Sıcaklık rekorları yolda, binlerce yıllık takvimler iflas etti! Mart ayında bizi hangi hava olayları bekliyor?

 İpek ALEMDAR GÖDE – ipek.alemdar@posta.com.tr ‘Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır’ sözü bu yıl mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar ile nerdeyse tarihe karıştı. Erken bahara aldanan meyve ağaçları çiçek açmaya başladı, güneşi görenler güneyde sahillere akın etti. Peki ‘kocakarı soğukları’nın yaşandığı Mart ayı boyunca sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde mi seyredecek? İklim Bilimci Dr. Okan Bozyurt, önümüzdeki günlerde beklenen hava sıcaklıkları ile ilgili önemli uyarılarda bulundu.

ANKARA NEREDEYSE HAZİRAN AYI GİBİ

Sıcaklıkların yurt genelinde mevsim normallerinin üzerinde seyrettiğinin altını çizen Bozyurt açıklamasında “Mevsim normallerinin 8-12 derece üzerinde bir hava var. Son yılların en sıcak Mart ayı olduğunu söyleyebiliriz. Hatta önümüzdeki günlerde Ankara’da hava sıcaklığı gölgede 28 dereceyi gösterebilir. Bu ancak Mayıs ayı sonunda ya da Haziran ayında görülmesi gereken bir değerdir. Ama biz bu sene bunu Mart ayında Ankara’da göreceğiz. Afyonkarahisar gibi soğuğu ile ünlü bir yerde sıcaklığın 25-26 dereceye kadar çıkması bekleniyor. Afyonkarahisar’ın tarihinde böyle bir olay yok. Bu yaşananları iklim krizine bağlayabiliriz. Ülkemizde devamlı güneyli hava akımları hakim” dedi.

BALKANLAR ÜZERİNDEN GELİYOR

Mart ayının sonlarına doğru Balkanlar üzerinden serin hava dalgasının gelmesinin beklendiğini ifade eden Bozyurt, “Bu yıl Türkiye’nin kuzey bölgeleri dışında kalan noktaların karsız bir yıl geçirdiğini söyleyebiliriz. Ama Türkiye’nin kuzey bölgeleri mevsim normallerinde kar yağışı aldı. Hatta İstanbul’da da bu kış kar yağışı görüldü.

Afrika’dan gelen sıcak hava kütlesi ile birlikte yurdumuzda da sıcaklıklar önemli derecede yükseldi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre 18 Mart itibari ile de ülkemizde Balkanlar üzerinden gelen serin havanın etkili olması bekleniyor. Hava sıcaklığının 10-12 derece azalacağını söyleyebiliriz. Buna bağlı olarak iç kesimlerin yükseklerinde karla karışık yağmur görebiliriz. O noktada Mart gerçek yüzünü gösterecektir” şeklinde konuştu.

‘LA NİNA ÇABUK BİTTİ, EL NİNO GERİ DÖNÜYOR’

Dünya genelinde özellikle kuzey kesimlerde çetin kış şartlarının yaşandığını belirten Bozyurt, yaz ayları için sıcaklık rekorlarının gelebileceğini söyleyerek “Dünya genelinde iklim olaylarına baktığımızda Kanada, ABD ve Avrupa’nın iç kesimlerinde kış şartlarının çetin geçtiğini söyleyebiliriz. Türkiye’nin içinde bulunduğu İspanya, İtalya, Yunanistan’ı kapsayan kuşak için sert bir kış yaşanmasa da Şubat ayı içinde sıcaklıkların mevsim normallerinin altına kadar düştüğünü ifade edebiliriz. Türkiye’de de kuzey ve doğu bölgelerinde ciddi anlamda kar yağışları görüldü. 3-4 yıldır bu kar yağışı görülmüyordu. Aralık ve Ocak ayları mevsim normallerinin üzerinde Şubat ayı ise mevsim normallerinde geçti. Bunun temel nedeni ise bu sene etkisini sürdüren La Nina koşulları. Ama kötü bir haberim var. La Nina çabuk bitti El Nino geri dönüyor. Eğer böyle giderse 2025 yılı yaz ayları için rekor sıcaklıklar beklendiğini söyleyebiliriz. Haziran ayında olması gereken sıcaklıları şu anda Mart ayında yaşıyoruz. Bu da yaz ayları için beni korkutuyor” uyarısında bulundu.

DAHA FAZLA ÇÖL TOZU GELİYOR

Son yıllarda ülkemize daha fazla çöl tozunun taşındığının altını çizen Bozyurt, “İklim krizinin en büyük özelliği güneyli sıcak hava dalgalarının kuzey enlemlere doğru yönelmesi. Türkiye’nin de içinde bulunduğu 40. Enlem son derece kırılgan bir yapıya sahip. Bizim hemen güneyimizde Kuzey Afrika’da konuşlanmış Subtropikal Yüksek basınç çekirdekleri var. Küresel ısınma ile birlikte bu alan kuzeye doğru yayılıyor.

Çöl tozlarının son dönemlerde ülkemizde etkili olduğu toz taşınım frekansı giderek arttı. Bu da aslında güneyden gelen sıcak hava dalgalarının ülkemizde artık daha fazla etkili olduğunun kanıtı. Toz taşınımları bu sıcak hava kütleleri ile birlikte ülkemize geliyor.

Önümüzdeki günlerde Afrika üzerinden gelecek olan sıcak hava dalgası ile birlikte yeni bir toz taşınımı söz konusu. Vatandaşlarımızın bu konuda tedbirli olması gerekiyor. Bu taşınımın İstanbul’a kadar uzanacağını düşünmüyorum ama güneydeki illerimizde yaşayan vatandaşlarımızın tedbirli olması gerekiyor” dedi.

HAVA OLAYLARI SÜRPRİZLERLE DOLU

Son yıllarda sürpriz hava olaylarının yaşandığını belirten Bozyurt, “Halk takvimine göre 11 Mart itibari ile ‘kocakarı soğukları’nın başlaması gerekiyordu. Ancak şu an hava sıcaklığı giderek artıyor. Bu da Halk takviminin bir yerde iflası demek oluyor. Artık iklim olayları belli bir düzenden çıktı. O yüzden binlerce yıldır süre gelen halk takvimleri de artık bir hüküm sahibi olmuyor. Bu da ciddi anlamda sıkıntı demektir. Son yıllarda ağaçlar daha erken çiçek açmaya başladı. Vaktinden önce çiçek ağaçların verimlerinde düşüşler söz konusu. Ağaçlar yorgun uyanmış oluyor bu da meyve kalitesini ve verimini doğrudan etkiliyor” şeklinde konuştu.