Sultan Alparslan, tarihte önemli bir yere sahip olmasına rağmen özellikle TRT1 ekranlarında yayınlanan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinin ardından daha fazla merak edilmeye başladı. 1071'de Türklere Anadolu'nun kapılarını açan Malazgirt zaferini kazanan Sultan Alparslan’ın hayatı, ölümü, karısı ve çocukları hakkında merak edilenleri bir araya getirdik…
Başarılı oyuncu Barış Arduç tarafından canlandırılan Sultan Alparslan, tarihte, Horasan Meliki Çağrı Bey’in oğludur. 2 eşi ve 12 çocuğu bulunmaktadır. İşte, Sultan Alparslan kimdir, ne zaman yaşadı, nasıl öldü? Sultan Alparslan’ın karısı ve çocukları kimler? sorularının cevapları…
SULTAN ALPARSLAN KİMDİR?
26 Ağustos 1071'de, Bizans ordusuna karşı Malazgirt’te verdiği savaşta düşmanını yenilgiye uğratan ve Anadolu’nun kapısını Türklere açan Sultan Alparslan, Horasan Meliki Çağrı Bey’in oğludur. Doğum tarihi kimi tarihçilere göre, 424 (1032-33), kimi kaynaklarda ise 421 (1030) olarak geçmektedir. Fakat Orta çağ İslâm tarihçilerinin en güvenilir isimlerinden kabul edilen İbnü’l-Esîr, devrinin diğer tarihçileri gibi 424 yılını kaydetmekle birlikte, 420 Muharreminde yapıldığı bilinen Selçuklu-Karahanlı savaşı başlamadan önce Çağrı Bey’e bir oğlu olduğu müjdesinin gelmesi olayını da kaydederek gerçek doğum tarihini 1 Muharrem 420 (20 Ocak 1029) şeklinde geçmektedir.
Yine burada Alparslan’ın 435 (1043-44) yılında Gazneliler’in hücumlarını püskürten kuvvetleri kumanda etmiş olması da bu tarihi desteklemektedir. Çünkü doğum yılı 424 olarak kabul edildiğinde Alparslan’ın henüz on-on bir yaşlarında bir çocuk iken ordu kumandanlığına getirilmiş olması gerekir pek mümkün görünmemektedir.
Sultan Alparslan’ın babası Çağrı Bey’in hastalanması üzerine henüz küçük yaşta iken idareyi ele alarak Gazneli taarruzlarını durdurması, yine babasının sağlığında Karahanlılar’a (1049) ve Gazneliler’e karşı (1058) zaferler kazanması, zaten Çağrı Bey’in son yıllarında veliaht sıfatıyla fiilen yönettiği Horasan Selçuklu Devleti’nde ve hatta bütün Selçuklu topraklarında büyük bir itibar kazanmasına yol açtı.
Horasan Meliki Çağrı Bey'in son eşinden dünyaya gelen ve amcası Tuğrul Bey'in yerine 27 Nisan 1064'te Büyük Selçuklu Devleti'nin ikinci hükümdarı olan Sultan Muhammed Alparslan, 42 yaşında elde ettiği büyük başarıyla dünya tarihinin geleceğine yön verdi.
26 Ağustos 1071 tarihinde ordusundan 4 kat büyük Bizans ordusuna karşı kazandığı zaferle tarihin seyrini değiştiren Sultan Alparslan, yürekli askerleriyle asırlarca konuşulacak taktiksel bir savaşla elde ettiği başarı sayesinde Anadolu'nun fethini kolaylaştıran süreci başlattı.
Kazandığı zaferle Türklere Anadolu'nun kapılarını açan Sultan Alparslan, tarihe geçti. Batı Türkleri’nin atası kabul edilen Alparslan, Arap ve Bizans tarihçilerinin ittifakla belirttikleri ve kendisine verilen unvan, künye ve sıfatların da açıkça gösterdiği üzere çok cesur, yiğit (ebû şücâ‘) ve kudret, azamet sahibi (adudüddevle “devletin pazusu, koruyucusu”) bir kişiliğe sahipti. Heybetinin yanında adaleti ile de ün yapmış (es-sultânü’l-âdil), ağabeyi Kavurd’a ve Romanos Diogenes’e yaptığı muamelelerden de anlaşıldığı gibi affedici ve müsamaha sahibi olduğunu defalarca ispatlamıştı. Çok dindardı ve dinî hükümlerin tam sadakatle uygulayıcısı olarak tanınıyordu. Onun bu cephesi, halk arasında velî derecesine yükseltilmesine ve şahsına pek çok kerametler isnat edilmesine sebep olmuştur. Sarayında, günde elli koyun kesilen bir imaret bulunduğu ve ayrıca adları listeler halinde tanzim edilen fakirlere harçlık dağıtıldığı eski tarihlerde kayıtlıdır. İslâmiyet’in henüz girmediği ülkelerde fethettiği her şehre derhal bir cami yaptırdığı, askerî faaliyetlerinden dolayı yeterince fırsat bulamadığı imar işlerini ve ilim, fikir ve sanat adamlarını toplayıp devlet himayesi altına almak gibi sosyal faaliyetleri de veziri Nizâmülmülk’ün eliyle yürüttüğü bilinmektedir. Bastırdığı altın paraların çokluğu da devrindeki iktisadî gelişmeyi ve refahı göstermektedir.
SULTAN ALPARSLAN NASIL ÖLDÜ?
Sultan Alparslan, Karahanlılar arasındaki iç mücadele ve Selçuklu topraklarına yaptıkları tacizleri önlemek üzere 1072 yılının Eylül ayı sonlarında 200.000 kişilik büyük bir orduyla Türkistan bölgesine sefere çıktı. Seferde bir süre kuşatma altında tuttuğu Barzam kalesini teslim aldı. Huzuruna çıkan kale kumandanı Yusuf Hârizmi tarafından, çizmesine sakladığı küçük bir hançerle ağır şekilde yaralanan Alparslan dört gün sonra da hayatını kaybetti.
SULTAN ALPARSLAN’IN KARISI VE ÇOCUKLARI KİMLER?
Aka Hatun adıyla da bilinen Akça Hatun Büyük Selçuklu Devleti'nin ikinci Sultanı Alparslan'ın ilk eşidir. Sultan Alparslan Akça Hatun’dan sonra bir evlilik daha yapmış ve Sultan'ın bu iki evlilikten toplamda 12 çocuğu dünyaya gelmiştir. Sultan Alparslan’ın çocuklarının isimleri ise şu şekildedir;
- Tacüddevle Tutuş
- Muizzeddin Melikşah
- Böri Bars
- İzzeddin Arslan Argun
- Ayaz
- Tuğrul
- Arslan
- Togan
- Ayşe
- Tekiş
- Fülane Hatun
Züleyha
- Kapadokya’nın yeryüzü ve yer altı hikâyesi Milliyet Arkeoloji'de
- Sanat Sohbetleri’nin ilki Çanakkale Bienali’nde yapıldı
- ‘Çocuklar için kurduğumuz kitap kulübünde her hafta farklı yazarları ağırlıyoruz’
- Milliyet Mimarlık Dergisi’nin 45. sayısı bu pazar bayilerde!
- Mağaradaki 86 bin yıllık yaşam Milliyet Arkeoloji'de