“Sektörde haddini bilmeyenler var”

Röportaj: Elçin CAN GÜRBÜZER

elcin.can@posta.com.tr

Kafamız çok karışık. Diyet ve sağlıklı yaşam kavramlarının farkı ne?

Sağlıklı yaşam için 2006’dan beri ‘iyi yaşam’ kavramını kullanıyorum. Çünkü yaşamın pek çok alanındaki iyilikler bir araya gelince bütünsel sağlık olur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hem bedenen hem de ruhen sağlıklı olmak gerekiyor. Zayıf olmak sağlıklı olduğunuzun göstergesi değil.

Ama herkesin amacı zayıf olmak değil mi?

Maalesef son yıllarda beden algısının üzerine çok gidiliyor. Aslında bizler ve medya bu ‘sıfır’ beden lafını kullanmıyoruz. Herkes ince ve zayıf olmak zorunda değil. Zaten olamaz da. Bu genetik yapıyla alakalı. İnsanın dış görünüşünü yağ, kas ve kemik ağırlıkları belirliyor.

Çok zayıf olmak da sağlıklı değil o zaman.

Yeni yapılan bir araştırmaya göre hafif kilolu insanların zayıflara nazaran daha mutlu ve uzun yaşadığı açıklandı. Bu durumda zayıf olmak şişman olmak kadar risk taşıyor. Normal veya hafif kilolu olmak, sağlık açısından daha kabul edilebilir. Özellikle kadınlarda vücut yağının düşük olması iyi değil. Bu durum cilt sağlığı, saç, tırnak ve üreme sağlığını etkiliyor. Hatta anne olmakta zorlanıyorlar. “Kısa sürede kalça küçülten diyetlerin tıpta yeri yok”

Kadın ve erkekte ideal yağ oranı ne?

Kadın ve erkekte farklı. Kadın, östrojen hormonundan dolayı daha yağlıdır. Erkek ise daha kaslıdır. Bir insanın kas oranı ne kadar fazlaysa, o kadar çabuk kilo yakar. İdeal yağ oranı kadınlarda ortalama yüzde 20-25, erkeklerde ise yüzde 10-20 aralığıdır. Yağ oranı bir kadının beden tipini de belirler. Armut vücut tipindeki bir kadını elma tipli yapamayız. Kısa sürede sadece göbek veya kalça küçülten diyetlerin, içeceklerin tıpta yeri yok.

Peki, bölgesel zayıflatan diyetler için ne dersiniz?

Kalça küçülten, göbek eriten tarzı diyetlerin haber değeri var. Ama kanıtı yok! Bir beslenme bilimcisi olarak ben bu tarz cümleler kullanmıyorum. 2 haftada verilen 5 kiloyu sağlıklı bulmuyorum.

Sanki üstümüzde bir zayıflama baskısı var.

Kesinlikle! Kilo vermek isteyen kişi başarısız olunca kendini mutsuz ve suçlu hissediyor. Ve yeniden yiyerek kendini cezalandırıyor. Yemek yemek bir tatmindir. Negatif koşullarda bu tatmin hep yemekle oluyor. Bu durumlarda psikolog ve uzman diyetisyen birlikte çalışmalı. “Herkes kendi işini yapsın”

Kişisel gelişim uzmanı/yaşam koçu adı altında diyet ve spor yaptıran birçok kişi türedi.

Bu konuda sıkıntı var. Altı yıl aldığım beslenme eğitimi ile 27 yıldır bu işi yapıyorum. Bazı insanlar okudukları kitaplardan, verdikleri kilolardan sonra bu işi çok iyi bildiklerini sandılar. “Etrafımdakilere de yaptırayım” dediler. Oysa size iyi gelen diyet programı bana da iyi gelir diye bir şey yok. Vücudunuzu teslim ettiğiniz kişiyi iyi seçmelisiniz. Sağlıklı zayıflama önemlidir. İşi uzmanlara bırakmak lazım.

Bu konuda endişeli misiniz?

Sektörel olarak çok endişeliyim. Suistimaller ve haddini bilmezler var. Biri hayatını kaybedecek, bundan sonra bu mesele gündeme gelecek diye korkuyorum. Sosyal medyada kontrolsüz şekilde insanlar kendi hesaplarından diyetler yayınlıyor. Pek çok kişi inanıp bu diyetleri yapıyor.

