Ömer Faruk Ekinci / Posta.com.tr - Geçmiş yılların güzelliği ve gizemleri gün geçtikçe yeniden keşfedilmeye devam ederken bu ilgi çekici keşiflerin biri de yine sosyal medyadan çıktı. 1960'lı yıllara ait olduğu düşünülen bir plak ve içerisinde bulunan envai çeşit ses kayıtları büyük ilgi kaynağı oldu. Bu ses kayıtlarının arasında neler yok ki; Atatürk şiiri okuyan 9 yaşında bir çocuk, turistlere terlik satmaya çalışan esnaf, dondurmacılar, minibüsler...

Söz konusu kayıtlar, 'Request Record' şirketi tarafından 'Recorded in Turkey' (Türkiye'de kaydedildi) notuyla basıldı. 'İstanbul'dan Sesler' plağına hala ulaşabilmek oldukça mümkün ama bu ulaşımdaki kolaylık kayıtların gizemini azaltmıyor.

Bu ses kayıtlarının en büyük gizemi ise, ne amaçla çekildiğinin hala ortaya çıkmaması. Yapıldığı dönemde gurbetçilerin memleket hasretini gidermek için mi yapıldı, yoksa batılılar için ilginç bir deneyim olması için mi yapıldı? Bu soruların hiçbirinin bir cevabı olmamasına rağmen yaklaşık 60 yıl sonra ortaya çıkan bu plak, birçok insanı geçmişin tozlu sayfalarına götürdü.

GURBETÇİLER İÇİN Mİ YAPILDI?

Bu gizemli kayıtların yurt dışında yaşayan ve memleket hasreti çeken gurbetçi Türk vatandaşlarının sesler ile birlikte bir nebze olsun kendi ülkelerinde hissetmesi hedeflenmiş olabileceği düşünülüyor. Yalnız bu güne kadar pek çok kopyasının ortada olmadığı düşünülürse bu amaca çok da hizmet etmiş olarak durmuyor.

"İLGİNÇ BİR DOĞU DENEYİMİ"

Öte yandan kayıtların, çok fazla ülke gezmeye çıkmayan batılı insanlar için 'tıpkı oradaymış gibi' bir tecrübe yaşatması amacıyla kaydedildiği de güçlü iddialar arasında bulunuyor. İkinci dünya savaşı sonrası tüm dünya yaralarını sararken gerek ekonomik zorluklar, gerekse güvenlik kaygısı sebebi ile dünya turizminin azaldığı göz önünde bulundurulursa bu seçenek de oldukça makul görünüyor.

Bir başka sosyal medya kullanıcısı ise bu ses kayıtlarının sinema filmlerinde efekt ya da ambiyans oluşturmak için kullanılmak üzere kaydedildiğini öne sürdü. Bu son derece otantik seslerin kullanıldığı sahnelere katacağı ambiyansı düşünürsek bu da hiçe sayılamayacak türden bir ihtimal.

Gizemli plak, sosyal medya kullanıcılarının akıllarına 1900'lerin başında Osmanlı Devleti'nde sokak satıcılarının seslenişlerinden yapılan ilginç albümü getirdi. Söz konusu plakta da; ekmekçi, sütçü, yoğurtçu, sebzeci, mısırcı, balıkçı ve sucu olmak üzere birçok sokak satıcısının seslenişleri notalaştırılmıştı.

İşte gizemli plağın içerisindeki kayıtların listesi:

Istanbul Wakes Up - İstanbul uyanıyor
Cats Fighting - Kedilerin kavgası
Fish Market - Balık pazarı
Fruit Vendor - Manav
Street Vendor Of Inexpensive Shoes For Women - Kadınlar için uygun fiyatlı ayakkabı satıcısı
Bosphorus Ferry Boat Station - Boğaziçi Feribot İskelesi
Ferry Boat On Bosphorus - Boğaziçi Feribotu
More Ferry Boat - Daha fazla feribot
Prince Island - Adalar
Summer In Istanbul - İstanbul'da yaz
Gypsy Girl ... Selling Flowers In The Street - Sokakta çiçek satan çingene kız
Vegetable And Cherry Vendor - Sebze ve kiraz satıcısı
Yoghurt Vendor - Yoğurt satıcısı
Taxi Stand - Taksi durağı
Taxi Cab Pools (Jitneys) - Dolmuş durakları
Used Clothing Collector - Kullanılmış kıyafet toplayıcısı
Tin Platter Man - Çömlekçi
Public Auction - Açık müzayede
Haberdasher In Bazaar - Pazarda kırtasiye
Shoe Shop - Ayakkabı dükkanı
Toy Shop - Oyuncak dükkanı
Slipper Shop - Terlik dükkanı
Kebab Shop - Kebapçı
Muezzin Call To Prayer - Ezan okuyan müezzin
Friday Prayer At The Mosque - Camide cuma namazı
Nine Year Old Boy Reciting Poem In School - 9 yaşındaki çocuktan Atatürk şiiri
Street Vendor Selling Stationery - Kırtasiye ürünleri satan seyyar satıcı
Street Vendor Of Magic Tonic - 'Sihirli tonik' satan seyyar satıcı
Vendor Of Pies - Turta dükkanı
Street Vendor Of Squash
Newsboy Selling Papers In The Street - Sokakta gazete satan satıcı
Used Clothing Collector - Kullanılmış kıyafet toplayıcısı
Sound Of A Rainy Night In Istanbul - İstanbul'da yağmurlu bir gece