Hangi diş fırçasını kullanmalıyım? Elektrikli mi manuel mi?

Diş estetiği sorunlarının çoğu yıllarca süren diş fırçalama ihmalinden ve eksik fırçalamadan oluşuyor. Sağlıklı dişler sağlıklı gülüşler sosyal sorumluluk projemiz için Türkiye’nin diş haritasını çıkardığımız araştırmaya göre nüfusumuzun yüzde 86’sı diş fırçalamazken evlerin yüzde 70’ine ise diş macunu girmiyor.

Diş bakımına önem veriliyor mu?

Bir kişinin yılda 4 kez diş fırçası değiştirmesi gerekirken ülkemizde her 4 kişiye 2.2 diş fırçası düşüyor. Bu da demek oluyor ki, bir kişi bir diş fırçasını ortalama 2 yıl kullanıyor. 4 kişilik bir ailenin tüketmesi gereken yıllık macun miktarı 24 tüp. Fakat araştırmalara göre bu rakam 7 tüp macunda kalıyor. Bu sayılara bağlı kalarak çıkarılan başka bir çarpıcı sonuç da diş macunu tüketim miktarıdır. Bunların yanında ağız temizliği için diş fırçası kadar önemli olan diş ipi ve ağız bakım suyu kullanımı ülkemizde yok denecek kadar az; her 100 evden 2’sine giriyor.

Türkiye’de günde 2 kez düzenli diş fırçalayan kişi oran yüzde 15’de kalırken 35-44 yaş grubunda yapılan 1500 kişilik anket sonucunda kişilerin yüzde 5’inin hiç diş hekimine gitmediği ortaya çıkmış durumda. Diş hekimi olarak fikrimi paylaşmam gerekirse hangisini kullanırsak kullanalım şart olan dişlerimizi fırçalamamız gerektiği.

Dişleri düzgün fırçalamamak hangi sağlık sorunlarına neden oluyor?

Diş eti Hastalığı nedeniyle kısa vadede ağız kokusu uzun vadede diş kaybı yasayabilirsiniz. Diş eti hastalıklarının en büyük nedeni; ihmal edilen ağız ve diş sağlığıdır. Bunun yanında dişleri çok sert fırçalamak da diş eti rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Sağlıksız diş etinin belirtisi, fırçalama sırasında kanayan ve ağrıyan diş etleridir. Dişler üzerinde biriken bakteri tabakaları, diş eti sağlığını bozarak ilerleyen safhalarda; iltihaplı dişlere, doku ve kemik kaybına neden olabilmektedir. Enfeksiyon nedeniyle kemik kaybı başladığında profesyonel olarak tedavisi yapılmazsa çürüksüz dişlerinizi de kaybedebilirsiniz.

Toplumda sık görülen hastalıklardan biri olan sinüzit, diş ağrısına neden olabileceği gibi dişteki enfeksiyon kaynaklı sinüzit de gelişmiş olabilir. Üst azı dişlerinde enfeksiyon durumunda, gömülü 20 yaş dişi olması halinde maksiller sinüs enfeksiyonu oluşabileceği pek çok araştırmanın sonucunda ortaya konmuştur. Özellikle tek taraflı burun akıntısıyla birlikte ağız kokusu, dişlere dokunulduğunda şiddetli ağrı gibi belirtilerden yakınıyorsanız, dental kaynaklı sinüzit ihtimali göz ardı edilmemeli ve dişin enfeksiyona yönelik tedavi için diş hekimine başvurulması gerekmektedir.

Şaşırtıcı da olsa, yapılan araştırmalara göre her gün diş fırçalamayan insanların yüzde 22 ile 65’inde bunama riski mevcut. Yine farklı bir araştırma bize Alzheimer hastalarının beyinleri, diş eti hastalığıyla ilişik daha fazla miktarda bakteriye sahip.

Şeker hastalığı, kötü diş sağlığı iltihabı artırarak insülin direnci (prediyabet) için tehlike unsuru olabiliyor.

Böbrek, beyin apsesi, kalp hatta gebelik komplikasyonlarına kadar daha birçok hastalığa neden oluyor.

Diş ve ağız sağlığı bu kadar önemliyken ağız bakımını manuel mi elektrikli fırçalarla mı daha iyi yapacağımız sorusu önemli.

Elektrikli fırça daha mı iyi?

Diş hekimleri olarak şunu söyleyebiliriz ki; bu durum her kişi için değişir. Manipülasyonu iyi değilse yani manuel fırçayla yeterli, fırçalamayı yapamıyorsa elektrikli fırça gerekli. Çok sert fırçalama yapıp diş etine ve dişinin minesine zarar veriyorsa da elektrikli fırça gereklidir. Fırçalama işlemini yapmış olmak için yapıyorsa yine elektrikli fırça gereklidir.

