Mısır'ı, Babil'i unutun! Lidyalılar en büyük tümülüsü Ege'ye inşa etti

Arife Kübra Zımba - Posta.com.tr Alyattes tümülüsündeki mezar odası, yağmalara karşı tümülüs merkezine uzak olarak inşa edilmiş olsa da, anıtı bulan Ludwig Peter Spiegelthal'a göre antik dönemde yağmalanmıştı. Bir toprak yığınını andıran tümülüsün, dönemin esnafı, işçileri tarafından para toplanarak yapıldığı saptandı. 

DÜNYADA İLK SIRALARDA YER ALAN DEV TÜMÜLÜS: ALYATTES 

Kroisos’un babası Lidya Kralı Alyattes'e ait olduğu saptanan ve en büyük tümülüslerin başında gelen Alyattes tümülüsü, Lidyalılar tarafından şu anki Manisa ilinin Salihli ilçesine inşa edilmiştir. Tümülüsün bulunduğu ve Bintepeler olarak adlandırılan nekropol, İlk Çağ döneminde, yaklaşık MÖ 6. ve 7. yüzyıllarda yapılmıştır. 

En büyüklerinden olan Alyattes tümülüsünün ise etekleri büyük taşlarla örülmüş bir toprak yığını şeklindedir. İnşa süreci ise esnaf ve işçi gibi kesimlerin parası ile sürmüştür. Üzerinde yer alan bloklardan bazılarında her meslek dalının ne kadar para verdiği yazıyor.

Karyalı Herodotos, Historia kitabında Alyattes tümülüsü hakkında şunları söylemiştir: (Lidya’da) görülmeye değer bir anıt vardır. Mısır’dakiler ve Babil’deki anıtlar bir yana, öyle bir anıt vardır ki, bilinen bütün öbürlerini aşar. Bu, Kroisos’un babası Alyattes’in mezarıdır, etekleri büyük taşlarla (krepis) örülmüş bir toprak yığınıdır. Küçük esnafın, el işçilerinin ve aşk satıcısı küçük kızların topladıkları paralarla yükseltilmiş bu anıt. En yüksek yerinde, ben oradan geçtiğim zamanda da, beş tane taş blok vardı, üzerlerinde kazılı olan yazıtlarda, buna katılan her meslek dalının ne kadar verdiği yazılıydı.....Bu mezar, çepeçevre altı stad ve iki plethron’dur; genişliği on üç plethron’dur. Yanında büyük bir göl vardır, ki Lidyalılar hiç kurumaz derler; adı Gyges gölüdür. İşte bu konudaki sözümde bu kadardır.'' 

Ancak hiç kurumaz denen Marmara Gölü, kontrolsüz tarımsal sulama nedeniyle kurudu. Alyattes Tümülüsü özenle yontulmuş bloklardan inşa edilmiş mezar odasına sahiptir. Mezar odası, yağmacıların erişmesini engellemek amacıyla tümülüsün merkezinden uzak bir noktaya konsa da, 19.yy’da Prusya elçisi Ludwig Peter Spiegelthal tarafından keşfedildildiğinde mezar çoktan antik dönemde yağmalanmış halde bulundu. Bilinen en büyük tümülüs olan Alyattes, 355 metre çapında, 69 metre yüksekliğinde, çevre uzunluğu ise 1115 metredir.