Giriş
Şamanizm inancı Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinde uzun yıllar boyunca süregelmiştir. Bu inanç Kuzey Asya devletleri zamanından başlayarak günümüze kadar uzanır. Gök Tanrı inancına sahip Şamanlar; Güneş, su ve ateş kültlerine inanmaktadır. Çin kaynaklarında uzun yıllar boyunca geçen bu inanç sistemi özellikle Orta Asya bölgesinde yaygın olan inançlardan biridir. Bu inancın temelinde "yaratılan her şey kutsaldır". Şamanizm nedir, özellikleri nelerdir ve Şamanlar neye taparlar? sorularının cevaplarını Posta.com.tr okurları için derledik.
Şamanizm günümüzde merak edilen dinler arasına girmektedir. Bu dinin ne amaca hizmet ettiği ve neye taptığı da merak konusudur. Çok tanrılı bir inanç sistemi olan Şamanizm'e göre yaratılan her şey kutsaldır. Türkler, Moğollar ve Asya göçebelerinin eski inanç sistemi olan Şaman inancına göre tanrılar hem yerde hem göktedir. Şamanizm'de bir yanda gökyüzünü mesken tutmuş iyilik tanrıları, diğer yanda ise yer altının karanlığına gömülü kötülük tanrıları vardır. Şaman inancına göre ruhlar da ağaçta, taşta, dağda, suda, ateşte, Ay'da ve Güneş'te uyurlar.
Şamanlar yaratılan her şeyi kutsal görür. Özellikle geçmiş zamanlarda göçebe hayatı süren Asya halkının inandığı dinlerden biridir. Paylaşıma açık olan ve insanlığı temel olarak öne çıkaran dinlerden biridir. Şamanizm inancında yüksek bir insan sevgisi ve doğa sevgisi vardır. Yaratılan her şey kutsaldır. Yapılan araştırmalar ile beraber Şamanizm dininin pozitif anlamda insana enerji vermeye yönelik olduğu da ortaya çıkmaktadır.
ŞAMANİZM NEDİR VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
En eski inanç sistemlerinden biri olan Şamanizm, Orta Asya ve Kuzey Asya dinlerinden biridir. Geçmiş zamanlardan bugüne kadar uzanan dinler arasına yer almaktadır. Bu din göçebe hayatını temsil eden ve o zamanlardan bu yana insanların inandıkları dinler arasına girmektedir. Bütün varlıkları kutsal sayar ve yaratıcılarına saygı duyulur. En kadim inanç sistemlerinden biridir. Asya kıtasının tamamına yayılan Şamanizm, daha çok göçebe halklar tarafından benimsenmiştir. Bu inanç sisteminde Gök Tanrı inancı öne çıkar.
Şamanizm dini genel anlam bütünüyle yapılan ritüellerden oluşan dinlerden biridir. Bu dine inanan kişiler ibadet yerine geçen ritüellerini düzenli aralıklar ile tekrarlamaktadır. Gökyüzü ve yer başta olmak üzere su, dağ, taş ve ateşe duyulan kutsal inanç da bu dinin özellikleri arasında yer almaktadır. Bu dine inanan kişiler doğaya ve tabiat olaylarına karşı son derece saygılıdır. Gerçekleşen tüm tabiat olaylarının kutsal kişi tarafından geldiğini bilerek inançlarını ona göre gerçekleştirmektedirler.
ŞAMANLAR NEYE TAPARLAR?
Şamanlar tüm canlıları kutsal sayarlar. Onları için hem insan hem de doğa kutsaldır. Gök Tanrı inancını benimseyen bu inanç sisteminde asıl tapılan varlık ise Gök Tanrı'dır. Beraberinde dört elemen olan ateş, su, toprak ve gökyüzüne de (havaya) taparlar.
Şamanlar için Ay, Güneş gibi gezegenler de kutsaldır. Gökyüzünde gerçekleşen tüm olayları inceleme ve bu olaylar karşısında belirli ritüeller gerçekleştirme de Şamanların ortak özellikleri arasında yer alır. Türklerin İslamiyet'ten önce benimsediği çok tanrılı bir din olan Şaman inancına göre yaratılan tüm varlıklar kutsal görülür.
GÜNÜMÜZE TAŞINAN ŞAMAN GELENEKLERİ
Günümüzde batıl olarak nitelendirilen pek çok inanç, Şamanizm inancından gelir. Birini su dökerek uğurlamak, 'Allah korusun' anlamında tahtaya vurma, kurşun dökme, lohusa kadınlara bağlanan kırmızı kurdele, su içerken ensenin el ile desteklenmesi ve evde nazar boncuğu bulundurma gibi pek çok alışkanlıklar aslında Şaman gelenekleri arasındadır.
Örneğin, bir konuda yemin ederken, 'yukarıda Allah var' diyerek göğü işaret etmek de yine Gök Tanrı inancından kalma alışkanlıklardan biridir ve günümüze kadar geleneksel olarak gelmiştir.
Şamanlara göre bir kapıdan sol ayakla çıkmak uğursuzluk getirir. Bu nedenle tıpkı Müslümanlar gibi bir kapıdan çıkarken veya bir yere girerken sağ ayak kullanılır.
Hıdırellez gibi geleneksel kutlamalardaki türbelere, ağaçlara, çalılara bez ve çaput bağlayarak dilek tutmak da Şamanizm'den kalma gelenekler arasında.