Diş fırçalarken önemli olan tüm diş yüzeyini fırça ile temizleyebilmek. Özellikle diş ve diş etinin birleştiği sınırda 1 mm bir cep vardır. Bu cebin temizlenmesi çok önemlidir. Genellikle bu birleşim sınırı düzgün fırçalanmaz.

Dişlerimizi düzgün nasıl fırçalarız?

Diş fırçası 45 derecelik açı ile tutulur ve diş eti hizasından başlanarak ağız boşluğuna doğru fırçalanır. Dış yüzeylerden başlayan fırçalama sert darbelerle değil, yumuşak ve dairesel biçimde, ön dişlerden arka dişlere doğru yapılmalıdır.

• Dişlerin iç yüzeyleri aynı şekilde fırçalanır. Fırça eğik tutularak, diş etinden ağız boşluğuna doğru hareket ettirilir.

• Dişlerin çiğneme yüzeyleri fırça düz olarak ileri geri hareket ettirilerek fırçalanır.

Sağlıklı diş etleri fırçalama sırasında kanamaz!

Eğer diş fırçalama esnasında diş etleriniz kanıyorsa, iyi temizlenemiyor demektir. Kanayan yer daha dikkatli, daha uzun süre ve özenli bir şekilde fırçalanmalıdır.

Sık yapılan hatalar nelerdir?

• Diş etine temas etmeden sadece dişleri fırçalamak.

• Dil-damak tarafını midesi bulandığı için sadece ön yüzleri fırçalamak.

• Üstünkörü fırçalamak.

• Macunu diş fırçasının kıllarını kaplayacak şekilde sürmek. Macun leblebinin yarısı kadar konsa yeterlidir. 6 yaş altına macun kullanılması önerilmez. 12 yaş altında ise fırçalama sonrası ağzını 3-4 kez çalkalayabiliyorsa kullanılabilir.

• Diş macunu ve ağız gargalarından aşırı fayda beklemek yanlıştır. Asıl olan mekanik temizliktir. Mekanik temizlik sadece diş fırçası ve diş ipi ile mümkündür.

• Üst ve alt yirmilik dişlerin olduğu kısımları fırçalamamak.

• Çarpık dişleri temizlerken fırçanın yönü ve şekli dişin pozisyonuna göre değiştirmemek.

• Aşırı kuvvet uygulayarak fırçalamak uzun dönemde diş eti çekilmesine ve dişte özellikle köşe dişlerde kama şekilde aşınmalara sebep olur.

• Çok uzun süre diş fırçalamak.

• Daha iyi temizlediği düşüncesi ile karbonat tozu kullanmak.

• Diş eti kanadığı için fırçalamayı bırakmak.

Elektrikli diş fırçaları, diş fırçalama tekniğinizi geliştirmenize yardım eden birçok özellik sayesinde değişik faydalar sağlayabilir. İşte bunlardan bazıları:

Zamanlayıcı: Birçok elektrikli diş fırçası, sizi tavsiye edilen zamanın tamamını kullanmanıza teşvik etmek için iki dakikalık bir zamanlayıcı ile sunulur. Bazı fırçalar, ağzın her çeyreğini eşit miktarda fırçalamanızı sağlamak için her 30 saniyede bir titreşim ya da sinyal yollar.

Basınç sensörü: Sert fırçalamaya yatkınsanız bazı modeller, dişlerinize fazla baskı yaptığınızda ve aşınma riski yarattığınızda aktif hale gelen bir sensör içerir.

Daha geniş sap: Elektrikli diş fırçaları, romatizma ve bazı sağlık sorunları olanların fırçayı normal fırçalara göre daha kolay tutup kullanmalarını sağlayan geniş ve rahat saplarla sunulur.

Temizleme modları: Bazı elektrikli fırçalar farklı modlarla sunulur. Böylece ağız hijyeni hedefleriniz doğrultusunda ağzınızdaki bazı dişleri nasıl temizleyeceğinizi seçebilirsiniz. Örneğin, bazıları daha nazik bir temizleme için hassas dişlere yönelik bir moda sahiptir.

Hatırlatıcılar: Elektrikli diş fırçanız, daha temiz kalması ve dişlerinizi yıpranmış fırça kıllarıyla fırçalamanızı önlemek için üç ayda bir fırça başını değiştirmenizi hatırlatabilir.

Akıllı telefon uygulamaları: Son teknoloji modeller, Bluetooth ile ya da bir akıllı telefon uygulamasına bağlanan yerleşik sensörlerle sunulabilir ve fırçalama alışkanlıklarınızı takip edebilir. Bu uygulamalar çocuklar için de mevcuttur. Böylelikle erken yaşta sağlıklı ağız bakım alışkanlıklarını kazanmalarını teşvik edebilirsiniz.

Sonuç olarak amaç aynı; diş ve ağız sağlığımıza özen göstermek genel sağlığımız için büyük kazanç. Bu nedenle kendinize en rahat ve uygun yöntemi siz seçeceksiniz.