Hele ki lise sonda Yeldeğirmeni'ndeki dersaneme yazıldıktan sonra tam bir Kadıköy liselisine dönüşmüştüm. Ayağımda yırtık converseler, kendimden büyük sırt çantamla artık semt dışında sosyalleşen bir ergendim. Kadife Sokak'ta takılacaksak o son iki tarih dersinde zaman geçmezdi. Kadife Sokak'ta geçecek bir günün serüveni ise muhakkak Rexx Sineması'nın önünde başlardı. "Nerdesin?", "Rexx'in önüne gel". Düne kadar. İşte bu kadar kısa telefon görüşmeleriydi. Kış Uykusu'nu, Favoirite'yi, Kor'u, Rexx'te izledim. Sinema dersi için koltuklarında satır satır not aldım. Ama bir nankörlük, dün ilk kez, kapanma haberini aldığımda hakkında biraz araştırma yapmak aklıma geldi. Reks Sineması meğer, Türkiye'nin yetiştirdiği önemli mimarlardan Maruf Önal'ın hayatta kalan son eserlerinden biriymiş.

İlk etapta kilise

1800’lü yılların başlarında kilise olarak değerlendirilen bu arsa Kadıköy Rum Ortodoks Cemaati Kiliseleri Vakfı’na ait. Bu parselde 1870’lerde Apollon Tiyatrosu (Sineması) inşa edilir. Aynı zamanda Türk tiyatrosunun ilk kadın tiyatrocusu Afife Jale’nin sahneye ilk çıktığı mekân da olan Apollon Tiyatrosu, 1932'de toprak sahiplerince kiralanarak Hale Sineması olarak işlevine devam eder. Reks Sineması Maruf Önal tarafından 1961 yılında bu parsel için tasarlanır. Sinemada gösterilen ilk film 'Aşkın Günahı' olur. O yıllardaki işletme sahibi Viron Bey’in açıklamasına göre, 2006 yılından itibaren salon sayısı orijinal halinden daha fazla olduğu için, sinemanın 45 senedir Reks olan ismi, kelimeye büyüklük eki kazandıran x’ler kazandırılarak Rexx olarak değiştirilir. O tarihten itibaren de hem festivallerin en güzel buluşma noktası hem de naif çocukların serseriliğe geldiği yer olarak kalır. Belki dedelerimiz koltuklarında takım elbiseyle film izleyen son nesildir.

'İstanbul'la anısı bizden eski olan yerler'

Bu konuda yalnız olamam dedim ve Kadıköylü olduğunu bildiğim için aramak için aklıma ilk Gonca Vuslateri geldi. Tam hakkında bir şeyler yazmak için oturmuştum dedi. Meğer onun için kıymeti büyükmüş. Birinin dokunması lazımmış dökülmesi için. "Benim orada ilk izlediğim film bir korku filmiydi Neslihan" dedi ve anlattı,

Kadıköylü olduğum için daha sonra pek çok festival filmini de hep orada izledim. Ama benim için en önemli anısı, kanserden kaybettiğim arkadaşımla Rexx Sineması'nda gişede bilet sırasında tanışmamız. Afife Jale'nin ilk kez orada sahneye çıkmasından belki de Rexx Sineması benim için çok özel. Belediye, Süreyya Operası'nı muhteşem bir hale getirdi, Rexx Sineması o kendine has halini hep korudu. Kaybedenler Kulübü'nün galasını da Rexx'te yapmıştık. İstanbul'la anısı bizden eski olan yerlerden birisi olan Rexx için de hayırlı bir dönüşüm bekliyorum.

Hazar Ergüçlü en son Lanthimos izlemiş

Hazar Ergüçlü de bir Yorgos Lanthimos filmi, Kutsal Geyiğin Ölümü'nü izlemiş en son Rexx'te. Tam da izledikten sonra bir temiz havaya ihtiyaç duyulacak filmi, tam yerinde izlemiş. Kapısının bir AVM'ye çıkmadığı bir sinemada. "Çok çok üzücü, anılarımız gitti" dedi.

'Belki tekrar kazanılabilir'

Kelebekler'i Rexx'te izlediğimi hatırlayınca, yönetmen Tolga Karaçelik'e sormamak olmazdı, açtım sordum. Artık Avrupa Yakası'nda oturduğu için eskisi kadar sık gidemiyormuş ama en son Filmekim'inde gitmiş o da. Şöyle anlattı, "Hem kapısı sokağa açılan hem de bir yönetmen olarak söylüyorum, filmlerimize en iyi bakan sinemaydı. Bunun çok büyük bir etkisi olacak. Belki Kadıköylüler ve sinemaseverler sahip çıkarsa, Beyoğlu Sineması ve Kadıköy Sineması'nda olduğu gibi tekrar kazanılabilir."

'Hayatımı değiştirecek haberi unutmuşum'

Bartu Küçükçağlayan'ın Rexx Sineması'yla çok belirgin anıları var. Olduğu gibi anlattı.

2001 yılında, Kadıköy İskelesi'nin yanındaki İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın tiyatro sınavına girdim. Ertesi gün okula gittim 'Sonuçlar birkaç saate açıklanacak' dediler. İstanbul’u da pek bilmiyorum. Yukarı doğru yürüdüm Mühürdar’dan, baktım Rexx diye bi sinemada Alejandro G. Iñárritu’nun ilk filmi Amores Perros oynuyor. Filmi de sinemayı da bilmiyorum bilet aldım. O zaman sinemalar tek salonluydu. Gündüz vakti dolu bir salonda filmi seyrettim. O kadar etkilendim ki filmden, hayatımı değiştirecek bir haber olmasına rağmen sınav sonucunu unutmuşum. Koşa koşa gittim okula. Sonuçlar açıklanmış cama kazananları yazmışlar, listede adım vardı. Rexx'le ilk anım budur. En son anım da rapçi gardaşım Ezhel’le ilk tanışmamız bu sinemanın önünde olmuştur. 15 dakika bekletmişti bebe beni ama Rexx’in önünde beklemek güzeldir hep. Sinemalar kapansa da yok olmazlar. Umutsuzluğa alışmayalım yeter.

Kaynak: Mimarlık Dergisi/Mart-Nisan 2018/400. sayı/66. sayfa

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Dünya Tiyatrolar Günü'nde online oyunlar

Habere Git