Hacı Bayram Veli, özellikle Anadolu’da İslamiyet’in filizlenmesinde büyük rol oynayan önemli isimlerden birisidir ve Ankara’da Hacı Bayram-ı Veli Camii, her yıl milyonlarca inanan tarafından ziyaret edilmektedir. TRT1’de yayınlanmaya başlayan Hacı Bayram-ı Veli: Aşkın Yolculuğu dizisinin ardından ise Hacı Bayram Veli’nin hayatı, eserleri ve sözlerine dair detaylar araştırılmaya başlandı…

HACI BAYRAM VELİ KİMDİR?

Doğum ismi, Numan bin Ahmed olan Hacı Bayram Veli 1352 yılında Ankara’da doğan Türk mutasavvıf ve şairdir. Hayatı boyunca hep ilim ile ilgilenen ve eserle kaleme alan Hacı Bayram-ı Veli, Fatih Sultan Mehmet'in hocası olan Akşemseddin'i de yazmış olduğu eserleri ile etkilemiştir.

Safevî Tarikâtı büyüklerinden Hoca Alâ ad-Dîn Ali Erdebilî’nin talebelerinden olan Şeyh Hâmid Hâmid’ûd-Dîn-i Veli'nin müridi ve Bayramîyye Tarikâtı'nın kurucusudur. Yaşamı boyunca pek çok mürit yetiştirmiştir.

Anadolu'da usta öğretmenlerden ders alan ve medreselerde yetişen Hacı Bayram Veli, eserlerini eski Türkçe olarak yazmış ve bilim ve tasavvuf üzerine yoğunlaşmıştır.

İslam ilmine yönelik de pek çok eser ortaya koyan Hacı Bayram-ı Veli yaşamı boyunca en çok Somuncu Baba'dan etkilenmiş ve Somuncu Baba'dan öğrenmiş olduğu şeyleri eserlerinde işlemiştir.

HACI BAYRAM VELİ NE ZAMAN VE NEREDE YAŞADI, TÜRBESİ NEREDE?

1352 yılında Ankara'nın Altındağ ilçesi, Solfasol mahallesinde dünyaya gelen Hacı Bayram Veli, hayatını Anadolu’da geçirmiş ve burada İslam’ın filizlenmesinde büyük rol oynamıştır. 1430 yılında yine doğduğu yer olan Ankara'nın Altındağ ilçesinde vefat eden Hacı Bayram Veli’nin türbesi Ankara'nın Altındağ ilçesinde Hacı Bayram Camii’nin bitişinde bulunmaktadır.

HACI BAYRAM VELİ’NİN ESERLERİ

• Güçtür Feleğin Yayı
• Bilmek İstersen Seni
• Çalabım Bir Şar Yaratmış
• Sen Seni Bil Sen Seni
• Şathiyye
• Malakat
• Velayet Name
• Şerh-i Besmele

HACI BAYRAMI-I VELİ’NİN SÖZLERİ

• En yüce servet, ilimdir.
• Doğruluk dost kapısıdır.
• Her daim nasihat ediniz.
• Abdal, Hak’ka hayran olandır.
• Araştırma, açık bir sınavdır.
• Murada ermek, sabır iledir.
• Cennet için ibâdet geçersizdir.
• En büyük kerâmet çalışmaktır.
• Her ne arar isen, kendinde ara.
• Çalışan insan kötülük düşünmez.
• Adâlet her işte, Hak’kı bilmektir.
• Ârifler hem arıdır hem arıtıcı.
• Îmanın kemâli, âhlak güzelliğidir.
• Dil, mızraktan daha derin yaralar.
• Hiçbir milleti ve insanı ayıplamayınız.
• Allah ile gönül arasında perde yoktur.
• Elden gelen her iyiliği, herkese yapınız.
• Dînine dizlerinle değil, kalbinle bağlan.
• Nefsine ağır geleni, kimseye tatbik etme.
• Hamı pişiremezsen bari, pişmişi ham etme.
• İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
• Âdem suretinde olan herkes, Âdem değildir.
• Âdem’in Âdemliği; akıl, hayâ ve ilim iledir.
• İbâdetin yeri başkadır, işin yeri başkadır.
• Allah’a isyan yolunda kimseye yardımcı olma.
• Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu.
• Kibrin aslı şeytan, tevazûnun aslı Rahmân’dır.
• Düşmanınızın bile, insan olduğunu unutmayınız.
• Dili, dini, rengi ne olursa olsun iyiler iyidir.
• Kimsenin ayıbını arama, kendi ayıbını görür ol.
• Oturduğun yeri pâk et, kazandığın lokmayı hak et.
• Kanâatkâr olanlar, en büyük zenginliğe sahiptir.
• Bizim erkânımız; ahlâkı Muhammed’i ve edebi Ali’dir.
• İnsanın olgunluğu, davranışlarının doğruluğundadır.
• Başkalarından daha çok çalışıp çok ilim sahibi olunuz.
• Hükümdar (idareci), ancak adâleti ile başarılı olur.
• Hakikatin ilk makamı, toprak olacağımızın bilinmesidir.
• Dünya gamından kurtulmak isteyen kabristanlara gitsin.
• Âlimlere ve kendini bilenlere, alçak gönüllülük yaraşır.
• İnsan dilinin arkasında gizlidir.
• Emaneti koruyunuz. Zira din de size emanettir, beden de.
• Cahiller ve hak tanımazlara, sükût ile karşılık veriniz.
• Edeb elbisesini, sırtınızdan ölünceye kadar çıkartmayınız.
• Özünde ve sözünde temiz olmayanların, îmanı tam değildir.
• Konuşurken gürleme, bağırıp çağırma, yüksek sesle bile konuşma.
• Allahü teâlâya isyân yolunda, hiçbir kimseye yardım etmeyiniz.
• Ezanla birlikte camide olunuz, cahiller sizden ilerde bulunmasın.
• Kibir bele bağlanan taş gibidir, onunla ne yüzülür ne de uçulur.
• Önce ilim tahsil ediniz, sonra helalinden para kazanıp evleniniz.