Giriş
Marmara depremi öncü mü? Uzmanlar bir detaya dikkat çekti
Marmara Denizi Gemlik Körfezi’nde dün saat 10.42’de meydana gelen 5.1 büyüklüğündeki deprem ve ardından olan artçı depremler İstanbul dahil Marmara Bölgesi’nde korkuya neden oldu. Büyük depremin beklendiği ve her zaman işaret edilen Marmara için süre her geçen gün daralıyor. İstanbul’da hissedilen depremin ardından akıllara ilk beklenen büyük İstanbul depremi geldi. Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki ve Prof. Dr. Şener Üşümezsoy yaptıkları açıklamada İstanbul'da beklenen depreme ilişkin uyarılarda bulundu.
İpek ALEMDAR GÖDE / ipek.alemdar@posta.com.tr – Marmara Denizi Gemlik Körfezi’nde dün meydana gelen 5.1 ve artçı sarsıntılar başta Bursa olmak üzere İstanbul, Tekirdağ ve Kocaeli’de de birçok kişi tarafından hissedildi. Beklenen büyük İstanbul depremi nedeniyle bölgede olan sarsıntılar akıllara ilk olarak ‘Öncü sarsıntı mı?’ sorusunu getiriyor. Uzmanlar ise büyük depreme karşı hazırlıklı olunması için sık sık uyarılarını tekrarlıyor. En son 26 Eylül 2019 yılında İstanbul’da Silivri açıklarında meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki depremde kısa süreli panik olmuş iletişim araçlarında uzun süreli kesilmeler yaşanmıştı. Deprem konusunda diken üstünde bekleyen İstanbul’da da hissedilen deprem olması tekrar gündemin depreme yönelmesine neden oldu.
4 BÖLGE İÇİN ÖNEMLİ TEHLİKE
Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki, geçtiğimiz günlerde Türkiye için deprem konusunda 4 bölgeye dikkat çekmişti. Moriwaki açıklamasında “Ben 32 senedir Türkiye'de çok deprem yok diye görüyordum. Ama 3 sene önce Silivri'de yıkımlar oldu. Elazığ'da 2 kere oldu. Elazığ'dan sonra Ege taraflarına gitti. Manisa, Muğla, İzmir... Daha sonra Kahramanmaraş ve Hatay. Bu 3 senede çok hareketli. 4 bölgede risk var. Birincisi; Doğu Anadolu fay hattı, Elazığ, Maraş'tan Hatay. İkinci olarak; Elazığ'dan önce Bingöl. Muş, Bitlis, Van. Üçüncü; İzmir. Dördüncü bölge de; Marmara” ifadelerini kullandı.
Gemlik’te meydana gelen 5.1 büyüklüğündeki depremin ardından açıklamalarda bulunan Moriwaki, “Marmara’da beklenen büyük depremin 7 ve üzeri bir büyüklükte olması bekleniyor. Bugün Gemlik’te meydana gelen depremlerden en büyüğü 5.1 olarak ölçüldü. Yani beklenen büyük depremden 2 birim daha küçük. Bu da beklenen büyük depremin binde birine denk geliyor. Depremin ardından meydana gelen depremin artçı mı öncü mü olduğu büyük İstanbul depremini etkileyip etkilemeyeceği merak edilmeye başlanıyor. 5.1’lik depremin ardından birkaç tane daha daha küçük büyüklüklerde depremler meydana geldi. Arka arkaya gelen depremler daha küçük ve çok fazla sayıda değil o yüzden bunun öncü bir deprem olduğunu söyleyemeyiz. Ama şunu unutmamak lazım Türkiye’nin her yerinde her an deprem olma potansiyeli var. Dolayısıyla herkesin hazır olması gerekiyor” dedi.
DEPREM ÖNCESİNDE DİKKAT EDİLECEKLER
Depreme hazırlık olmak konusunda açıklamalarda bulunan Moriwaki, “Hazırlıklı olmaktan kasıt ilk yapılması gereken zeminin iyi ya da kötü olduğunu öğrenmek. Zemin iyiyse rahat olabilirsin ama zemin kötüyse evin 2000 yılından önce mi yoksa sonra mı olduğuna bakmak gerekiyor. Eğer zemin kötü durumda bina da eskiyse artık yaşam üçgenini düşünmek gerekiyor. Evde yaşam alanlarında yatak odası veya salonda bir çanta içinde su, düdük, paketli yiyeceklerden bulundurmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
BÜYÜK YIKIMLAR DOĞURABİLİR
Marmara’nın herhangi bir yerinde meydana gelen depremin İstanbul’u da önemli ölçüde etkileyebileceğine dikkat çeken Moriwaki “Bugün meydana gelen deprem Marmara’da güney kolunda uzanan bir fay hattı. Ama burada unutmamak lazım ki Bursa’da çok büyük deprem olursa bu İstanbul’da da çok hissedilebilir. Daha önce 1999 Gölcük depreminde bunu yaşadık. O yüzden zemini iyi olmayan Avcılar, Küçükçekmece ve Büyükçekmece gibi semtlerde daha fazla dikkatli olmak gerekiyor. Türkiye deprem konusunda bir bayrak gibi sallanıyor. Türkiye’nin her yerinde aynı tehlike mevcut” dedi.
PROF. DR. ÜŞÜMEZSOY AYLAR ÖNCE DİKKAT ÇEKTİ
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ise katıldığı bir televizyon programında Gemlik bölgesine aylar önce dikkat çekmişti. Üşümezsoy dün meydana gelen depremin ardından yaptığı açıklamada “1999 depreminden sonra Marmara’daki deprem riskinin kuzey fayları yönünde gittiğini ifade etmişti. Ancak burada fay Yalova Çınarcık’tan dönerek Teşvikiye, Esenköy yönüne yani güneye doğru giden bir fay söz konusu. Onların dışında Gemlik Körfezi’nin güney kenarındaki faylar söz konusu. Dün depremin meydana geldiği fay hattı da normal bir fay olarak nitelendirilebilir. Burada kuzey güney yönlü çekilme doğu batı yönlü de çökme söz konusu. Daha önceki açıklamalarımda da bu fayların en fazla 6 ve 6.5 büyüklüğünde deprem üretebileceğini belirtmiştim. 1999 yılında kırılan fayın Gemlik’ten geçtiğini gösteren haritalar mevcut.
Bugün meydana gelen depremin olduğu fay hattı da çökme özellik gösteren fay hatlarından biridir. Ancak uzanan Kuzey Anadolu fayının kolları ile normal fay olarak adlandırdığımız bu fay birlikte kırılırsa burada meydana gelecek olan deprem 6.5’i geçebilir. Depremin hissedildiği illere baktığımızda kuzey ve güney kısımda yer alan illerde daha etkili olduğunu söyleyebiliriz. Bu da depremin fayın kuzeye bakan yönünde olmasından kaynaklanıyor” ifadelerini kullandı.