“Diyeti diyetisyen yazar. İsmimizin önüne ‘gerçek diyetisyen ekliyoruz” demişsiniz. Bu ne demek?

Genç diyetisyen derneğimizin açtığı sosyal medya hesabının adı ‘Gerçek Diyetisyenler’. Dernek, hukuki süreçleri takip ediyor. Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre artık televizyona çıkarken bile uzmanlığınızla ilgili akreditasyon gerekiyor. Herkesin uzmanlık alanında konuşması en iyisi. Herkes kendi işini yapsın.

Kilo vermek için nasıl motive oluruz?

Kilo verme miktarınız arttıkça bu iş gözünüzde büyüyor. Yeni kitabım ‘Afiyetle Diyet Tarifleri’nde bu tarz başarı ve motivasyon hikayeleri var. Size engel olan şeyleri çok iyi tespit etmelisiniz. Önce bahanelerden kurtulmak şart. Karşımdakinin neden kilo vermek istediğini soruyorum ve motivasyonunu anlıyorum. Yoksa diyet yazmak kolay. Bu iş artık diyet tedavisinden çok, diyet terapisi olmaya başladı. Karşındakini dinlemek ve anlamak çok önemli.

Yanlış zayıflama yöntemleri neler?

Bütün gün elma ve yulaf yemek, tüm gün limonlu su içmek haftanın yedi günü 2 saat spor yapmak... Başarı; kilo verdirmek değil, bunu sürdürülebilir bir yaşam biçimi haline getirtmek.

Kilo vermede sporun önemi ne?

Sadece düşük kalorili diyet yaparak kilo veren kişi, yağ hücresi ile beraber kas hücresi de kaybeder. Metabolizma yavaşlar. Egzersizle kas kitlesini arttırırsanız, kilo vermek kolay olur.

“Şebnem Çapa alkışı hak ediyor”

Üçüncü kitabınız ‘Afiyetle Diyet Tarifleri’nde ünlü konuklar da var. Nasıl oluştu bu kitap?

Önceki kitabımda olan tarifler dikkat çekti, başarı hikayeleri de çok sevildi. Bu iki fikri birleştirdik. Denenmiş diyet tarifleri, danışanlarımın diyetteki başarı hikayeleri ve yararlı bilgiler var.

Kimlerin hikayeleri var mesela?

Genç bir öğrenci olan danışanım Alara Özsan, cemiyet hayatından arkadaşlarım Sanem Kardıçalı Tezman, Arzu Atabarut, Şebnem Çapa, iş adamlarından Nuri Has ve Ata Eremsoy gibi kıymetli arkadaşlarımın alkışı hak eden hikayeleri var.

Devamı gelecek mi?

Kitabımız ikinci baskıya girdi. Devamına hazırlanıyorum.

‘Dilara Koçak ile İyi Yaşam’ programınız nasıl gidiyor?

Yaz tatilindeyiz. Eylülde devam edeceğiz.

Dilara Koçak uyarıyor!

“Sezonluk diyetler yanlış!”

Bazı insanlar zayıf olmayı sevgiye koşut görüyor.

Bu konuda anne-babaları uyarayım: Özellikle babaların, kız çocuklarına kilo konusunda bir şey söylememesi lazım.

Çünkü ‘zayıf olunca babam beni sevecek, zayıf olmalıyım ki beni beğensinler’ gibi bir düşünce tarzına sahip oluyor. Bu durum, gençlikte yeme bozukluğuna kadar gidiyor.

Kendiyle barışık insanlar bedenine iyi gelecek şeyler seçiyor. Sezonluk diyetler yanlış.

Diyet kısa bir yarış değil, uzun süreli bir yolculuk. Hep diyet yapmak ve mahrumiyet duygusu sıkıcı bir şey. Küçük kaçamaklar size nefes aldırır.

Detoksla kilo vermek doğru ama uzman kontrolünde yapılırsa. İçilen sebze sularının soğuk sıkım olması gerek.

Detoksu bir hafta içine yaymak daha sağlıklı. Özel bir takip gerektirir.