Ünlü İranlı şair Hafız-ı Şirazi 14. yüzyıldan kalma orijinal el yazması Hafız Divanı sanat dünyasının Indiana Jones’u olarak bilinen Hollandalı sanat dedektifi Arthur Brand tarafından bulundu. Alman hükümeti hem de İran gizli servisi yaklaşık 1.1 milyon dolar değerindeki orijinal el yazması Hafız Divanı’nın yıllardır peşindeydi.
Almanya'da yaşayan İranlı koleksiyoncu Jafer Gazi 2007 yılındaki ölümünün ardından ailesi koleksiyonundan yaklaşık bir milyon avro (1,1 milyon dolar) değerinde altın yapraklı hacmin eksik olduğu tespit etti.
İran'da son derece popüler olan ve dünya çapında sanatçılara ilham veren şair Hafiz-ı Şirazi’nin şiirlerinin toplandığı Hafız Divanı'nın orijinal en eski kopyalarından biri için on yıl süren bir araştırma başlatıldı.
Daha önce İngiliz sanatçı Boy George’un kayıp ikonasını bulan ve bu konudaki deneyimiyle nam salan "Sanat Dünyasının Indiana Jones'u" Hollandalı Arthur Brand, kayıp eseri izlemek için çalıntı eseri adım adım izini takip etti.
İran gizli servisi ve Alman hükümeti de eserin peşindeydi
Arthur Brand AFP'ye "Bu benim için çok önemli bir bulgu, çünkü bu çok önemli bir kitap," dedi.
Arthur Brand, 2 yıl önce yaklaşık 1.1 milyon dolar değerindeki 14’üncü yüzyıldan kalma el yazması Hafız Divanı’nı aramaya koyuldu. “Öğrendiğimize göre İran hükümeti de bu eserin peşindeydi. Ama şükürler olsun ki benden haberleri yoktu” diyen Brand, 2018’den bu yana eserin peşinde olduğunu ve eserin Münih’te yaşayan İranlı koleksiyoncu Jafer Gazi’nin koleksiyonunda bulunduğunu belirtti. Gazi’nin, 2007’deki ölümünden sonra koleksiyonundan bazı parçaların çalındığını, eserin o yıldan bu yana hem Alman hükümeti hem de İran gizli servisi tarafından arandığını belirten Brand, 2011’de koleksiyondan 175 eserin bulunduğunu fakat içinden Hafız Divanı’nın çıkmadığını söyledi.
Fars edebiyatının Shakespeare’i olarak biliniyordu
“Fars edebiyatının Shakespeare’i olarak bilinen Hafız’ın Arap dünyası için oldukça önemli bir figür olduğunu biliyoruz. Jafer Gazi’nin koleksiyonundaki iki önemli Hafız Divanı elyazmasından biriydi. Dolayısıyla bu da kayıp eserin ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyordu” diyen Brand, aralarında İranlıların da olduğu birçok kişiyle görüştüğünü belirtti. Ancak İngiltere’deki bir antika satıcısı olan William Veres ile görüştükten sonra sona yaklaştığını kaydeden Brand, eserin Londra’da yaşayan çok önemli bir koleksiyoncuda olduğunu tespit etti. “Koleksiyoncu, bu eserin kaçak olduğunu öğrenince epey şaşırdı. Sonrasında onu ikna etmek zor olmadı. Çünkü hem Alman hükümeti hem de İran gizli servisinin bu eserin peşinde olduğunu öğrenince korkmaması söz konusu değildi” dedi.
Mevlana gibi tasavvuf ve mistik konularda şiirler yazdı
Hafız-ı Şirazi’nin (tam adı Hâce Şemseddin Muhammed) tıpkı Mevlana gibi tasavvuf ve mistik konulara eğildi. Amerikalı denemeci Ralph Waldo Emerson ona "Fars şairlerinin prensi" adını vermişti. Hafız'ın Divanı, İran’da aile kutlamaları sırasında geleneksel olarak okunuyor. Çoğu İran evinde hala bulunuyor.