Atatürk'ün zaman zaman toplantılarını gerçekleştirdiği, Yalova'daki gösterişten uzak ancak dönemine göre donanımlı köşk, Yürüyen Köşk! Orijinal halinde restore edilerek 2013 yılında ziyaretçilere açılmıştır. Bugün Yürüyen Köşk olarak andığımız zamanının çok ilerisinde hazırlanmış köşkün ünü ise yanında bulunan ve yapının yerinin değişmesine neden olan çınar ağacıdır. İşte, Mustafa Kemal Atatürk'ün toplantılarına sahne olan o meşhur Yürüyen Köşk...
Arife Kübra Zımba / Posta.com.tr Hikaye, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 1929 yılında Ertuğrul yatından gördüğü ve ihtişamına hayran kaldığı çınar ağacının yanına bir ev yapılmasını istemesiyle başlar. Köşkün yapımı 22 günde tamamlansa da bir yılın ardından köşkün bugünkü adını almasına neden olacak gelişmeler yaşanır!
YÜRÜYEN KÖŞKÜN HİKAYESİ!
Atatürk'ün 1929 yılında hayran kaldığı çınar nedeniyle seçtiği bölgede yaptırdığı köşkün bugünkü adını alışı 1930 yılına tekabül ediyor. Çınar büyümüştür ve dalları köşke zarar vermeye başlamıştır. Çalışanlar durumu Mustafa Kemal Atatürk'e açar ve dalların kesilmesini talep ederler. Ancak Gazi, ''dal kesilmeyecek, köşk yürütülecek'' talimatı ile talebi geri çevirir.
1930 Temmuz - Ağustos aylarında köşkü kaydırma görevi İstanbul Belediyesi Fen İşleri, Yollar ve Köprüler Şubesi ekipleri tarafından gerçekleştirildi. Kaydırılma işlemini Atatürk beraberinde kız kardeşi Makbule Üstündağ yakından takip eder.
İlk olarak binanın etrafındaki toprak kazılarak temel seviyesine inilir. Ardından bina, altına yerleştirilen raylar üzerine oturtulur. Aşama aşama yapılan işlemin ilk gününde köşkün terası kaydırılır. diğer iki günde de ana bina taşınır. Böylece köşk, 4,80 metre doğuya kaydırılmış olur. Neticede ise Mustafa Kemal Atatürk'ün hayranlıkla izlediği çınar ağacı kesilmekten kurtulur.
Yürüyen Köşk, Atatürk'ün 1929-37 yılları arasında Yalova'ya geldiğinde hem dinlendiği hem de çalışmalarını yürüttüğü mekan olmuştur. Türkiye'nin tarihindeki dönüm noktalarını oluşturan kararların bir kısmını burada almıştır.
Halk arasında Yürüyen Köşk olarak anılan yapı, Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu 12.07.1980 tarihli karar ile korunması gerekli Kültür ve Tabiat Varlıkları arasında sayılarak tescillenmiştir. Öte yandan kökün kaydırılmasına neden olan Doğu Çınarı da tescillenerek 2015 yılındaki raporla 410 yaşında ve sağlıklı olduğu tespit edilmiştir.
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN EVİNE ÖZLEMİ!
Yürüyen Köşk'ün hikayesinin yanı sıra bazı özellikleri de hayli ilgi çekici. Yapıldığı dönemde yaygın olmayan ısıtma sistemi kullanılan köşkün alt katında yerden ısıtma, üst katta ise duvardan ısıtma vardır.
Toplantıların yapıldığı terastaki camlar ise kristalden yapılmış ve ses geçirmezdir. Diğer önemli özelliği ise bu köşkte de mutfak olmayışı. Köşkün bahçesinde o dönem müştemilat olarak kullanılan yapıdaki mutfakta yemekler yapılarak köşke getiriliyordu. Mustafa Kemal'in Selanik'teki evi dışında kaldığı neredeyse hiçbir evde mutfak yer almadığı biliniyor.
Evine, büyüdüğü ortama olan özlemi hiç dinmeyen Atatürk'ün Yalova'daki köşkte annesi Zübeyde Hanım'ın elleri ile işlediği sarı bir yorganı vardır. Yalova'ya gelişinde mutlaka annesinin elleri ile yaptığı yorganı kullandığı ifade ediliyor. Köşkü araştıranlar görecekler ki Atatürk'ün çınarın gölgesinde dinlenirken kahve içtiği görseller vardır. O fotoğraflarda görülen kahve içtiği fincan ise hala köşkte ziyaretçilerini bekliyor...