Sürpriz ittifak
2019’daki yerel seçimlerde Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı yarışmıştı. 2023’te yapılan milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından ise Millet İttifakı dağılmıştı. Ancak dün vatandaşlar sandıkta ittifaka gitti. İl Genel Meclisi seçimlerinde kendi partisine oy verenler, belediye seçiminde kazanacağını düşündüğü adayı desteklemeyi tercih etti.
AK Parti 22 yıl sonra ilk kez seçim kaybetti. CHP yüzde 37.55 ile birinci parti oldu. AK Parti’nin oyu yüzde 35.62’ye düştü. 2023 milletvekili seçiminde yüzde 2.8 oy alarak sürpriz yapan Yeniden Refah yüzde 6.12 ile üçüncü parti olurken yüzde 5.6 ile DEM dördüncü sırada yer aldı. MHP yüzde 4.94 oy aldı. Seçimin kaybedeni ise yüzde 3.77 oy alan İYİ Parti oldu.
CHP BİRİNCİ PARTİ
AK Parti 2019’daki yerel seçimde 15’i büyükşehir olmak üzere 39 ilde, CHP 10’u büyükşehir olmak üzere 20 ilde, MHP 1’i büyükşehir olmak üzere 11 ilde, DEM (HDP) ise 3’ü büyükşehir olmak üzere 8 ilde belediye başkanlıklarını kazanmıştı. Dünkü seçimlerde yüzde 37.44 ile birinci parti olan CHP, 15’i büyükşehir olmak üzere 36 ilde zafer kazandı. AK Parti 11’i büyükşehir 23 ilde birinci oldu. AK Parti ile birlikte Cumhur İttifakı’nın üyesi olan MHP 29 ilde aday göstermişti. MHP 8 ilde zafer elde etti. DEM 3’ü büyükşehir 10 ilde birinci parti oldu.
İYİ PARTİ’NİN KAYBI
Yeniden Refah 1’i büyükşehir 2 ili kazanarak 2023 seçimlerinde elde ettiği başarılı sonucun sürpriz olmadığını ortaya koydu. İYİ Parti sadece Nevşehir’i; BBP, kurucusu Muhsin Yazıcıoğlu’nun memleketi Sivas’ı kazanabildi. Türkiye genelinde 27 ilde belediye başkanlıkları el değiştirdi. Bu sonuçlara göre AK Parti ve MHP’nin elindeki belediye sayısı azaldı. CHP ve DEM’in elindeki belediye sayısı arttı. 2019 yerel seçiminde yüzde 27.48 oy alan CHP oy oranını yüzde 10 artırarak 37.55’e çıkardı. AK Parti’nin yüzde 38.86’lık oy oranı yüzde 35.62’ye düştü. Seçimini en büyük kaybedeni olan İYİ Parti’nin oy oranı 2019 seçimlerindeki yüzde 7.17’den yüzde 3.77’ye düştü.
6 BÜYÜKŞEHİR DEĞİŞTİ
MHP’nin oy oranı yüzde 6.55’ten yüzde 4.94’e indi. DEM’in yüzde 4.15 olan oy oranı ise yüzde 5.60’a çıktı. 30 büyükşehirden 5’inde partiler el değiştirdi. Bursa, Balıkesir, Denizli AK Parti’den CHP’ye geçti. Manisa MHP’den CHP’ye geçti. Şanlıurfa’da ise AK Parti’de olan büyükşehir belediyesini Yeniden Refah kazandı. Hatay da CHP’den AK Parti’ye geçti. Büyükşehir olmayan illerde en büyük kaybı AK Parti yaşadı. AK Parti’nin elindeki iller 24’ten 12’ye düştü. MHP’nin elindeki iller ise 10’dan 8’e düştü. CHP 10’dan 21’e, DEM 5’ten 7’ye yükseldi. 2019 seçimlerine katılmayan Yeniden Refah ile hiç il kazanamayan İYİ Parti ve BBP ise 1’er şehirde zafer elde etti.
47 YIL SONRA CHP ZAFERİ
CHP lideri Özgür Özel oy sayımı sürerken yaptığı açıklamada “Bugün seçmen yeni bir siyasetin kurulmasına karar verdi. Bugün seçmen 22 yıllık Türkiye fotoğrafını değiştirmeye, yeni bir siyasi iklime kapı aralamaya karar verdi. Bugün seçmen cumhuriyetin ikinci yüzyılının ilk seçimlerinde iktidarın orantısız gücünü yerelden dengelemeye karar verdi. Milletimiz ekmeğini küçültenlere, demokrasiyi ezenlere, hukuk devletini çökertenlere açık bir mesaj vermiştir. Elde ettiğimiz başarının en önemli sonucu; CHP başının üstündeki yüzde 25’lik gözle görünmez tabanı kırmıştır, tuzla buz etmiştir. Parti teşkilatına sürprizim, 1977’den beri ilk kez CHP’nin birinci parti olmasıdır” diye konuştu.
‘KAYBEDEN YOK’
Özel “Bilinmesini isterim ki bu galibiyetin bir kaybedeni yoktur. Başarımız kimsenin hezimeti değildir. 2019’da AK Parti’den aldığı İstanbul, Ankara, Mersin, Adana ve Antalya belediye başkanlarımıza özel olarak teşekkür etmek isterim. Bu sonuçların iktidar partisine de önemli katkılar yapacağını, bir öz eleştiri imkanı sunacağını düşünüyorum. 1989’dan beri ilk kez Adıyaman’ı, 1977’den beri Amasya’yı, Bartın’ı Giresun’u, Kastamonu’yu, cumhuriyet tarihinde ilk kez Manisa, Afyonkarahisar, Kırıkkale, Kilis, Kütahya, Uşak ve Zonguldak’ı kazandık” dedi.
KATILIM ORANI DÜŞTÜ
2023 milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçiminde katılım oranı yüzde 87.05 olmuştu. Dün yapılan yerel seçimlerde ise katılım oranı yüzde 75.57’ye düştü. Bu, yerel seçimlerde yüzde 50.13’lük katılım oranının yaşandığı 1977’den bu yana en düşük katılım oldu.