Osmanlı döneminde ehl-i hiref zanaat ustalarına verilen isimdir. Bu teşkilatta yeni sanatkarlar yetiştirilir ve gelişmeleri sağlanırdı.

EHL-İ HİREF NEDİR?

Bazı eski dönem terimleri ile sürekli karşılaşan kişiler ne olduğunu merak ederek araştırmaya başlarlar. Ehl-i hiref de genelde sanat tarihine ilgi duyanlar ya da tarih ile ilgilenen kişiler tarafından merak edilir. Ehl-i hiref sanatla uğraşan ya da zanaat sahibi kişilere verilen bir isimdir.

Hiref kelimesi hirfet kelimesinin çoğulu olarak kullanılır ve anlamı da sanatkar meslekler demektir. Bu nedenle sanatında uzman olan kişilere, zanaat ustalarına Osmanlı döneminde ehl-i hiref denirdi. Ehl-i hiref'in Osmanlı dönemindeki ilk temelleri 2. Beyazıt döneminde atılmaya başlanmıştır ve daha sonrasında gelişerek günümüze kadar gelmiştir.

OSMANLI'DA EHL-İ HİREF KİMLERE DENİRDİ?

Osmanlı devletinin döneminde kültür ve sanat unsurlarına oldukça önem verilmiştir. Ehl-i Hiref teşkilatı Osmanlı döneminde oluşturulmuş ve günümüzde de kültür sanatın gelişmesinde etkin rol oynamıştır. Önemli bir kültür sanat kuruluşu olan ehl-i hiref el sanatları ile uğraşan, sanatçı ve zanaatkar yetiştiren ustaları kapsar.

Ehl-i hiref teşkilatında ustalar ile yetiştirdikleri çıraklar vardır ve devşirme olarak çıraklar seçilerek acemi ocağında yetiştirmeye gönderilir. Usta sanatkarlar çırakların içinden en yeteneklileri seçerler ve bu sayede daha iyi sanatçılar yetişmesini sağlarlardı. Osmanlı devletinde donanımlı ve yetenekli sanatçılar çıkmasındaki en büyük etken ehl-i hiref teşkilatı olmuştur.

Bu teşkilat bizzat Osmanlı padişahının himayesinde olmuş, eşsiz sanat eserlerinin çıkmasına olanak sağlamış ve günümüze kadar da devam etmiştir. Saray himayesinde geliştirilmiş olan ehl-i hiref teşkilatı için ilk temeller II. Beyazıt döneminde atılmaya başlanmıştır.

EHL-İ HİREF NE DEMEK?

Osmanlı döneminde sarayın ehl-i hiref teşkilatı anlam olarak sanat ehli demektir. Sanat ve zanaat alanında gelişmiş ustaların olduğu, yetenekli öğrencilerin seçildiği bir teşkilattır. Ehl-i hiref teşkilatında alanında uzman kişiler özel yetenekleri seçer ve kendi bünyelerinde gelişmeleri, yetişmeleri sağlanır.

Uzun yıllar boyunca sarayda sanatsal ürünlerin çıkması bu teşkilat sayesinde mümkün olmuştur. Ehl-i hiref teşkilatının ilk ortaya çıkması 2. Beyazıt dönemine denk gelir. Sonrasında gelişmiştir ve günümüzde de devam etmektedir. Ehl-i hiref teşkilatında usta-çırak kavramları vardır.