üzerinden geçen altı ay, deprem gerçeğini unutturdu. İBB tarafından ücretsiz yapılan bina dayanıklılık testine ve özel kurumların gerçekleştirdiği bina dayanıklılık testlerine talep yok denecek kadar azaldı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, Milliyet’e şu açıklamalarda bulundu:

“Depremden hemen sonra günde 22 bini aştığımız günler olmuş. Nisan itibariyle bu sayı geriliyor. Mayıs ayında ise deprem öncesindeki duruma dönüyoruz. Vatandaşımız şu an ‘Evimizi inceleyin’ anlamında talepte bulunmuyor. Daha önceden talepte bulunan vatandaşlarımız da vazgeçtiğini söylüyor. Bunların sayısı arttı. 2023 yılında 160 bine yakın başvuru almışız. 2022 yılında toplam bin başvuru gelmemiş. Günde ortalama 2-3 başvuru ile geçmiş. 2023 yılının Ocak ayında 71, Şubat’ta 122 bin 58, Mart’ta 28 bin 430, Nisan’da 2 bin 547, Mayıs’ta bin 333’e düştü. Haziran’da ve Temmuz’da artık üç haneli rakamlara düşüyor. Dolayısıyla başvuru sayısında çok hızlı bir azalma var” diye konuştu.

DÖNÜŞÜM TALEPLERİ DE AZALDI

Vatandaşın ilgisinin ve talebinin azaldığını söyleyen Gökce, KİPTAŞ’la birlikte yürütülen “İstanbul Yenileniyor” projesine başvuranların sayısında da azalma yaşandığını söyledi. Gökce şöyle devam etti:, “Depremden hemen sonra Şubat ve Mart aylarında ‘Dairelerimiz küçülsün ama bu riskli yapılarda oturmayalım’ diyen İstanbulluların şu an önemli bir bölümü yine bir metrekarenin hesabını yapar hale geldi. ‘Mal canın yongası’ haline gelmiş durumda. Dolayısıyla depremin sıcaklığıyla ‘Yeri gelirse elimde avucumda bir şey varsa dönüşüme harcayayım, yeri gelirse dairemin metrekaresini küçülteyim’ diyen vatandaş bundan vazgeçmiş durumda. Bunda ekonomik durumlar da etkili. İnşaat maliyetleri arttı. 500 bine evini dönüştürecekken rakamlar üçe katlandı. Faiz ve kira desteği ile devletin de destek vermesi gerekiyor. Bu enflasyonist ortamda bankaların kredileri için de uygun koşulların oluşması lazım. Dönüşen yapı sayısı da oldukça az. Depremin sıcaklığını unuttuk ve tekrar normal yaşamaya devam ediyoruz.” 

BAŞVURU SIFIRA DÜŞTÜ

Evlerinin depreme dayanıklılığını öğrenmek için yapılan başvuruların bugünlerde sıfıra kadar düştüğünü vurgulayan Dönüşüm Derneği Başkanı Hakan Çatalkaya da şu bilgileri verdi:

“Depremin ilk zamanlarına göre şu an başvurular bitmiş durumda. İlk günlerde yoğun bir talep olmuştu. Binaların durumu genelde kötü.. Başvurular şu an tamamen sıfıra gelmiş durumda. Daha önce gelen talepleri sıralamıştık. Onlara devam ediyoruz. Bugünlerde en çok kamu kurumları ve kurumsal şirketler başvuru yapıyor. Bina ve site başvurularında ciddi düşüş var. Site ve binalarda yapılabilmesi için çoğunluğun sağlanması lazım. Riskli çıktığı zaman binayı terk etmeniz gerekiyor. Kiralar yüksek. İşin maliyeti, enflasyonun değerleri işin içine girince insanlar ne binalarını dönüştürebiliyor ne de sağlam başka bir binaya taşınabiliyor.”

Gülden Çoktan / Milliyet